کتاب علوم ترسناک (هرج و مرج شیمیایی)

کتاب هرج و مرج شیمیایی از مجموعه ی علوم ترسناک نوشته ی نیک آرنولد و ترجمه ی محمود مزینانی با تصویرگری تونی دوسالز توسط نشر پیدایش به چاپ رسیده است.

نویسنده ی مجموعه ی علوم ترسناک در کتاب هایش درباره موضوعاتی مانند: فیزیک، شیمی، زیست شناسی و ... با کودکان و به خصوص نوجوانان با زبانی طنز و رویکردی نوین سخن می گوید. کتاب هرج و مرج شیمیایی درباره شیمی و تاریخچه ی آن و همین طور نام آوران این شاخه از علم با ما صحبت می کند. درگذشته شیمیدان ها را " کیمیا گر " می نامیدند. اما در گذر زمان آن ها نام شیمیدان را برای خود انتخاب کردند. همچنین هر دانشمندی از یک نام برای نام گذاری مواد شیمیایی استفاده می کرد، تا این که " لاوازیه " شیمیدان فرانسوی پیشنهاد کرد که دانشمندان در مورد اسامی مواد شیمیایی، به توافق برسند. بعد از آن " یوآن یاکوب برتز لیوس " دانشمند سوئدی برای نشان دادن اتم های شیمیایی، از حروف الفبا استفاده کرد. به این ترتیب اکسیژن " O " و هیدروژن " H " نام گذاری شد. اگر شخصی به شما بگوید که شما هم یک شیمیدان هستید شاید تعجب کنید. اما این حقیقت دارد! زمانی که شما مشغول آشپزی هستید، به یک شیمیدان تبدیل شده اید. آشپزی هم در واقع یک کار شیمیایی است. زیرا ترکیب مواد و انفعالات آن ها هنگام پخت غذا یک ترکیب شیمیایی می باشد. زندگی امروز ما بدون شیمی و مواد شیمیایی بسیار سخت به نظر می رسد. با یک نگاه کوتاه در اطرافمان یک لیست بلند بالا از مواد شیمیایی می توانیم تهیه کنیم. نمک، شکر، قند، تمام مواد شوینده و بهداشتی، سس ها، سرکه، بکینگ پودر و ... تنها نمونه های نام آشنا از این مواد هستند. که تقریباً در هر خانه ای پیدا می شوند. اما علم شیمی تنها به این مواد محدود نمی شود. مواد شیمیایی در صنایع گوناگون کاربرد فراوانی دارند. متاسفانه شیمی نیز مانند دیگر علوم چهره ترسناکی نیز دارد. مثلا تا پایان جنگ جهانی اول، بیشتر از 125000 تن گاز شیمیایی از سوی انگلیسی ها و آلمانی ها به کار رفت. این کتاب دیدگاه ما را نسبت به شیمی تغییر داده و اطلاعات فراوانی از این علم بی نهایت گسترده دراختیار ما می گذارد...

 

