کتاب هیدرولوژی عمومی - مهدوی

کتاب هیدرولوژی عمومی اثر دکتر محمد مهدوی توسط انتشارات علم و ادب به چاپ رسیده است.

در طول تاریخ بشر، انسان ها همواره نقش و تاثیر آب را در همه زوایای زندگی و حیات خود به روشنی احساس میکردند و به آب با دیده ی اهمیت می نگریستند؛ امروزه نیز کم تر کسی پیدا می شود که از اهمیت گسترده و بسیار موثر آب در حیات آدمی، حیوانات و محیط زیست اطلاعی نداشته باشد. طبیعتا، انسان ها برای ادامه زندگی و به جهت تامین مواد غذایی مورد نیاز خود، به محصولات کشاورزی هم چون غلات، دانه ها، سبزی ها، انواع میوه های درختان و هم چنین دام و شیلات نیازمند هستند که همه ی آن ها نیز به طور حتم وابستگی شدیدی به آب دارند؛ بنابراین همواره مردم از دیرباز به این نعمت بزرگ الهی توجه ویژه ای کرده و با بکارگیری  روش های مختلفی آن را مورد بررسی و ارزیابی قرار داده اند. یکی از این روش ها، علم هیدرولوژی است؛ آب شناسی یا هیدرولوژی از دو کلمه Hydro به معنی آب و Logos به معنی شناسایی تشکیل شده که در مورد پیدایش، خصوصیات و نحوه ی توزیع آب در طبیعت بحث میکند. در این راستا مولف با بکارگیری گفتاری ساده و روان بخش های مقدمه ای و مهمی از علم هیدرولوژی شامل اندازه گیری آب، تبخیر و تعرق، بارندگی برای محاسبه ی بیلان آب و ... را به منظور بهره گیری هرچه مفیدتر و بهتر دانشجویان ارائه نموده که دربرگیرنده ی 7 فصل تحت عناوین زیر می باشد:

1. مقدمه و تعاریف 2. عوامل مهم هواشناسی در هیدرولوژی 3. تبخیر و تعرق 4. بارندگی 5. بررسی داده های بارش 6. اندازه گیری آب (هیدرومتری) 7. کیفیت آب و حمل مواد رسوبی

