کتاب کان لم یکن | امیرعلی نبویان

درباره‌ی کتاب کان لم یکن امیرعلی نبویان

کتاب "کان لم یکن" رمانی خواندنی است که روایتی متفاوت، طنز و جذاب را در اختیار مخاطب قرار می‌دهد.محوریت اصلی داستان، در رابطه با یک اتاق منحصر به فرد و ویژه است؛ اتاقی ساخته شده از حدود صد هزار قطعه سنگ گرانبها. ماجرا از این قرا است که در اوایل قرن هجدهم میلادی، نخستین پادشاه سرزمین "پروس"، "فردریش اول"، دستور عجیبی صادر می‌کند.

وی از یک استاد مجسمه ساز آلمانی می‌خواهد که برای کاخ قشلاقی‌اش، اتاقی زرین و ارزشمند را طراحی نموده و سپس با ارائه‌ی نقشه‌ی مورد نظر به دو هنرمند دانمارکی، مراحل ساخت آن را آغاز نماید. بالاخره پس از مدت‌ها کار بی‌وقفه، اتاق زرین تکمیل می‌گردد. مردم سراسر اروپا، تا بیش از دو قرن، مدام درباره‌ی این مکان و ارزش مالی مواد به کار رفته در آن، سخن می‌گویند.

در سال 1716، "فردریش ویلهم"، پادشاه وقت پروس، اتاق زرین را به "پتر کبیر"، فرمانروای روسیه، هدیه می‌دهد. هدف او از این کار، ایجاد زمینه‌ی اتحاد میان "روس" و پروس، علیه دشمن مشترکشان، یعنی "سوئد" می‌باشد. در نتیجه، این شیء گرانبها، با فرمان پتر، به قصر قشلاقی او در "سن‌پترزبورگ" منتقل می‌شود و به عنوان مکانی شخصی، برای آرامش شاه و دورهمیهای "ملکه کاترین" مورد استفاده قرار می‌گیرد.

با شروع جنگ جهانی دوم، در سال 1941، نازی‌ها به شوروی حمله کرده و اتاق مورد نظر را به کشور آلمان و در قلعه‌ای به نام "کالینینگراد"، واقع در ساحل بالتیک منتقل می‌نمایند. اما یک سال بعد و در ادامه‌ی جنگ، شوری این قلعه را با بمب منفجر می‌کند. در نتیجه، احتمال می‌رود که اتاق زرین نیز در اثر انفجار نابود شده است. ولی برخی مدعی هستند که شاهد انتقال اتاق مورد نظر از کالینینگراد به غرب آلمان بوده‌اند؛ افرادی دیگر نیز بر این باور می‌باشند که نازی‌ها آن را به لهستان برده‌اند. بنابراین سرنوشت اتاق زرین، هم‌چون رازی سربه مهر باقی مانده و با گذشت زمان، به دست فراموشی سپرده می‌شود.

تحت چنین شرایطی، و در بحبوحه‌های جنگ جهانی، جزیره‌ی" استرایک"(سرزمینی واقع در جنوب دریای بالتیک) به عنوان یک منطقه‌ی استراتژیک، توسط نیروهای متخاصم متفقین و متحدین، مورد حمله قرار می‌گیرد. تا اینکه کشور امریکا تصمیم می‌گیرد که بمب‌های میکروبی خود را برای اولین بار، در این جزیره آزمایش نماید؛ بمب‌هایی بدون صدا و انفجار که بدون کشتار عمل می‌کند و تنها نتیجه‌ی آن، ایجاد عارضه‌ای تحت عنوان "نفخ نافرمان" می‌باشد.

نیروهای اشغالگر پس از منفجر شدن این بمب، با مشکلات جسمی زیادی روبه‌رو می‌شوند؛ مشکلی که آن را به جزیره و منحوس بودن این سرزمین نسبت می‌دهند. در نتیجه، با پایان یافتن جنگ، هیچ کشوری، استرایک را جزو خاک خود ندانسته و استقلاش را نیز به رسمیت نمی‌پذیرد. غافل از اینکه، مدتی پس از جنگ، اتاق زرین وارد ساحل غربی جزیره شده و هم‌اکنون در کاخ سلطنتی غیر مشروط این سرزمین نگهداری می‌گردد.

