محصولات مرتبط
کتاب موریانه اثر بزرگ علوی
کتاب "موریانه" یک رمان ایرانی و روایتگر سرنوشت یک کارمند ساواک است و اوضاع و احوال کشور، در دورهی قبل از انقلاب و سلطنت پهلوی را برای مخاطب تشریح میکند.
شخصیت اصلی قصه و نیز راوی آن، مردی میانسال و ناامید است که بنا به مسائل امنیتی و دلایلی شخصی، از ذکر نام خویش خودداری میکند. وی در طول داستان، از گذشتههای دور و پرمخاطرهاش برای مخاطب سخن میگوید؛ گذشتههایی که سرنوشتی تلخ و دردناک را برای او رقم زده است. بنابراین در صفحات آغازین کتاب، همراه با راوی، به سالها پیش و دورهی کودکی او میرویم.
در طی این دورهی زمانی، راوی در کنار مادر و تنها خواهر کوچکترش، "رقیه" زندگی سخت و فقیرانهای را سپری میکند. وی پدرش را سالها پیش از دست داده است. "موسی"، دوست صمیمی و از خویشاوندان دور او میباشد؛ پسری که همانند راوی، پدرش مرده و همراه با مادرش زندگی میکند. اما با این تفاوت که، پدر موسی، اموال زیادی از خود بر جای گذاشته و زن و فرزندش در رفاه و آسایش کامل روزگار میگذرانند.
موسی و راوی دوران کودکی و نوجوانی را در کنار یکدیگر سپری میکنند و به تحصیل در دانشگاه میپردازند. آنها در طی دوران جوانی، از یکدیگر فاصله میگیرند اما پس از مدتی، مجددا ارتباط نزدیکی با یکدیگر برقرار میکنند؛ ارتباطی که مسیر زندگی راوی را به کلی تغییر میدهد.
شخصیت اصلی داستان، پس از اتمام دوران تحصیلی، به استخدام تاجری ثروتمند درآمده و در مقابل کار خویش، دستمزدی قابل قبولی دریافت میکند؛ دستمزدی که صرف تامین هزینههای زندگی او و مادر و خواهرش میگردد. مدتی بعد، تاجر دار فانی را وداع گفته و جان به جانآفرین تسلیم میکند. در نتیجه، راوی قصه مجددا بیکار میشود.
"میرزا علی خان"، فرزند تاجر متوفی، است. وی در ادارهی مالیات، از مقام و نفوذ بالایی برخوردار میباشد. با تکیه بر همین جایگاه نیز، پس از مرگ پدرش، تصمیم میگیرد که در قسمت بایگانی محل کار خود، شغلی را برای راوی تدارک دیده و او را به استخدام دولت دربیاورد. با پذیرش پسر قصه در این اداره، ماجراهای پرفرازونشیب و غیرقابل پیشبینی او آغاز میگردد.
برشی از متن کتاب موریانه
باید اقرار کرد که من در دورهی تعلیمات بازجویی آلات شکنجه دیدهام. شلاق و باتون الکتریکی و انبر فلزی و وسائل دیگر. اما معلم ما آقای دکتر فرید که در امریکا این فن شریف را تحصیل کرده و در حادثهی سقوط هواپیما قربانی وطن شد به ما کارآموزان بازجویی اطمینان میداد که این ادوات دیگر به کار نمیرود. اینها را در سالهای اول زمان ریاست تیمور بختیار از اسرائیل آوردهاند و حالا کهنه شدهاند و به کار نمیرود. خود اعلیحضرت همایونی در مصاحبهای با خبرنگاری فرموده بودند: «ما وسائل فشار روانی داریم که بسیار موثرتر از شکنجههای قرون وسطایی هستند.»
و من که هنوز به گفتههای اعلیحضرت همایونی ایمان دارم، فرمایشات ایشان را میپذیرم. اما آنچه در روزنامههای خارج در سالهای اقامتم در اروپا و در پروندههای چریکها خواندهام بیان میکنم و راست و دروغ آن را به خوانندگان واگذار مینمایم.
من خودم در هیچ مورد که مجرم یا متهم و یا چریک و یا خرابکاری را شکنجه کرده باشند شرکت نکردهام. در دالانهای طویل زندان اوین دیدم دختری را که با تن لخت جلادی شلاق به دست میراند و در اطراف دالان ما ساواکیها ایستاده بودیم و دیدیم که گاهی یکی از مامورین به زن لخت پشتپا میزد و به زمینش میانداخت و با شلاقکشی باز او را به پیش میدواند. یک لحظه چشم من سیاهی رفت، دلم بهم خورد، زانوهایم سست شد، و به نظرم آمد که این رقیه و عیالم هستند که با کون لخت میدوند و زمین میخورند و جیغ میکشند و دیگر نمیتوانند از جا بلند شوند. وقتی در بیمارستان به هوش آمدم، نمیدانستم چه حالی به من دست داده است. همینقدر به من گفتند که دورهی تعلیمات من به پایان رسیده است و فقط بازپرسی آرام و بیدغدغه به من واگذار خواهد شد. میترسیدم مرا به کلی از سازمان بیرون کنند. اما تیمسار سرلشکر به من اظهار لطف کرد و حتما پیش خودش خیال کرد این یارو اطلاعاتی از روش کار ما به دست آورده و صلاح نیست که او را به حال خودش واگذار کنیم. به خصوص که در پروندهها از رابطهی من با شیخک اطلاع داشت و صلاحشان نبود که پیگیر او باشند. به چه دلیل؟...
کتاب موریانه به قلم بزرگ علوی توسط انتشارات نگاه به چاپ رسیده است.
