کتاب مبانی بیومکانیک (جلد اول) - سوزان جی هال

کتاب مبانی بیومکانیک (جلد 1) به قلم سوزان جی. هال و با ترجمه ی دکتر سیامک نجاریان، مهندس مهناز ایرانی و مهندس بهرخ عاصی در انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر به چاپ رسیده است.

بیومکانیک حرکات انسان، در علم کینزیولوژی که به تشریح حرکات بدن انسان می پردازد، کاربرد وسیعی دارد. اگر چه بعضی از متخصصین بیومکانیک به بررسی حرکت های شترمرغی، جریان خون در سرخرگ های منقبض شده و یا مشاهده کانال دندان ها در حد میکرون می پردازند، اما در این کتاب بر روی بیومکانیک حرکت انسان از دیدگاه تحلیل حرکت، بحث می گردد. این اثر، جلد اول از ترجمه ی کتاب «Basic Biomechanics»  از «Susan j. Hall» می باشد که با بیانی ساده و روان، سعی در آشنا نمودن دانشجویان بیومکانیک با مفاهیم، اصول اولیه و کاربردهای این رشته در زندگی روزمره و صنعت پیش روی مهندسی پزشکی دارد. اگر چه این کتاب به عنوان مرجع مصوب دروس بیومکانیک عمومی 1 و 2 در مقطع کارشناسی رشته مهندسی پزشکی (گرایش بیومکانیک) از سوی وزارت علوم تعیین شده است، اما برای دانشجویان تمامی گرایش های مهندسی پزشکی، مهندسی مکانیک، تربیت بدنی، توانبخشی و ... نیز مفید و قابل استفاده می باشد. کتاب "مبانی بیومکانیک" مشتمل بر 15 فصل می باشد که ترجمه ی هفت فصل از آن (فصل های اول تا هفتم) در جلد اول ارائه می گردد: 1- بیومکانیک چیست؟ 2- مفاهیم سینماتیک در تحلیل حرکت انسان 3- مفاهیم سینتیک در تحلیل حرکات انسان 4- بیومکانیک رشد و نمو استخوان 5- بیومکانیک مفاصل استخوانی بدن انسان 6- بیومکانیک ماهیچه ای اسکلتی بدن 7- بیومکانیک اندام فوقانی بدن انسان

فصل اول به بیان مباحث مقدماتی در زمینه ی بیومکانیک می پردازد. فصل دوم و سوم، دینامیک حرکت انسان را مورد تحلیل قرار می دهند و مفاهیم سینتیک و سینماتیکی آن را نیز معرفی و بررسی می کنند. فصل های چهارم، پنجم و ششم مخاطبان را با بیومکانیک دستگاه اسکلتی – ماهیچه ای انسان آشنا می گردانند. فصل هفتم در مورد بیومکانیک اندام فوقانی بدن انسان مانند مفصل جناغی – کتفی، عضلات شانه، جراحت های ناشی از چرخش و ... بحث می کند.

 

برشی از متن کتاب

فصل 5: بیومکانیک مفاصل استخوانی بدن انسان مقدمه مفاصل بدن انسان، تا حدود بسیار زیادی قادر به کنترل حرکتهای بدن می باشند. ساختار آناتومیکی یک مفصل مورد نظر، مانند یک زانوی سالم، از فردی به فرد دیگر تفاوت چندانی ندارد، که این امر بهنگام حرکت اجزای بدن مانند ران و ساق پا در طول یک مسیر مشخص، امتحان شده است. بهر حال، تفاوت نسبی در سخت و یا شل بودن بافتهای نرم اطراف مفصل، می تواند باعث ایجاد تفاوت در میزان حرکت  مفصل گردد. در این فصل، به روابط بیومکانیکی مختلف حاکم بر عملکرد مفاصل، مانند استقامت مفصل، انعطاف پذیری مفصل و پیامدهای مربوط به بروز جراحتهای احتمالی، می پردازیم. ساختار مفصل کالبدشناسان، مفاصل را به شیوه های مختلفی دسته بندی می کنند، که عبارتند از: پیچیدگی مفصل، تعداد محورهای موجود، هندسه مفصل، یا قابلیتهای حرکتی [41]. از آنجاییکه مباحث این کتاب، بر روی حرکت انسان تمرکز یافته است، لذا سیستم طبقه بندی مفاصل نیز، بر اساس قابلیتهای حرکتی موجود خواهد بود. مفاصل بی حرکت

1. مفاصل بی حرکت : این کلمه، کلمه ای لاتین بوده که در آن Syn بمعنای با هم و arthron به معنای مفصل می باشد. این مفاصل لیفی، توانائی تضعیف نیروهای وارده را داشته (ضربه را می گیرند)، اما امکان حرکت را به استخوان های مفصلی نمی دهد که البته در برخی از آنها، تنها انجام حرکات کوچکی امکان پذیر می باشد.

الف) شکاف یا درز استخوانی: در این مفاصل، صفحات استخوانی مفصلی شکاف دار به طور نا منظمی به یکدیگر جفت شده و توسط الیافی (تارهائی) که به پوسته استخوان ها چسبیده اند، کاملاً به هم محکم شده اند. این الیاف، در آغاز بلوغ، شروع به استخوانی شدن کرده و در نهایت کاملا به یک استخوان تبدیل می شوند. تنها نمونه آن در بدن انسان، شکافهای (درزهای) جمجمه می باشد. ب) سندسموز: این کلمه نیز بمعنای نگه داشته شده توسط رباط می باشد. در این مفاصل، بافت لیفی محکمی، استخوانها را کنار یکدیگر نگه داشته بطوریکه تنها اجازه حرکات جزئی به آنها می دهد. از آن جمله می توان به مفاصل زائده غرابی سر شانه ، مفصل بین استخوانهای زند زیرین و زبرین دست، مفصل بین استخوانهای درشت نی و نازک نی در پا و مفصل داخلی درشت نی و نازک نی، اشاره نمود. مفاصل نیمه متحرک 2. مفاصل نیمه متحرک (کم حرکت): در این کلمه نیز، amphi به معنای در هردو سمت می باشد. این مفاصل غضروفی، نیروهای اعمال شده را تضعیف نموده و نسبت به مفاصل نامتحرک، امکان حرکت بیشتری به استخوانهای مجاور خود می دهند. الف) سینکوندروز : معنای آن، نگه داشته شده توسط غضروف می باشد. در این مفاصل، استخوانهای متصل شده، توسط لایه باریکی از غضروف شفاف، بهمدیگر متصل شده اند. از این نوع، می توان مفاصل جناغی - دنده ای و صفحات اپی فیز (قبل از استخوانی شدن) را نام برد. ...

فهرست

پیشگفتار مترجمین فصل اول – بیومکانیک چیست؟ فصل دوم – مفاهیم سینماتیک در تحلیل حرکت انسان فصل سوم - مفاهیم سینتیک در تحلیل حرکات انسان فصل چهارم – بیومکانیک رشد و نمو استخوان فصل پنجم – بیومکانیک مفاصل استخوانی بدن انسان فصل ششم – بیومکانیک ماهیچه ای اسکلتی بدن فصل هفتم – بیومکانیک اندام فوقانی بدن انسان فهرست راهنما واژه نامه        

مؤلف: سوزان جی. هال مترجم: دکتر سیامک نجاریان - مهندس مهناز ایرانی - مهندس بهرخ عاصی انتشارات: دانشگاه صنعتی امیر کبیر