ماجرا از جایی آغاز می‌شود که پادشاه استرایک تصمیم می‌گیرد، جهت ایجاد توسعه و ترقی در کشور خود، با سایر ممالک ارتباطات بین‌المللی برقرار کند. همین موضوع، جزیره‌ آرام و منزوی استرایک را با مشکلات و ماجراهای متعددی مواجه می‌سازد.

بخشی از کتاب کان لم یکن نبویان

3

سرباز ایستاده

کشاورزان بیل و کلنگشان را زمین گذاشته‌اند. دامداران گاو و گوسفندها را بی‌خیال شده‌اند و نعل‌بند الاغی را پادرهوا ول نموده و سنگ‌تراش و نجار اره و تیشه را کنار نهاده‌اند. شاطر تنور را خاموش و حمال بار را رها کرده است. ولی بی کارها همان جا که بودند نشسته‌اند؛ قهوه‌خانه! جایی که بناست نطق پادشاه در مورد نتیجه‌ی مذاکرات از رادیویش پخش شود. همه‌ی مردم از اطراف و اکناف خود را به هر جا که رادیو دارد می‌رسانند و منتظر می‌شوند.

فرستنده‌ی رادیویی هم که در حقیقت از سربازان فراری متفقین جنگ دوم به غنیمت جا مانده است، داخل کاخ آمده شده و اعلی‌حضرت «کینگ تام» جلوی میکروفن ایستاده است تا نطق تاریخی‌اش را ایراد کند؛ البته از روی مینوتی که پرنس جری برایش نوشته...

فراز ابتدایی سخنان او درباره‌ی لزوم برقراری رابطه‌ی مشروع با دیگر کشورهای دنیاست و اینکه در صورت به رسمیت شناخته شدن استقلالشان، می‌توانند به شکل قانونی و حساب‌شده، با سایر ممالک دنیا مراوده، دادوستد و رفت‌وآمد داشته باشند. بدین ترتیب، تجارت رونق خواهد گرفت و کلی فایده‌ی دیگر عاید خواهد شد.

مثلا مازاد تولید صادر، و کمبودها و کسری‌ها وارد می‌شود. چه‌بسا بتوان اتومبیل و قطار و حتی هواپیما خریداری کرد و کشتی‌های بزرگ و کوچک به آب انداخت. در این صورت، وضع ساخت و ساز هم بهبود می‌یابد. و در یک کلام، تمدن و پیشرفت و رفاه، سه‌تایی، دست در دست هم و با پای خودشان می‌پرند توی دامان ملت...

وی در ادامه افزود: «تمام همت و تلاش شبانه‌روزی دربار آن است که کار و درآمد، مسکن شایسته و پوشاک برازنده نصیب همگان باشد.»

پس از این، پادشاه از آنچه شب گذشته در کشتی لهستانی و در جریان مذاکره با مقامات شوروی رخ داده است می‌گوید:

«نماینده‌ی تام‌الاختیار استرایک حتی وقتی دید عزت و آبرو و تاریخ پرافتخار ما از سوی طرف مقابل مورد طعنه و بی‌اعتنایی قرار گرفته و فهمید که قرار است این ملاقات برخلاف قواعد دیپلماتیک جایی غیر از خاک شورویدر، داخل یک کشتی و بدون هیچ تشریفاتی، صورت بگیرد، به خاطر مصالح مملکت کوتاه آمد. تمام شرایط آن‌ها را پذیرفت و دم برنیاورد.»

از اینجا به بعد سخنرانی، شباهت چندانی به واقعیت ندارد و صرفا ساخته و پرداخته‌ی ذهن خبیث و قصه‌پرداز جری است: ...

کتاب کان لم یکن به قلم امیرعلی نبویان توسط نشر خوب به چاپ رسیده است.

• نویسنده: امیرعلی نبویان
• انتشارات: خوب