کتاب منظومه سرزمین بی حاصل - الیوت

کتاب منظومه سرزمین بی حاصل اثر تی. اس. الیوت با ترجمه ی حسن شهباز توسط انتشارات علمی و فرهنگی به چاپ رسیده است.

"توماس استرنز الیوت"، معروف به "تی. اس. الیوت"، شاعر، نمایش نامه نویس، منتقد ادبی و ویراستار امریکایی – بریتانیایی است که با سرودن "منظومه ی سرزمین بی حاصل"، به شهرت و محبوبیتی جهانی دست یافت. این اثر، جزء مهم ترین اشعار قرن بیستم محسوب می گردد که در ایران و در دوره های زمانی مختلف، توسط مترجمین متعدد و هم چنین تحت عناوین متفاوتی از جمله، "سرزمین هرز"، "دشت سترون"، "خراب آباد" و ... به فارسی برگردانده شده تا مخاطب ایرانی نیز بتواند از استعداد و ذوق ادبی و هنری این شاعر بزرگ، بهره مند گردد. تاکنون، نقدها و تحلیل های فراوانی نیز بر این منظومه وارد شده، برخی، ترکیب فلسفی و صوری و به ویژه طول منظومه، زمان سرودن، و کیفیت روحی خاص نیما یوشیج، شاعر پرآوازه ی ایرانی، به هنگام سرایندگی را با ویژگی های شعری توماس استرنز الیوت و شعر سرزمین بی حاصل مشابه دانسته و آن ها را با یک دیگر مقایسه می نمایند. به طور کلی، هر یک از این دو شاعر بزرگ تاریخ، با تحت تاثیر قرار دادن دنیای شعر سرزمین و عصر خویش، تحولات چشمگیری را در این عرصه پدید آورده و آن را به سمت و سویی تازه هدایت نمودند. بنابراین به شما نیز توصیه می کنم که به هیچ وجه این اثر تاثیرگذار را از دست نداده و حتما آن را مطالعه بفرمایید.

فهرست

یادداشت مترجم سرزمین بی حاصل

1. خاکسپاری مرده
2. بازی شطرنج
3. موعظه ی آتش
4. مرگ ناشی از آب
5. تندر چه گفت؟

سرزمین بی حاصل: پژوهش و نقد و تفسیر از حسن شهباز سروده ها و نوشته های تی. اس. الیوت سال شمار زندگی الیوت کتاب نامه

برشی از متن کتاب

1. خاکسپاری مرده

آوریل بی رحم ترین ماه است که می رویاند از خاک بی جان یاس ها را با هم می آمیزد خاطره ها و هوس ها را به جنبش می آورد ریشه های افسرده را با باران بهار زمستان گرم مان نگاه می داشت و می پوشاند زمین را با برف فراموشی و حیاتی ناچیز می دماند از گذرگاه ساقه های خشک. تابستان به شگفتی مان کشاند وقتی بر دریای اشتانبرگر فرود آمد با رگباری از باران، در نهال ستان درنگی کردیم و آن گاه ره سپردی به سوی هوفگارتن در آن دم که خورشید نورافشان بود، و قهوه ای نوشیدیم در آن جا و به گفت و گو نشستیم ساعتی را با یک دیگر. من به هیچ وجه روسی نیستم؛ از لیتوانی آمده ام؛ آلمانی اصیل هستم و در آن دوران که طفل بودیم و سکنی داشتیم نزد دایی زاده ام دوک اعظم، مرا نشاند بر سورتمه ای و بیرونم برد، و من هراسناک بودم و در گوشم گفت ماری، ماری، محکم نگاه دار خویشتن را. و ما به سراشیب اندر شدیم. در کوهساران، آن جاست که حس می کنی از بند رسته ای. من می خوانم در بیش ترین بخش شب و به سوی جنوب می روم فصل زمستان را. چیستند این ریشه هایی که چنگ انداخته اند و چه شاخه هایی بیرون می رویند از درون این زباله های سنگی؟ ای زاده ی انسان، تو نخواهی توانست گفتن یا حدس زدن زیرا تو جز مشتی بت های شکسته نمی شناسی. آن جا که می کوبد خورشید؛ و پناهی نمی بخشند درختان مرده؛ امان نمی دهد زنجره؛ و بر نمی خیزد زمزمه ی آبی از سنگ خشک، تنها سایه است که مکان گرفته در زیر این صخره ی فام (تو بیا در سایه ی این صخره ی آتشگون) و بر تو نشان خواهم داد چیزی دگرگونه خواه از سایه ی تو به هنگام پگاه که بر می دارد گام در قفای تو یا سایه ی تو در شامگهان که بر می خیزد برای دیدار تو به تو خواهم نمایاند هراس را از درون مشتی غبار. می وزد باد لطیف به سوی زادگاه مان ای کودک ایرلندی من تو در کجا انتظار می کشی؟ «سالی پیش از این، تو به من بخشیدی نخست چند گل سنبل را، مرا دختر سنبل نامیدند.» در همان حال وقتی بازگشتیم دیرگاه شب از بوستان سنبل زمانی که پر بود آغوشت و خیس بود گیسوانت نه توان سخن گفتنم بود نه یارای دیدنم نه جان بر تن و نه تنی داشتم بی جان و نه می دانستم چیزی دیده دوخته بودم بر ژرفای نور، بر سکوت، چه تهی است دریای پهناور. مادام سوسوستریس، طالع بین نام آور، به طبعی سرد شهره بود، با این حال با آن چند دست ورق بازی شوم، معروف است که خردمندترین زن اروپا است. چنین پرسید در این که آیا ورق تو آن دریانورد غرق شده ی فنیقیایی است؟ (آنان مرواریدند که چشمان شان بودند. بنگر!) وی را ببین نیز، بلادونا است، بانوی سنگ ستان ها بانوی حالت ها، این هم مردی با صلیب، و این هم چرخ ...

(ادبیات کلاسیک جهان) نویسنده: تی. اس. الیوت مترجم: حسن شهباز انتشارات: علمی و فرهنگی