کتاب خودسران (وقایع کلاغیه: واقعه ی اول)

کتاب وقایع کلاغیه - واقعه ی اول: خودسران، نوشته کلم مارتینی و ترجمه پژمان طهرانیان در نشر نو به چاپ رسیده است.

وقایع کلاغیه مجموعه ای می باشد که واقعه اول با عنوان "خودسران"، واقعه دوم با نام "طاعون زدگان" و  واقعه سوم یعنی "نجات یافتگان"  در سه جلد نگارش شده اند که همه آن ها از زبان کلاغ ها بیان می شوند. منبع الهام نویسنده برای نوشتن این مجموعه، زمانی شکل گرفته که برای بازگشت دخترش از مدرسه منتظر بوده است و کلاغ هایی در دسته هایی منظم  در آسمان پرواز می کردند. بسیاری از منتقدان وقایع کلاغیه را کلیله و دمنه های معاصر می دانند و معتقدند که حرف هایی که از زبان این کلاغ ها زده می شود، هیچ گونه محدوده سنی و جغرافیایی ندارد و می تواند پلی برای برقراری ارتباط میان ادبیات نوجوانان و بزرگسالان باشد. واقعه اول یعنی خودسران که برای اولین بار در سال 2004 منتشر شد، توانست جوایز ادبی متعددی را برای کلم مارتین، نویسنده کانادایی این اثر به ارمغان بیاورد و به شش زبان زنده دنیا نیز ترجمه شود. همچنین یک شرکت کانادایی تصمیم دارد با اقتباس از داستان این کتاب، یک انیمیشن بسازد. در "خودسران" کلاغ پیر سی و هشت ساله ای که به دلیل سن زیادش حافظه جمعی و تاریخی خاندان محسوب می شود، در جمع اقوامش سخن می گوید. سخنان این کلاغ آنقدر هوشمندانه و جالب توجه است که مخاطب را تا انتهای کتاب به دنبال خود می کشاند. البته به مرور کلاغ های دیگری نیز به داستان اضافه می شوند و شروع به روایت قصه می کنند. کلاغ های وقایع کلاغیه دارای هوش و شعور انسانی هستند و همچون انسان ها با آداب و رسوم خاص خودشان زندگی می کنند؛ پس وارد شدن به دنیای آن ها جذابیت بسیاری دارد، به خصوص وقتی از زبان آن ها حرف هایی مناسب حال و روز انسان ها زده می شود.

برشی از متن کتاب

روزی که سفر آغاز کردیم از شمال شرق بارانی تند وزیدن گرفته بود در لحظه عزیمت زیر بال راستم دردی حس کردم و یادم می آید در دل گفتم گردهمایی آسانی در پیش نداریم که مسلما حق با من بود اما نه به دلایلی که خودم در ذهن داشتم. با این همه همین که گردگیر بهاری هرچه گرد بود تکان داد خانواده‌ ها را دیدم که رفته رفته آب از تن تکاندند و به پرواز درآمدند و باز بال پرواز یافتند و قسم به کلاغ بزرگ چه شکوهی دارد این ها همه. هر چه باشد ما کلاغ ها نخستین آفریدگان آسمانیم و این کوچه های سالیانه بهترین جلوه ی کمالات کلاغ هاست. این کوچ ها همانا دعوت طبیعت اند به بازگشت به سوی آن چه در آغاز نفس حیات در ما دمید. آن چه که آفریدگار ما را بهر آن آفرید. و با پراکنده شدن ابرها روز همان روز لطیف و پرطراوتی شد که همیشه بود. عطر ماهی ها، گل ها، جلبک ها و نمک دریا از زمین برمی خاست و در هوا پراکنده می‌ گشت. خورشید تابناک مغرب مانده های مه را محو کرد تا پشت ها رفته رفته گرما گیرند. بیش تر آن بعد از ظهر را پرواز کردیم و در پهنه متروک ساحلی سنگین برای آسودن و خوردن اتراق کردیم. ماهی های ریز، صدف های آبی خاکستری، حلزون های نرم لطیف و باز بر فراز ساحل به پرواز در آمدیم. سفر همیشه در آغاز دلهره دارد اما روز اول که به انتها می رسد رفته‌ رفته جهان را طور دیگر می بینی: باد بالا می بردت، زمین کوچک می شود هر چه در زمین است آن زیر ذره ای می شود اقیانوس پهنه آبی و نقره ای می شود که تا مرز افق می درخشد و می رقصد این همان چشم اندازی است که کلاغ بهر آن آفریده شده است. چندان شتابی نداشتیم. شاید دئیست کلاغ با من پرواز می کردند همه با نظم و ترتیب گسترده در آسمان با آرایش سنتی خودمان سلسله صف های بلند نوک تیز را به نمایش می گذاشتیم. هر صف شاید به طول 5 یا 6 کلاغ. با دو کلاغ در عقب هر صف و یکی در جلو. سر دسته پروازمان کچام بود که بیست و چند سالش بود و راه شمال را مثل کف پنجه اش می‌ شناخت. کایرا در یک سمت چپ دسته و کارک در سمت راست آن درست در کنار من. کورا و کک که نوبال و نو رسیده بودند ورجه وورجه کنان از جمع فاصله گرفتند و با جمع کردن بال هایشان و پایین رفتن با سرعت زیاد یکی از دسته ها را به هیجان آوردند. بارها و بارها این کار را کردند و خنده ها و سر و صدا شان به هوا برخاست. شیطنت شان و تماشای شیطنت شان خسته ام کرده بود. کایرک اما اهل مدارا کردن نبود. منقارش را تقی به صدا درآورد و نگاه سرزنش باری به سمت آن‌ها انداخت او که یک چشمش نابینا بود هیچ خوش نداشت در نزدیکی اش چیزی سر و صدا کند. شانه های ستبرش را جمع کرد، خود را به جریان رو به بالای هوا سپرد و یک راست جلوی کک درآمد و با حمله غافلگیرش کرد.

نویسنده: کلم مارتینی ترجمه: پژمان طهرانیان انتشارات: نشر نو