کتاب سفر به انتهای شب سلین - جان استارک

کتاب سفر به انتهای شب سلین نوشته جان استارک با ترجمه ی رضا علیزاده توسط نشر چترنگ به چاپ رسیده است.

این کتاب قصد دارد رمان معروف و محبوب "سفر به انتهای شب" که نخستین اثر نویسنده ی فرانسوی "لویی فردینان سلین" است را نقد و بررسی نماید. "سلین" در "سفر به انتهای شب" داستان زندگی مردی را روایت می کند که بین سال های جنگ جهانی اول تا دوم زندگی می کند و روزهای جوانی اش را تماماً به خوش گذرانی اختصاص داده است. این رمان، داستان واقعی زندگی خود "سلین" در روزگار جوانی اش می باشد. روزگاری که او همه ی هستی اش را برای مخالفت با اخلاق ریاکارانه ی جامعه ی اشراف زاده قمار می کند. داستان این کتاب بسیار پر شور و سرشار از طنزی تلخ نوشته شده است و بسیاری از خوانندگان آن، از همان روزهای اولیه ی انتشار کتاب در سال 1932 آن را روایتی فوق العاده می دانستند که مخاطب را درگیر احساسات متضادی می کند. مخاطبان این کتاب از طرفی از وضعیت بیمارگونه ی "سلین" دچار وحشتی عمیق می شدند و از طرفی ذوق و مهارت نویسندگی او را ستایش می کردند. "جان استارک" در کتاب پیش رو نشان می دهد که این احساسات متضاد از کجا ناشی می شوند و با نمایش این که، این ستایش ها کاملا به حق هستند، ثابت می کند این اثر را باید یکی از قله های ادبی مهم قرن بیستم دانست.

فهرست

• پیشگفتار
• گاه شمار
• فصل 1: مقدمه
• از دتوش تا سلین
• از سلین تا باردامو
• جنگ
• آفریقا
• ایالات متحده
• پاریس
• فصل 2: مضامین
• سفر
• روبنسون
• صدا
• جسم
• تخیل
• همدردی
• فصل 3: سبک
• فصل 4: آیندگان
• راهنمایی برای مطالعه بیشتر

برشی از متن کتاب

قصد از تحریف و دستکاری واقعیت به آن شکل که در گزارش رسمی گنجانده شده چیست؟ این کار باعث می‌شد سلین بتوانند نتیجه بزرگ و جهت دار در خصوص طبیعت جامعه سنتی بگیرد. نکته ای که پیوسته در گزارش خود متذکر می ‌شود این است که با این میزان جدید از مکانیزاسیون که در کمپانی فورد به آن دست یافته اند، دیگر نیازی به کار آزموده یا تندرست بودن عوامل انسانی خط مونتاژ نیست. آنها در عملکردشان قابل تعویض و به این ترتیب در کارشان غیرمتخصص هستند و در نتیجه غیاب افراد خاص اهمیتی ندارد - سلین ادعا می ‌کند که دکتری در دیترویت به او گفته است که شامپانزه هم در این کارخانه می ‌تواند به اندازه انسان کارآمد باشد. فلسفه صنعتی پشت چنین سازمان کاری به تیلوریسم معروف بود و چنان سنگدلانه به نظر می رسید که در آن سال‌ ها باعث برانگیخته شدن مشاجرات فراوان و به صدا درآمدن زنگ خطر شد. تیلوریسم هنوز به فرانسه که در دهه 1920 از نظر صنعتی کشوری عقب ‌مانده به شمار می ‌آمد نرسیده بود. اما دورنمای آن به خصوص برای کسی مثل سلین به شدت ناخوشایند می ‌نمود، برای کسی در خصوص جهان پیشه وری فرد باورانه قرن نوزدهم، پیش از آنکه پیشرفت به موتور بزرگ و بی رحم جوامع تبدیل شود، نوستالژی دارد. بنابراین توصیه او از کارخانه فورد و سیاست های استخدامی آن هم در گزارشش به جامعه ملل و هم به شکل جا به جا شده در سفر به انتهای شب به طور منطقی باید کاملا منفی باشد، مکانی به کلی نامطلوب برای کار. در رمان، کارخانه خودروسازی واقعا و به طرز قابل پیش ‌بینی مکانی جهنمی است. با سطح غیر قابل تحملی از سر و صدا که کسانی را که تمام روز در آن کار می کنند به موجودات بی اهمیت و پوچ تبدیل می کند. اما در نوشته های پزشکی، اعم از منتشر شده و نشده، سلین منظری به وضوح متفاوت از فلسفه فورد؟ در قالب نوعی الگو برای آینده ارائه می ‌کند. این از ریشه متناقض به نظر می رسد اما حقیقت این است که سلین مثل اکثر پزشکان فرانسوی و به رغم همدردی اشتباه از کار افتاده ها، طرفدار بیمه دولتی نبود و سیستم فورد را به مثابه بدیلی برای آن ارائه می ‌کند. و اگر کارفرمایان به جای بیمه کارگران می ‌توانستند مثل فورد عمل کنند لازم نبود دولت دلواپس بهداشت و تندرستی جمعیت شاغل و بالاتر از همه، افراد ناتوان شده بر اثر کار باشد. ولی در موضع او نوعی افراط ‌گرایی معمول دیده می‌ شود: اگر طبیعت کار تغییر کند چنان که در کمپانی فورد تغییر کرده است، به نحوی که بتوان افراد ناتوان را برای کار استخدام کرد، در این صورت محل کار به کانون انجام سیاست معقول بهداشت اجتماعی تبدیل می‌شود و آن جاست که بیماران در صورت نیاز می توانند از خدمات درمانی بهره‌مند شوند. سلین بعدها حتی ورای این دیدگاه بی رحمانه درمان کارخانه محور اتخاذ کرد و از تشکیل نیروی پلیس پزشکی و بهداشتی گسترده حمایت کرد که قرار بود نه تنها به خانه فرد بیمه شده، بلکه بالاتر از همه به مکانی که او در آن کار می‌کرد، امکان دسترسی داشته باشد. صفحه 40

• (قله های ادبیات جهان)
• نویسنده: جان استارک
• مترجم: رضا علیزاده
• انتشارات: چترنگ