کتاب کمک پرستاری یکساله | جهاد دانشگاهی (2 جلدی)

درباره کتاب کمک پرستاری یکساله صدیقه سالمی

کتاب کمک پرستاری نوشته‌ی صدیقه سالمی در دو جلد تحت عناوین اول و دوم تدوین شده که به یکدیگر وابسته و پیوسته هستند به صورتی که مخاطب باید آن‌ها را به صورت پی در پی مورد مطالعه قرار دهد. مولفان، برنامه‌ی یک ساله‌ی سازماندهی شده‌ای شامل کلاس‌های نظری و عملی زمان‌بندی شده‌ی دقیق، جهت آموزش و پرورش به کمک پرستاران ارائه کرده تا از این طریق آمادگی لازم جهت کار در بخش‌های عمومی بیمارستان، تحت نظارت پرستاران را کسب کنند.

گروه پرستاری یکی از گروه های مهم و تاثیرگذار در تیم بهداشتی و درمانی هستند که خدمات خطیری نظیر پیشگیری، درمان و توان بخشی بیماران را برعهده دارند؛ پرستار، به فردی اطلاق می شود که با گذراندن دوره تحصیلی در رشته ی پرستاری مقاطع مختلف کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکترا تخصص و آموزش‌های مورد نیاز در این زمینه را کسب نموده‌اند.

کمک پرستار نیز عضوی از تیم درمان است که زیر نظر پرستاران انجام وظیفه می‌کند و کارهای ابتدایی بیماران هم چون نیازهای اولیه از قبیل حمام بیمار، دهان شویه، امورنظافتی و کوتاه کردن ناخن، تعویض ملحفه، تغییر وضعیت بیمار، کمک در غذا خوردن، دادن لگن و لوله ادرار، تمیز نمودن تخت و میز بیمار، مانیتور و وسایل کمک تنفسی، خالی کردن کیسه‌های ادراری و درن‌های مختلف و شیشه ساکشن، انما، جمع ‌آوری نمونه خون، ادرار و مدفوع و … را انجام می ‌دهد.

کتاب کمک پرستاری یکساله (دو جلدی) به قلم صدیقه سالمی، مرضیه شبان و سعید لک در انتشارات جهاد دانشگاهی به چاپ رسیده است.

فهرست

فهرست کتاب کمک پرستاری یکساله

پیش گفتار

مقدمه

فصل 1- اصول پایه کمک پرستاری (مفاهیم)

بخش اول - پرستار و کمک پرستاری

تعریف پرستار

تعریف پرستاری

تعریف کمک پرستاری

تعریف بیمارستان

خانه سالمندان

آسایشگاه

شرح وظایف کمک پرستاری

بخش دوم - شناخت تشکیلات بیمارستانی

مراکز ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی

انواع بیمارستان ها

واحدهای موجود در بیمارستان

سلسله مراتب پرستاری

بخش سوم - سلامت و بیماری

سلامت و بیماری

سطوح مراقبت پیش پیری کننده

عوامل خطر سلامتی

بیماری

متغیرهای موثر بر بیماری

بخش چهارم - درد

فیزیولوژی درد

انواع درد

بخش پنجم - خواب و استراحت

عوامل موثر بر خواب

بهداشت خواب

توصیه هایی برای رعایت بهداشت خواب

بخش ششم - سیستم های دفعی

بهبود وضعیت دفع

نحوه کمک به بیمار برای استفاده از توالت

کمک به بیمارانی که از لوله و لگن استفاده می کنند

بی اختیاری ادارار و مدفوع

مراقبت از بیمار با بی اختیاری ادارار و مدفوع

عفونت ادراری

اسهال

یبوست

بخش هفتم - توانبخشی بیماران خاص

نقش کمک پرستاران در رفع نیازهای توانبخشی بیماران ذهنی و جسمی

توجهات و رعایت نکردن بهداشتی در توانبخشی بیمار با مددجو

پرورش توانایی های مراقبت از خود

کمک به اتقال و جابجایی بیمار

کمک به بیمار دارای عضو مصنوعی یا آرتروز

انواع زخم های بستر (فشاری)

