کتاب طنز - آرتور پلارد

کتاب طنز نوشته ی آرتور پلارد و ترجمه ی سعید سعیدپور توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.

این کتاب یکی از مجموعه ی سی تایی مکتب ها، سبک ها و اصطلاح های ادبی و هنری است که شامل آیرونی، استعاره و... می شود. این مجموعه کتاب های به ویژگی های سبکی و همچنین نهضت ها جنبش ها و مکتب های ادبی می پردازند. در این کتاب بخصوص که از نامش پیداست «طنز» مورد بررسی است. طنز را می توان سبکی پرمخاطب و در عین حال حساس قلمداد کرد. چراکه هر لحظه این امکان را دارد که در دام هجو بیفتد. این کتاب ابتدا جایگاه طنزپرداز را در جامعه مورد بررسی قرار می دهد و سپس نوع نگاه وی را به دنیا و محیط پیرامون خویش کنکاش می کند. همچنین عناصری که می توانند دستمایه ی طنز قرار بگیرند نیز در این اثر بررسی شده و وجوه و شیوه های گوناگون طنز و نحوه ی بکارگیری آن در نظم و نثر تحلیل شده اند. تمایز طنز با شوخی، مسخره بازی، فکاهی، هتاکی و هزل نیز از دیگر مضامین کتاب است.  اما طنز امری بین المللی است که ایرانی و انگلیسی و فرانسوی نمی شناسد. مطالعه ی این کتاب برای افرادی که در حوزه ی فیلمسازی، داستان نویسی و در مجموع طنزپردازی فعالیت می کنند یا قصد آشنایی بیش تر با مضمون طنز دارند مفید است.

برشی از متن کتاب

رویه های طنز آمیز و کنایی در رمان چه بسا برخی آثار آنچنان همانندی گسترده و پی گیری با آثار دیگر داشته باشند که در زمره ی دلقک بازی و تقلید شوخی آمیز یا مسخرگی قرار گیرد. در برخی دیگر ممکن است طنز کم تر فراگیر و بیشتر متمرکز باشد. در اینجا می توان تمایز قائل شد. مثلا بین صومعه و نورثنجر اثر آستن که پراست از هجو و تمسخر رمان های گوتیک و طنز کاملا اتفاقی رمان های دیکنز. یا از این بهتر، بین فصل های اولیه ی ژوزف آندروز که به تقلید مسخره آمیز پاملای ریچاردسن می پردازد، با بخش های بعدی که در آن فیلدینگ این نیت محدود را کنار می گذارد و به طنزی گسترده تر دست می یابد، یعنی رمانی که اساسا حاوی عناصر غیر طنز هم هست. برخی فرم های طنز کاملا تعریف شده اند، که فهرست آن ها در نخستین جمله این پاراگراف آمده است. اما رمان چنان بدون شکل است که طبقه بندی آن دشوار است. صومعه ی نورثنجر به نوعی قابل طبقه بندی است. همچنین مضحکه ی (برلسک) ممتد دلبند اثر اولین وا با طنز جزئیات مراسم تدفین در جامعه ی متمول آمریکا. با این همه، به طور کلی در می یابیم که در رمان تاثیر، بیش تر از طریق لحن منتقل می شود تا فرم. نویسنده یا نمایشنامه نویس موضوعش را طوری در ذهن می پروراند که بعدا بتواند شخصیت ها و حوادث را با هدف دستیابی به حداکثر تاثیر طنزآمیز در ارتباط با یکدیگر قرار دهد. کسی مثل پیکاک تماما به گفت و گو و گفتار تکیه می کند. قالب دراماتیک معمولا چیزی است در حدود یک شب نشینی تا شخصیت ها در مکانی گرد هم آیند. کسی مثل جانسون یا کانگریو یا هر نمایشنامه نویس دیگر دوران بازگشت سلطنت طرح کار را چنان پیچیده می سازد که هربار شخصیتی بر صحنه ظاهر می شود با صحنه سازی و دغلبازی روبه رو می گردد (تناقضی بین ظواهر امر و واقعیتی که بر تماشاگر روشن است) و از این طریق تاثیر طنزآمیز حاصل می شود.

فهرست

• مقدمه ی ناشر
• هدف ها و نگرش ها
• موضوع ها
• شیوه ها و ابزارها
• لحن
• نتیجه گیری-طنز نویس و خواننده
• واژه نامه
• نمایه

نویسنده: آرتور پلارد مترجم: سعید سعیدپور انتشارات: مرکز