کتاب نما به نما - استیون دی. کاتز

کتاب نما به نما (کارگردانی فیلم: از تصور ذهنی تا تصویر سینمایی) نوشته ی استیون دی. کاتز و ترجمه ی محمد گذرآبادی توسط انتشارات بنیاد سینمایی فارابی به چاپ رسیده است.

کتاب "نما به نما"، اثری در حوزه ی آموزش فیلم سازی و پرورش مهارت های مورد نیاز کارگردانان در این رشته ی هنری می باشد که نویسنده با استفاده از عباراتی ساده و روان، به بیان مباحث مربوطه پرداخته و اطلاعات سودمندی را در اختیار مخاطب قرار می دهد. به طور کلی، فیلم سازی، یکی از هنرهای تخصصی و حرفه ای است که به کسب دانش و تجربه های فراوانی در این زمینه نیاز دارد. مولف ابراز می کند، بر خلاف سایر هنرها، که هنرمندان با استفاده از ابزارهای ارزان قیمت و در دسترس خویش، به پیاده سازی طرح های ذهنی خود پرداخته، آثار متعددی را خلق کرده و در نتیجه، تجربه های ارزشمندی را به دست می آورند، کارگردانان، جهت کسب تجربیات عملی و کاربردی، باید هزینه های بسیار زیادی را صرف کنند که در اغلب مواقع، تحقق چنین امری امکان پذیر نمی باشد. تحت این شرایط، افراد مذکور باید از طریق به کاربستن تکنیک ها و شیوه هایی صحیح و موثر، پروژه های فیلم سازی خود را محقق نمایند. "کاتز" در طول محتوای این اثر، با استفاده از تصاویر و استوری بردهای متعدد، به شرح جزئیات تمامی مراحل ساخت فیلم و تکنیک های کاربردی آن از ابتدا تا پایان کار، پرداخته و مخاطب را گام به گام تا رسیدن به کسب مهارت هایی قابل قبول و اثربخش همراهی می کند.

برشی از متن کتاب

تجسم شاید تا به حال پسر بچه ای را دیده اید که روی زمین دراز کشیده و آدمک های اسباب بازی اش را جلوی چشمانش گرفته است و با آن ها بازی می کند. بنیان بصری فیلم های هالیوودی نیز بر همین استوار است. در واقع این پسربچه نیز مانند فیلم ساز کنش را قاب بندی کرده است. وقتی او آدمک ها را جلوی چشم هایش می گیرد، آن ها تبدیل به جنگجویانی واقعی می شوند که در دنیایی واقعی زندگی می کنند، البته دنیایی که نه مشاهده بلکه باید تجزیه شود. آندره بازن، منتقد فرانسوی، در کتاب تاثیرگذاز خود با عنوان سینما چیست؟ برای توصیف این حس بینندگان فیلم که خود را در همان موقعیت زمانی مکانی فیلم روی پرده می بینند از اصطلاح «حضور» استفاده کرده است. او این توهم را شکل به کمال رسیده ی سنت واقع نمایی در نقاشی غربی می داند که با کشف پرسپکتیو خطی در دوره ی رنساس آغاز شد. این شیوه ی هندسی به نقاشان امکان خلق تصاویری را داد که واقعیت سه بعدی را روی سطح دو بعدی به درستی بازنمایی می کنند. عکاسی نیز به شکلی خودکار همین تاثیر را ایجاد می کند، به طوری که از دیدگاه بیننده عکس حایز همان کیفیت بصری قوه ی بینایی انسان به نظر می رسد. اما فیلم های سینمایی این توهم را گامی به پیش برده اند، به این ترتیب که تجربه ی «دیدن» یا به قول بازن، حضور چیزها و امور را به شکلی که رخ می دهند منتقل می کنند؛ کیفیتی که نه نقاشی و نه عکاسی قادر به انتقال آن نیستند. وقتی تابلوی نقاشی یا عکاسی را تماشا می کنیم، همواره به وجود سطح تصویر آگاهیم و هرگز از آن منفک نمی شویم. اما هنگام تماشای فیلم اتفاق دیگری می افتد: ما به جای توجه به سطح تصویر به درون فضای تصویر روی پرده می رویم، فضایی که بسیار واقعی و سه بعدی می نماید. سبک تداومی توهم عمق همان چیزی است که در آغاز این سده راه سینما را از دیگر شیوه های باز تولید و هنرهای گرافیکی جدا کرد. روش های گریفیث و پورتر و دیگر فیلم سازان پیشرو برای تصویربرداری و تدوین بر این ویژگی اساسی تصاویر متحرک متکی بود، و از هر تکنیکی که توجه را به خود توهم معطوف کند پرهیز می کرد. روش این فیلم سازان با میراث هنری آن ها که عمدتا برگرفته از تئاتر، ادبیات، عکاسی، و تصویرگری کتاب و مجلات در سده ی نوزدهم بود تناسب داشت. باید گفت که بسیاری از راهبردهای اساسی قابل استفاده در فیلم ها که امروزه آن ها را سینمایی می خوانیم، یا دست کم قراردادهایی که در مجموع «سبک تداومی» نام گرفته اند، پیش تر در هنرهای عامه پسند سده ی نوزدهم شکل گرفته و استفاده شده بودند. امروزه این سبک آن قدر گسترش یافته است که برخی از قراردادهای سینما حقیقت، و سینمای تجربی و آوانگارد را نیز شامل می شود، اما هم چنان به روش های ابتدایی و اصلی داستان گویی در فیلم های هالیوودی که اکنون سبکی بین المللی به شمار می روند، وفادار مانده است ...

فهرست

مقدمه ی مترجم مقدمه بخش اول: فرآیند تجسم فصل 1: تجسم فصل 2: طراحی تولید فصل 3: استوری بورد فصل 4: تجسم: ابزار و فنون فصل 5: چرخه ی تولید بخش دوم: عناصر سبک تداومی فصل 6: ساختن نماها: روابط معنایی فصل 7: تدوین: روابط زمانی بخش سوم: کارگاه فصل 8: اجرای اصول فصل 9: صحنه پردازی فصل های گفت و گو فصل 10: تنظیم صحنه های گفت و گو بریا سه بازیگر فصل 11: تنظیم صحنه های گفت و گو بین چهار بازیگر یا بیش تر فصل 12: صحنه پردازی متحرک فصل 13: عمق قاب فصل 14: زوایای دوربین فصل 15: قاب بندی های محدود و آزاد فصل 16: نقطه ی دید بخش چهارم: دوربین متحرک فصل 17: چرخش دوربین فصل 18: نمای جرثقیل فصل 19: نمای تعقیبی فصل 20: طراحی نمای تعقیبی فصل 21: انتقال ها فصل 22: قطع فیلم فصل 23: حرف های آخر فهرست واژگان

• کارگردانی فیلم: از تصور ذهنی تا تصویر سینمایی
• نویسنده: استیون دی. کاتز
• مترجم: محمد گذرآبادی
• انتشارات: بنیاد سینمایی فارابی