بهبود کنترل ادراری

افزایش کنترل مدفوع

مسائل جنسیت و معلولیت

بخش هشتم - کنترل علائم حیاتی

علایم حیاتی

نبض

تنفس

فشار خون

اندازه گیری وزن و قد

بخش نهم - حرکت و بی حرکتی

حرکت و بی حرکتی

مشکلات اسکلتی – عضلانی

کمک به بیمار برای راه رفتن

کمک به فعالیت بیمار، عوارض ناشی از بی حرکتی و دامنه حرکتی

جابجایی و بلند کردن بیمار

استفاده از بالابرهای هیدرولیک

کمک به راه رفتن

انواع عصا

عوارض ناشی از بی حرکتی

رعایت ایمنی در انجام تمرین های ورزشی

بخش دهم - تامین نیازهای دوران سالمندی

سالمندی

تعریف مراحل سالمندی

سالمند آزاری

اقدامات اولیه ی بهداشتی در دوره های مختلف سالمندی

اقدامات اولیه در مشکلات جسمی سالمندان

مشکلات ادراری

کمر درد

پوکی استخوان

مشکلات بینایی

مشکلات شنوایی

بخش یازدهم - توجه از بیمار / مددجویی ماتم زده، در حال احتضار و فوت شده

توجهات هنگام مرگ

مفهوم مرگ و مردن

عقاید پزشکان درکورد مرگ

انکار بیمار و خانواده

زمینه های مراقبتی پایان عمر: برنامه های تسکینی و هاسپیس

مهارت های برقراری ارتباط با بیمار مبتلا به بیماری های خطرناک

توجه به پاسخ های جسمی و روانی بیماران در حال مرگ

فصل 2 - اصول پایه کمک پرستاری (مهارت ها)

بخش اول - رعایت اصول پذیرش، انتقال و ترخیص بیمار

پذیرش بیماردر بخش عمومی (مهارت1)

انتقال بیمار (مهارت2)

ترخیص بیمار (مهارت3)

اندازه گیری قد و وزن و علایم حیاتی (مهارت4)

انواع دماسنج

اندازه گیری درجه حرارت

کنترل درجه حرارت به روش دهانی (Orally)

کنترل درجه حرارت از راه زیر بغل (Axillary)

کنترل درجه حرارت از راه مقعد (Rectally)

برسی نبض

اندازه گیری فشار خون

روش های کنترل فشار خون غیر از ناحیه ی بازو

نحوه بررسی تنفس

بخش دوم - رعایت خواب و استراحت (مهارت5)

آماده سازی تخت (ایجاد آسایش محیطی و رعایت بهداشت محیط) و تعویض ملحفه ها

تعویض ملافه های تخت اشغال شده (چلو به پهلو)

تعویض ملافه های تخت اشغال شده (بالا به پایین)

ماساژ پشت بیمار (مهارت6)

بخش سوم - حرکت دادن بیمار (مهارت7)

حرکت دادن و تغییر پوزیشن بیمار (ان تعویض ملافه های تخت اشغال شدهواع وضعیت دادن به بیمار)

کمک کردن در راه رفتن و نشستن

کمک کردن به بیمار جهت راه رفتن با وسایل کمک حرکتی (مهارت8)

انتقال بیمار با رعایت وضعیت صحیح از تخت به صندلی، برانکارد و صندلی چرخ دار

درست کردن برانکارد (مهارت9)

آموزش در خصوص جوراب های ضد آمبولی (مهارت 10)

بخش چهارم - بهداشت بیمار

حمام دادن بیمار (مهارت 11)

شستن موهای بیمار محدود به تخت (مهارت 12)

مراقبت از سر آلوده به شپش (مهارت 13)

تعویض البسه بیمار (مهارت 14)

استفاده از ملافه جهت حفاظت از بیمار (مهارت 15)

رعایت بهداشت روزمره ی بیمار (نظافت دهان، صورت، ناخن ها و ...) وتوضیح اهمیت آن

مراقبت معمول صبح (مهارت 16)

تراشیدن صورت (مهارت 17)

تمیز و کوتاه کردن ناخن ها (مهارت 18)

شست و شوی مخصوص دهان (مهارت 19)

بهداشت دهان و دندان مصنوعی

تمیز کردن دندان با نخ دندان

رعایت بهداشت هنگام گرفتن ناخن در بیماران دیابتیک و ...