برشی از متن کتاب

شیمیدان های اغتشاش گر شیمیدان ها به طور عجیبی اغتشاش گر هستند. دانش آنها از مواد شیمیایی، همیشه موجب سردرگمی و اغتشاش می شود. آزمایش های درهم و برهم شان نیز موجب اغتشاش می شود. اولین شیمیدان ها، کیمیاگر نامیده می شدند. کیمیا گران، هم اغتشاش گر بودند و هم عجیب و غریب. تصور کنید که سر یکی از کلاس های واقعا ملال آور شیمی نشسته اید و بسیار خوابتان می آید. با این تفاوت که به جای کلاس، در اتاقی اسرار آمیز نشسته اید.... پیرمردی را می بینید که در حال خواندن کتاب است. دور و بر او را ظرف هایی با شکل های عجیب و غریب، ته مانده شمع ها و لیوان های آزمایشگاهی، فرا گرفته است. روی میز کنارش، بطری های مرکب، قلم پرهای درهم و برهم ، کهنه های روغنی و کتاب های قدیمی و بوی نا گرفته ای به چشم می خورد که در زیر گرد و غبار و اسراری باستانی، مدفون شده اند. در فضای نیمه تاریک و اغتشاش آور اتاق، چند ردیف بطری پر از معجون های عجیب و غریب چیده شده است. بر روی زمین پس مانده های موش خوردۀ چند ظرف غذا دیده می شود. پیرمرد بی خودی می خندد. سپس با صدایی نازک و لرزان، یک طلسم جادویی را بلند می خواند... گیج شده اید؟ نترسید! این پیرمرد معلم شیمی شما نیست! فقط شما را چند قرن به عقب برگردانده ایم تا به شیمیدان های آن زمان سری بزنید. فقط با این تفاوت که در آن زمان، شیمیدان ها به نام دیگری خوانده می شدند: کیمیاگر. کیمیاگرهای هولناک حرفه کیمیاگری در روزگار رومی ها و در مصر و چین باستان آغاز شد. کیمیاگری آمیزه ای از دانش مربوط به مواد شیمیایی، جادو و فلسفه بود که بیشتر به کشف چگونگی شکل گیری مواد می پرداخت. در یک سطح علمی تر، کیمیاگرها در تلاش بودند تا فلزات ارزان را به طلا تبدیل کنند. بعضی افراد از جنبه های کنجکاوانۀ کیمیاگری لذت می بردند. کیمیاگری، در روزگار خودش مد روز بود و حتی پادشاهان نیز تمایل داشتند آن را تجربه کنند. گفته می شود که یکی از پادشاهان انگلستان به نام چارلز دوم، در اثر جیوه ای که برای آزمایش های کیمیاگری خود به کار می برد، مسموم شد. دوست دانشمند او - اسحاق نیوتن- نیز در آزمایش های خود از این ماده استفاده کرد و به مدت دو سال، دیوانه شد. برای گرم کردن یک مایع دور و بر ظرفی پر از مایع را با کود اسب بپوشانید. میکروب های موجود در کود با انجام یک سری واکنش های شیمیایی، حرارت ایجاد می کنند. این حقه به راستی کارکرد دارد، اما اگر خواستید چای خود را گرم نگه دارید، بهتر است از یک فلاسک حرارتی استفاده کنید؛ چون بوی گند روش قبلی را ندارد! رادفورد ثروتمند؟ کیمیاگران با وجود شکست های پی در پی خود، به راهشان ادامه دادند. آنها معتقد بودند که ماده ای به نام « اکسیر » وجود دارد که فلزات ارزان را به طلا تبدیل می کند. هیچکس نمی دانست اکسیر دقیقا چیست یا در کجا یافت می شود. اما کیمیاگران براین اعتقاد بودند کسی که اکسیر را بیابد، به عمری جاودانه دست خواهد یافت. البته تا مدت ها هیچکس پاسخ صحیح چگونگی تبدیل فلزات دیگر به طلا را پیدا نکرده بود، تا این که...

فهرست

• مقدمه
• شیمیدان های اغتشاش گر
• شیمی اغتشا گر آشپزخانه ای
• شوینده های جیغ جیغو
• کشف های تصادفی
• اتم های مخوف
• اغتشاش های ابتدایی
• تغییرات شیمیایی اغتشاش آور
• این یک گاز است!
• فلزات مرگبار حیرت آور
• واکنش های پوسیده
• اسید های مخوف
• بلورهای حیاتی
• بنگ بنگ و اشتعال
• اغتشاش شیمیایی؟

نویسنده

" نیک آرنولد " نویسنده و محقق انگلیسی، متولد سال 1964 میلادی است. او زمانی که به بی علاقگی دانش آموزان انگلیسی به علومی نظیر فیزیک، شیمی، زیست، نجوم و ... پی می برد، تصمیم به نگارش کتاب هایی برای نوجوانان با نثری طنز برای شرح این علوم می گیرد. او در نگارش کتاب هایش علوم را با ادبیات می آمیزد و از آن جایی که انگلیسی ها خود را مردمانی شوخ و بذله گو می دانند از این خصیصه در نگارشش بهره می برد. در سال 2000 نوشتن مجموعه کتاب های علوم ترسناک را شروع کرد و در سال 2004 جایزه مجموعه ها را از آن خود کرد.

• نویسنده: نیک ارنولد
• مترجم: محمود مزینانی
• تصویرگر: تونی دوسالز
• انتشارات: پیدایش