- نویسنده: بزرگ علوی
- انتشارات: نگاه
مشخصات
بزرگ علوی
بزرگ علوی کیست؟
«سید مجتبی آقابزرگ علوی» که با نام «بزرگ علوی» شناخته میشود، روزنامهنگار، سیاستمدار و نویسندهی سبک رئالیسم معاصر است. او خالق یکی از مشهورترین رمان های ایرانی با عنوان «چشمهایش» میباشد. به عقیده بسیاری، بزرگ علوی، به همراه «صادق هدایت» و «صادق چوبک»، بنیانگذاران داستان نویسی نوین در ایرانند.زندگینامه بزرگ علوی
زندگینامه بزرگ علوی با سیاست و ادبیات عجین است. وی، در روز سیزدهم بهمن ماه سال 1283، چشم به جهان گشود و سومین فرزند خانوادهای بازرگان و مشروطهخواه بود. پدرش عضو نمایندگان مجلس شورای ملی بود و به همین سبب، از همان ابتدا با فضای سیاست آشنا شد. در سال 1302، به همراه پدرش، به آلمان رفت و در آنجا، با هدف آموزگار شدن، به تحصیل در رشته روانشناسی و علوم تربیتی پرداخت؛ او پس از بازگشت ایران، و به تدریس زبان آلمانی، در شیراز، مشغول شد.شروع نویسندگی بزرگ علوی
علوی داستان نویسی را با «سرباز سربی»، در دهه 1300 آغاز نمود و پس از انتشار آن به تدریس نویسندگی و ترجمه مبادرت ورزید. در سال 1310، به گروه ادبی «ربعه» پیوست و به همراه سه نفر دیگر از اعضای آن گروه، (شامل صادق هدایت، مسعود فرزاد و مسعود مینوی)، شروع به داستان نویسی نوین نمودند. او در همان دوران، با نام مستعار «فریدون ناخدا»، داستان های متعددی نوشت که در «مجله دنیا» به چاپ میرسیدند. سه سال بعد، با تاثیرپذیری زیادی از تفکرات صادق هدایت و استفاده از نظرات «زیگموند فروید»، مجموعه داستان های چمدان را نگاشت که با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شد. در سال 1316، در میان گروه 53 نفر، به جرم پیروی از کمونیسم قرار گرفت و به مدت 4 سال راهی زندان شد. علوی در آثاری که پس از آزادی از زندان نوشته، به سبک واقعگرایی و انتقادات اجتماعی روی آورده است. از جملهی آن آثار، میتوان به کتاب ورق پاره های زندان و کتاب 53 نفر اشاره کرد. جالب است بدانید علوی از بنیانگذاران حرب توده ایران بود؛ وی پس از شروع جدی فعالیت های سیاسی خود، نویسندگی و ترجمه را رها نکرد. نقدها، ترجمهها و داستان های او در مجلات سخن و مردم به چاپ میرسیدند. علوی بعد جنگ جهانی دوم به کمونیسم گرایش یافت؛ کتاب «ازبکها» از این نویسنده، پس از سفر به ازبکستان که از جمهوریهای کمونیست بود، نوشته شد. علوی در هنگام کودتای 28 مرداد، در سال 1332، به آلمان شرقی مهاجرت کرد و در آنجا به تدریس زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه هومبولت، در شهر برلین، مشغول شد. بزرگ علوی را از نخستین نویسندگان ایرانی و صاحب سبک میدانند که داستانها و سایر نوشتههایش، راهنما و راهگشای نویسندگان پس از او شد.مطالعه بیشتر: آثار و زندگینامه جلال آل احمد
مرگ بزرگ علوی
بزرگ علوی بعد از انقلاب سال 1357، مدت کوتاهی به ایران بازگشت ولی دوباره به آلمان رفت و سرانجام در روز28 بهمن سال 1375، در اثر سکته قلبی، چشم از جهان فرو بست. ایرانیان مقیم برلین، برای حفظ و نگهداری آرامگاه وی، به عنوان یکی از مفاخر ادبی ایران، برای فرمانداری برلین نامه نوشتند و مانع از تغییر کاربری آن، پس از گذشت 20 سال، شدند.سبک نویسندگی بزرگ علوی
به عقیده بسیاری از صاحب نظران، علوی، ابداع کننده سبک «ادبیات داستانی زندان» در زبان فارسی است. در حقیقت، آثار بزرگ علوی، احساسات اجتماعیِ زمان زندگیِ نویسنده را به خوبی منتقل میکنند و مخاطب، در میان جملات وی، حس میکند که شخصِ نویسنده در میان یک جنبش اجتماعی، صدای منتقد جامعه است. نویسندگانی نظیر احمد محمود، علی اشرف درویشیان و نسیم خاکسار، هنرمندانی هستند که از علوی تاثیر گرفتند. به گفته جمال میرصادقی، داستان های بزرگ علوی، همانند صادق هدایت، به انتقاد از جامعه میپردازند، با این تفاوت که علوی در آثار خود، روحیهای مبارزانه را در پیش گرفته است و شخصیت های داستانهایش نه تنها منفعل و سرخورده نیستند، بلکه به نوعی جنگجویند و این درست، برخلاف نوشته های صادق هدایت است. [caption id="attachment_318189" align="aligncenter" width="600"] بزرگ علوی، صادق هدایت و مسعود فرزاد[/caption]کتاب های بزرگ علوی
- کتاب چشمهایش
- کتاب 53 نفر
- کتاب گذشت زمانه
- کتاب میرزا
- کتاب چمدان
- کتاب ورق پاره های زندان
- کتاب گیله مرد
- کتاب موریانه
- کتاب سالاریها
- کتاب تاریخ ادبیات معاصر ایران
- کتاب خاطرات بزرگ علوی
ثبت دیدگاه
دیدگاه کاربران