رعایت بهداشت روزمره بیمار یا عدم هوشیاری (مهارت 20)

اهداف مراقبت از چشم (جهت بیماران فلج یا کومایی) (مهارت 21)

اهداف شست سوی مخصوص پرینه (مهارت 22)

مراقبت معمول شب (قبل از خواب) (مهارت 23)

تراشیدن پوست قبل از عمل (شیو خشک)

تراشیدن پوست قبل از عمل (شیو مرطوب)

بخش پنجم – دفع مدفوع و ادرار

انواع سوندها و کیسه های ادرار و روش های پیشگیری از عفونت (زن و مرد) (مهارت 25)

تهیه ی نمونه ادرار از طریق سوند باقی ماندنی سوند (مهارت 26)

دادن لگن و لوله توالت (ضد عفونی و گرم کردن) (مهارت 27)

خالی کردن بگ ادراری بیمار (مهارت 28)

کنترل بی اختیاری بیمار (مهارت 29دفع مدفوع و موارد غیر طبیعی (مهارت 30)

جمع آوری نمونه مدفوع (مهارت 31)

دادن تنقیه و انواع آن (مهارت 32)

آشنایی با توجهات وآموزش ضروری به بیماران دارای کلستومی (مهارت 33)

جمع آوری و انتقال نمونه (جمع آوری ادرار تمیز جهت کشت، جمع آوری ادرار در مدت زمان خاص و مدفوع (مهارت 34)

ملاحظات مربوط به دوره های مختلف زندگی

بخش ششم - مراقبت های تنفسی و قلبی

تامین اکسیژن به وسیله سوند دو شاخه بینی و ماسک (مهارت 35)

طریقه گرفتن (ECG) و آموزش محل قرارگیری لیدها (مهارت 36)

روش جمع آوری خلط (مهارت 37)

بخش هفتم – به کارگیری گرما و سرمای پایه

به کارگیری گرمای خشک (کیف آب گرم) (مهارت 38)

به کارگیری گرمای خشک (چراغ گرما) (مهارت 39)

کمپرس گرم و مرطوب (مهارت 40)

به کارگیری سرمای خشک (کیف یخ، کمپرس سرد و مرطوب) (مهارت 41)

کمپرس سرد مرطوب (مهارت 42)

حمام آب ولرم (پاشویه) (مهارت 43)

حمام نشیمن گاهی (نشستن در لگن آب گرم) (مهارت 44)

قرار دادن دست یا پا در آب گرم (مهارت 45)

بخش هشتم - غذا دادن به بیمار

غذا دادن به بیمار (مهارت 46)

آشنایی با نحوه تغذیه از طریق سوند معده (گاواژ) (مهارت 47)

کمک به بیمار جهت انجام فرائض دینی (مهارت 48)

فصل 3- اخلاق، ارتباط و رعایت حقوق بیمار

مفهوم اخلاق

طرح تکریم ارباب رجوع

حفظ مدارک پرونده بیماران

اصول اخلاقی دوره های مختلف زندگی

برقراری ارتباط با خانواده بیمار

گزارش دهی

تحویل تجهیزات بخش

گزارش تلفنی

فصل 4- تامین ایمنی بیمار

جلوگیری از سقوط بیماران

جلوگیری از آتش سوزی

جلوگیری از حوادث برق گرفتگی

روش استفاده از انواع مهار کننده ها

فصل 5- پیشگیری و کنترل عفونت

فرایند عفونت

ضدعفونی به روش های داخلی و جراحی

جلوگیری از انتشار عفونت

شستن دست ها (قبل و بعد از انجام هر فعالیت)

شستن دست ها قبل و بعد از انجام روش های استریل (جراحی)

