کتاب سور بز | ماریو بارگاس یوسا

درباره‌ی کتاب سور بز اثر ماریو بارگاس یوسا

کتاب سور بز اثر برجسته‌ی ماریو بارگاس یوسا به خوبی ساختار جامعه‌ی دیکتاتوری را به تصویر می‌کشد. جامعه‌ای که هر صدای مخالف به شدت سرکوب می‌شود. یکی از نکات کتاب دقت یوسا در توصیف احوالات تروخیو است. درباره‌ی تروخیو دیکتاتور جمهوری دومینیکن بسیار گفته‌اند. فیلم‌ها ساخته‌اند و کتاب‌ها نوشته‌اند.

تروخیو دیکتاتوری بود که دورانی از خوف و وحشت در جمهوری دومینیکن ایجاد کرده بود. او فرمان قتل بسیاری از مخالفانش را داده بود و در نهایت طی یک توطئه به قتل رسید. ویژگی های جسمی او و خواسته هایش و تلاشش برای بقا و سرپا ماندن. سور بز سه خط داستانی دارد. روایت اول مربوط به اوریانا است. دختری که تروخیو تمام تلاشش را می کند تا او را از آن خود کند و مبارزات اوریانا علیه تروخیو، روایت دوم روزهای پایانی زندگی تروخیو را به تصویر می کشد.

پیرمردی که نمی خواهد فرسودگی خود را باور کند. نمی خواهد بپذیرد کارش تمام است، چه جسم و چه سیاستش. روایت سوم نیز به افرادی می پردازد که در گذشته پیرو تروخیو بوده اند و اکنون کمر به قتل او بسته اند و در انتظار آمدن ماشین او هستند تا کارش را تمام کنند. «سور بز» پایانی شگرف دارد. این کتاب پیامی عمیق در پایان خود دارد. یوسا علاوه بر این که ویژگی های حاکمیت دیکتاتوری را نشان می دهد، نکته ی مهمی را به ما یادآور می شود: دیکتاتوری با مرگ دیکتاتور از بین نمی رود.

بخشی از کتاب سور بز؛ ترجمه‌ی عبدالله کوثری

آفتاب کاکل نقره گون نخل های بلند را به آتش کشیده، پیاده رو ناهموار که از بس چاله چوله دارد انگار بمباران شده، پشته پشته زباله که زن هایی لچک به سر آن ها را جارو یم کنند و در کیسه های کوچک می ریزند. «زن های اهل هائیتی». امروز ساکت اند، اما دیروز با هم به زبان کرئوله پچ پچ می کردند. کمی آن طرف تر، دو مرد هائیتیایی پابرهنه و نیمه عریان را می بند که روی جعبه نشسته اند و پشت سرشان ده ها تابلو نقاشی پرنقش و نگار بر دیوار ساختمان. راست می گویند که این شهر، شاید هم این مملکت، پر از هائیتیایی ها شده.

آن روزها، همچو چیزی پیش نمی آمد. آیا این همان چیزی نبود که سناتور آگوستین کابرال می گفت؟«هرچه دلتان می خواهد درباره ی رئیس بگویید. دست کم تاریخ این را تایید می کند که او یک کشور مدرن ایجاد کرده و هائیتی ها را سر جای خودشان نشانده. مرض هرچه سخت تر، درمانش هم سخت تر!»

رئیس کشوری به دست افتاد که به خاطر جنگ میان کودیوها به توحش کشیده شده بود، کشوری که نه قانون داشت نه نظم. فقیر شده بود، هویتش را از دست داده بود، یک مشت همسایه ی گرسنه و وحشی یکسر به آن هجوم می بردند. از رود ماساکره می گذشتند و هرچه به دستشان می رسید از کالا و حیوان و خانه غارت می کردند، کار را از دست کارگرهای کشاورزی خودمان می قاپیدند، با جادو جمبل شیطانی شان مذهب کاتولیکمان را منحرف می کردند، به زن هامان تجاوز می کردند، فرهنگ غربی -هیسپانیکمان را زبانمان را و آداب و رسوممان را تباه می کردند، توحش خودشان را به ما تحمیل می کردند.

رئیس این گره ی کور را برید و دور انداخت. «تمامش کنید!» مرض هرچه سخت تر، درمانش هم سخت تر. سناتور نه تنها کشتار هائیتیایی ها در سال 1937 را توجیه می کرد، بلکه آن را از اقدامات مهم رژیم به حساب می آورد.

کتاب سور بز اثر ماریو بارگاس یوسا با ترجمه‌ی عبدالله کوثری توسط نشر علم به چاپ رسیده است.

• نویسنده: ماریو بارگاس یوسا
• مترجم: عبدالله کوثری
• انتشارات: علم