فهرست

• پیش گفتار
• فصل اول- مقدمه و تعاریف
• تعریف هیدرولوژی
• آب کره
• چرخه آب یا سیکل هیدرولوژی
• بیلان آب
• فصل دوم - عوامل مهم هواشناسی در هیدرولوژی
• خورشید و پرتوهای آن
• اتمسفر:
• تروپوسفر
• استراتوسفر
• مزوسفر
• ترموسفر یا یونوسفر
• دما:
• واحدهای اندازه گیری دما
• گرادین حرارتی و وارونگی هوا
• فشار هوا:
• نم یا رطوبت هوا
• رطوبت مطلق:
• رطوبت نسبی
• باد:
• تغییر هواشناسی در محیط های شهری
• فصل سوم - تبخیر و تعرق
• تبخیر
• عوامل موثر در تبخیر
• کمبود رطوبت اشباع
• دمای هوا
• وزش باد
• دمای آب
• غلظت املاح موجود در آب
• رنگ مایع
• فشار هوا
• تبخیر پتانسیل و تبخیر واقعی
• اندازه گیری تبخیر پتانسیل یا توان تبخیر
• روش های گوناگون کاهش تبخیر از دریاچه ها و مخازن روباز
• تصعید از سطح برف و یخ
• تبخیر از سطح آب
• تعرق
• عوامل موثر در تعرق
• تبخیر و تعرق
• اندازه گیری تبخیر و تعرق واقعی
• محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل
• روش تورنوایت
• محاسبه تبخیر و تعرق واقعی
• رابطه تورک
• رابطه کوتاین
• نقشه ی هم تبخیر
• فصل چهارم - بارندگی
• شکل های بارش
• باران
• نم باران
• یخچه
• تگرگ
• برف
• مه
• شبنم
• انواع بارندگی ها از نظر چگونگی تشکیل آن ها
• بارش های کنوکسیون یا فرازی
• بارندگی های اوروگرافیک یا کوهستانی
• بارندگی های سیکلونیک، چرخه ای و یا جبهه ای
• بارندگی های جبهه ای گرم
• بارندگی های جبهه ای سرد
• اندازه گیری های بارندگی
• باران سنج ها
• باران سنج های 8 اینچی
• باران سنج های تجمعی یا توتالیزاتور
• باران نگارها یا باران سنج های ثبات
• باران نگار سیفونی
• باران نگار وزنی
• باران نگار
• اندازه گیری بارش با رادار و ماهواره
• اندازه گیری برف
• تجهیز باران سنج ها و باران نگارها
• میز برف
• اندازه گیری توسط اشعه ی گاما
• نمونه بردار برف
• نکات مورد نظر در نصب و بهره برداری از باران سنج ها
• تعیین محل مناسب برای نصب دستگاه ها
• خنثی کردن اثر باد
• انجام اندازه گیری به موقع و صحیح
• رفع خرابی و عیب وسایل اندازه گیری
• افقی بودن سطح دهانه
• فصل پنجم - بررسی داده های بارش
• بررسی بارش نقطه ای
• میانگین
• شاخص یا نمایه بارندگی
• انحراف معیار و ضریب تغییرات
• میانگین لغزان یا متحرک
• بررسی بارش منطقه ای
• انتخاب پایه ی زمانی مشترک یا دوره ی شاخص آماری
• بررسی درستی و همگنی داده ها
• روش جرم مضاعف
• روش آزمون توالی
• بازسازی داده های کمبود
• روش ایستگاه های معرف
• روش نسبت نرمال
• روش محور مختصات
• تعیین میانگین بارش در یک منطقه (بارش منطقه ای)
• روش میانگین حسابی
• روش تیسن
• روش منحنی های همباران
• شبکه ی باران سنجی مناسب در یک منطقه
• برآورد تعداد ایستگاه ها با استفاده از روش های سازمان جهانی
• هواشناسی
• تعیین تعداد ایستگاه های باران سنجی لازم از راه آماری
• منابع آماری
• فصل ششم - اندازه گیری آب (هیدرومتری)
• اندازه گیری حجم آب دریاچه ها و آبگیرها (آب های ساکن)
• اندازه گیری حجم در مخازن خالی از آب
• اندازه گیری حجم دریاچه های دارای آب
• استفاده از اکوسوندز (عمق یاب)
• استفاده از صفحه ی فلزی و طناب
• اندازه گیری آب های جاری
• روش حجمی
• روش های اندازه گیری سرعت - سطح مقطع
• اندازه گیری سطح خیس شده
• اندازه گیری سرعت آب
• روش جسم شناور
• استفاده از خط کش سرعت سنج
• سرعت سنج های پروانه ای (مولینه)
• تعیین دبی در روش های سرعت - سطح مقطع
• روش میانگین مقطع
• روش میان مقطع
• روش های تجربی برآورد سرعت
• روش شیمیایی یا رقیق سازی
• روش تزریق ثابت
• روش تزریق یکباره
• استفاده از سازه های کوچک آبی
• سرریزها
• روزنه
• اندازه گیری دبی با استفاده از فلوم
• اندازه گیری دبی در لوله های افقی
• اندازه گیری دبی در لوله های قائم
• تعیین دبی در روزهای مختلف سال
• اندازه گیری تراز آب
• ترازنگار با جسم شناور
• ترازنگار دیافراگمی
• ترازنگار با هوای فشرده
• ترازنگار مخابراتی
• نمایش داده های آب سنجی
• مشخصات ایستگاه آب سنجی
• جدول مربوط به منحنی تاراژ
• جدول آب دهی روزانه
• دبی متوسط ماهانه
• دبی حداکثر ماهانه و سالانه
• دبی حداقل ماهانه و سالانه
• حجم ماهانه
• دبی ویژه
• دبی متوسط روزانه
• دبی حداکثر لحظه ای سالانه
• روزهای اندازه گیری دبی
• آب نمود یا هیدروگراف
• دبی مرتب شده یا دبی کلاسه
• دقت در اندازه گیری
• ایستگاه های آب سنجی
• فصل هفتم - کیفیت آب و حمل مواد رسوبی
• برسی کیفیت آب از نظر شرب انسان
• ویژگی های کیفی
• ویژگی های شیمیایی
• ویژگی های باکتریولوژی
• مواد پرتوزا
• میزان فلوئور
• مواد سمی
• بررسی کیفیت آب از نظر کشاورزی
• عوامل مهم در تعیین کیفیت آب برای آبیاری
• هدایت الکتریکی
• نسبت جذب سدیم
• طبقه بندی ویل کوکس، دپارتمان کشاورزی امریکا
• کیفیت آب ها در صنعت
• بررسی حمل مواد با آب
• بار انحلالی
• بار معلق
• بار کف
• وزن کل مواد رسوبی و تخریب ویژه
• منابع مورد استفاده
• فهرست منابع لاتین
• فهرست ضمائم
• واژه نامه ی فارسی - انگلیسی