انواع ایزوله (آماده سازی اتاق ایزوله، انتقال بیمار به اتاق ایزوله)

احتیاطات مربوط به ترشحات (خون و سایر مایعات بدن)

پ.شیدن وخارج کردن گاز، ماسک و دستکش یک بار مصرف

اقدامات اولیه در بسته بندی وسایل مصرف شده

انواع گندزدائی (فیزیکی، شیمیایی و پاک کننده ها)

فصل 6: تامین نیازهای تغذیه ای

انواع رژیم های غذایی

انواع رژیم های فیبر در برنامه ریزی غذایی

جبران کمبود مایعات در بدن

مایع درمانی

کمبود مایع

تغذیه

ویتامین ها

فصل 7- بهداشت محیط

شرایط بهداشت بخش ها

بهداشت اردوگاه ها

جمع آوری و دفع فاضلاب در زباله

استفاده از گندزدایی و ضد عفونی کننده ها

فصل 8- بهداشت فردی (جسمی و روانی)

رعایت بهداشت پوست، مو، ناخن

آشنایی با تغییرات پوستی ناشی از سن

فصل 9- آناتومی و فیزیولوژی (شناخت بدن انسان) و رشد و تکامل

آشنایی با ساختمان بدن انسان

آشنایی مختصر با چند دستگاه بدن

حواس پنج گانه و تغییرات آن در سالمندی

رشد و تکامل

مراحل رشد و تکامل در سنین مختلف

منابع

فهرست مطالب جلد دوم:

پیش گفتار

مقدمه

فصل 10- کمک های اولیه

اهداف کمک های اولیه و مسئولیت های گروه پرستاری

تریاژ و انواع آن

ایست قلبی – تنفسی، آشنایی با CPR در کودکان و بزرگسالان

اختلالات تنفسی

فوریت ها در: خفگی، غرق شدگی، برق گرفتگی

شوک و اختلالات قلبی

اختلالات قلبی

اختلالات سیستم اعصاب

فوریت در مبتلایان به بیماری قند (دیابت)

شکستگی ها و دررفتگی ها

زخم ها و انواع آن

حمل و نقل مصدوم (توسط یک نفر یا دو نفر یا سه نفر)

پانسمان و بانداژ

جسم خارجی در چشم، گوش، حلق و بینی

بهداشت محیط در شرایط اضطراری

کمک های اولیه در سوانح بزرگ

آشنایی با آسیب های پوستی

آسیب های ناشی از عوامل محیطی

روش گرم کردن اندام یخ زده به صورت موضعی

فصل 11- آشنایی یا داروها

انواع داروها

اشکال دارویی

عوارض شایع دارویی

فصل 12- تامین نیازهای اساسی بیمار در دوران های خاص زندگی (نوزاد، کودک، بزرگسال و سالمند)

بهداشت مادران و نوزادان

فرایند زایمان

مرحله نوزادی (ویژگی های آن)

هیپوترمی در نوزادان

انکوباتور (ویژگی ها،نحوه نظافت و ضدعفونی کردن آن)

پیشگیری از صدمه و عفونت

بررسی رفتارهای وابستگی نوزاد و والدین

تغذیه مادر و نوزاد

کودک بیمار و نقش مراقبتی

بستری کودک در بیمارستان

اقدامات اولیه در بیماری های کودکان

اقدامات اولیه بهداشتی از شیرخوارگی تا نوباوگی

اقدامات اولیه بهداشتی دوره ی نوپایی، خردسالی، نوباوگی

اقدامات اولیه بهداشتی دوره نوپایی

اقدامات اولیه بهداشتی دوران خردسالی

پیشگیری از حوادث در دوره خردسالی

مراقبت های بهداشتی دوره نوپایی

پیشگیری از حوادث در دوره خردسالی

مراقبت های بهداشتی دوره نوباوگی

پیشگیری از حوادث در دوره نوباوگی

اختلالات قلبی در کودکان

اختلالات تنفسی در کودکان

اختلالات سیستم عصبی در کودکان

اختلالات کلیوی در کودکان

اسهال در کودکان

سوء تغذیه در کودکان

عفونت ادراری: علایم، دلایل، پیشگیری و درمان (در بزرگسالان)

