کتاب فرهنگ ادبیات فارسی معاصر - محمد شریفی

کتاب فرهنگ ادبیات فارسی معاصر نوشته محمد شریفی توسط نشر نو به چاپ رسیده است.

این کتاب راهنمای ساده ای است که برای رفع نیاز تمام علاقه مندان به ادبیات معاصر فارسی نگارش شده است. نویسنده سعی کرده  مجموعه ای از اطلاعات لازم را برای خوانندگان حرفه ای و نیمه حرفه ای فراهم کند تا این افراد برای پیدا کردن پاسخ پرسش های شان در هنگام مطالعه، منبع کاملی را در اختیار داشته باشند. اطلاعات ادبی فراوانی پیرامون زمینه های مختلفی از ادبیات در این کتاب گرداوری شده است. این اطلاعات شامل شرح احوال شاعران و نویسندگان است و خلاصه ای از رمان ها، نمایش نامه ها و برخی از داستان های کوتاه را نیز در بر دارد. همچنین برخی اصطلاحات و آرایه های ادبی نیز جهت تفهیم بهترِ مطالب ادبی برای خواننده در کتاب گنجانده شده است. همچنین توضیحات کاملی برای سهولت استفاده از این فرهنگ در کتاب قرار داده شده تا مخاطب بداند برای پیدا کردن موضوع مورد نظرش باید کدام قسمت کتاب را جستجو نماید. محمد شریفی با انتشار این اثر خدمت بزرگی به جامعه ادبی کرده است، چرا که این اثر او در واقع دایرة المعارفی برای شناخت ادبیات فارسی معاصر محسوب می ‌شود و در پاسخ به نیاز کسانی تدوین شده است که به ادبیات معاصر علاقه دارند و خواهان مجموعه ‌ای مستقل و منسجم در این زمینه هستند. محمدرضا جعفری ویراستار این کتاب، اولین کسی بود که پیشنهاد تألیف چنین فرهنگی را به محمد شریفی داد و در سر تا سر کتاب نیز او را در جهت تولید اثری با کیفیت راهنمایی کرد.

برشی از متن کتاب

دارالمجانین (1320؛ نگارش: 1319) رمانی حدود 55 هزار کلمه از جمالزاده مکان و زمان وقوع تهران؛ اوایل سده حاضر محمود تحصیل‌ کرده و تربیت یافته یکی از مستوفیان بنام، پس از مرگ پدر تحت سرپرستی تنها عمویش که مردی متمول اما فوق العاده ممسک و مال دوست است قرار می‌ گیرد. هنوز مدت زیادی از نقل مکان او به خانه عمو نگذشته است که دیداری اتفاقی با دختر عمو بلقیس آتش عشق را به جانش می زند و او را برای چاره‌ جویی نزد دوستش رحیم و مادر او شاه باجی خانوم می‌ کشاند. شاه باجی خانوم پس از مقداری تعریف و تمجید از هر دو جوان و امیدوار کردن محمود قول مساعدت می‌ دهد اما چند روز بعد خبر می آورد که حاج عمو به طمع دارایی یکی از تجار عمده شهر می‌ خواهد بلقیس را به پسر  سخیف العقل این تاجر بدهد. محمود با شنیدن این خبر نامه ای سرشار از غم و اندوه برای بلقیس می‌ نویسد که اتفاقاً به دست حاج عمو می‌ افتد و همین موضوع سبب مرافعه می‌ شود که به عزیمت محمود از خانه حاج عمو می انجامد. محمود که تازه به شدت مسکنت خود پی برده است پس از مدتی جستجو در ذهن خود به یاد یکی از دوستان طبیبش می‌ افتد و شبانه به سراغ او م یرود و در منزل او مأوا می گیرد. در این میان رحیم هم شاگردی قدیم محمود که از کودکی عوالم خاصی داشته و غرق در دنیای اعداد و ارقام بوده است علائمی حاکی از جنون از خود بروز م یدهد و محمود و دوست طبیبش پس از معاینه و مشورت اون را به دارالمجانین منتقل می‌ کنند. از آن پس محمود به عنوان نزدیک ترین دوست رحیم به طور مداوم به عیادتش می رود و همین امر سبب آشنایی وی با چند تن از دیوانگان آن بخش می‌ شود. یکی از آنان که هدایت علی خان نام دارد و فردی خوش محضر و خوش صحبت و نکته دان و اهل طنز است بیش از همه به مذاق محمود سازگار می افتد و میانشان انس و الفتی به وجود می آید و بی شتر اوقات را به صحبت و بحث می پردازند. هدایت علی خان از خانواده ای اعیانی و آدمی تحصیل کرده و صاحب نام و اعتبار است اما در نتیجه هوش بسیار و حساسیت فوق العاده و مخصوصا افراط در مطالعه دچار اختلال حواس شده است و نظرات عجیب و غریب او دال بر محاسن دیوانگی و جنون محمود را خواه‌ ناخواه به فکر می اندازد. در همین ایام خبر می‌ رسد که نامزد تحمیلی بلقیس از فرنگ آمده است و می‌ خواهد بعد از عروسی زنش را به فرنگ ببرد. محمود که داغ دلش با این خبر تازه شده است پس از تامل فراوان در باب تنگدستی و بی عرضگی خود به این نتیجه می‌ رسد که بهترین راه گوش کردن به توصیه هدایت خان  و تظاهر به دیوانگی است از این‌  رو دیری نمی‌گذرد که با چند فقره دیوانه بازی سر از دارالمجانین در می آورد. روزها و ماهها بدون هیچ حادثه مهمی سپری می‌ شد تا آن که روزی خبر می‌ رسد حاج عمو مرده و بلقیس که هنوز زیر بار ازدواج تحمیلی نرفته است منتظر آمدن او است. با شنیدن این خبر محمود با شور و التهاب فراوان آماده عزیمت می‌ شود اما تازه در می یابد که خروج از تیمارستان و اثبات این که دیوانه نیست و نبوده است به سادگی امکان پذیر نیست.

نویسنده: محمد شریفی ویراستار: محمدرضا جعفری انتشارات: نشر نو