کنترل و گزارش میزان مایعات دریافتی و دفع شده

اختلالات کلیوی در بزرگسالان

بیماری های ارتوپدی در بزرگسالان

کمر درد در بزرگسالان

بیماری های شایع اندام فوقانی

بیماری های شایع پا

اختلالات اختصاصی غده تیروئید

هپاتیت

عفونت HIV

سل – تویرکلوزیس در بزرگسالان

سوالات متداول در مورد بیماری ابولا

سرطان

سکته مغزی و توجهات لازم

توجهات لازم در آسیب های سر

توجهات لازم در اختلالات تشنجی

توجهات لازم در بی توجهات لازم در بیمار دچار اسکلروز چندگانه (MS)

طبقه بندی دیابت

نقش پرستار  و پرستار در اداره بیمار مبتلا به دیابت از نظر تغذیه، حرکت و داروها

ورزش در دیابت

انسولین درمانی و آماده کردن انسولین

داروهای ضد دیابتی خوراکی

آموزش به بیمار دیابتی

عوارض حاد دیابت و آشنایی با علایم هیپوگلیسمی و هایپرگلیسمی

تغییر در برنامه غذایی افراد دیابتی

بهداشت بیمار دیابتی

آشنایی با علایم و نشانه های دیسترس تنفسی و گزارش به پرستار

آشنایی با بیماری های انسدادی مزمن ریه (COPD)

آشنایی با بیماری های عروق کرونر

بیماری های مزمن قلبی

بیماری های عروقی

بیماری های دریچه ای قلب

توانبخشی بیماران قلبی

فصل 13- فوریت ها

فوریت های پزشکی

فوریت های پزشکی

سوختگی و توجهات لازم

سوختگی حرارتی

سوختگی شیمیایی

سوختگی الکتریکی

سوختگی تابشی (آفتاب سوختگی)

کمک در رفع نیازهای تغذیه ای بیمار دچار سوختگی

انواع مسمومیت ها

مسمومیت های خاص و اقدامات اولیه

علایم مسمومیت

پیشگیری از مسمومیت ناشی از داروها

فصل 14- مراقبت های جراحی قبل، حین و بعد از عمل

انواع جراحی

اقدامات مراقبتی قبل از اعمال جراحی

پیشگیری از بی اختیاری روده و مثانه

دوره نقاهت در بخش جراحی

خلاصه مراقبت های قبل و بعد و روز عمل جراحی

فصل 15- توجهات از بیماران مبتلا به اختلالات روانی

آشنایی با عکس العمل های روانی در بیماران مانند عصبانیت، گیجی، افسردگی و گوشه گیری

آشنایی با بیماری آلزایمر

آشنایی با مشکلات خانواده های دارای بیماران با مشکلات روانی و نقش کمک پرستار در توجهات به این بیماران

آشنایی با روش های پیشگیری از خودکشی

نحوه برخورد با بیماری که قصد فرار دارد

اقدامات پایه در نگهداری از بیمار در اتاق ایمن

ابعاد بهداشت روانی

طبقه بندی اولیه بیماری های روانی

چگونگی برخورد با بیمار با اختلالات روان پزشکی

فصل 16- اتاق عمل و CSR

فضای فیزیکی اتاق عمل

محدوده های اتاق عمل

شرایط اتاق عمل

وسایل و تجهیزات اتاق عمل

وسایل الکتریکی اتاق عمل

خطرات ناشی از دیاترمی و استفاده نادرست از آن

اصول ضد عفونی و تکنیک استریل

مرکز استریل کردن CSR

اشعه ها

انواع وضعیت ها برای جراحی

آشنایی با اتاق ریکاوری (بهبودی)

فصل 17- ترمینولوژی

ترمینولوژی

شرح وظایف کمک پرستار یک ساله

منابع

• از سری کتاب‌های آموزشی جهاد دانشگاهی
• مولفان: صدیقه سالمی - مرضیه شبان - سعید لک
• انتشارات: جهاد دانشگاهی