کتاب زبان و ذهن اثر نوام چامسکی

نوام چامسکی کیست؟

زبان‌شناس، فیلسوف، نظریه‌پرداز، دانشمند، مورخ، منتقد سیاسی و اجتماعی، سخنور و استاد بازنشسته امریکایی از جمله عناوین متعدد و مختلفی هستند که می‌توان به نوام چامسکی نسبت داد. در پاراگراف بعدی، به تشریح جزئیات زندگی شخصی و علمی این مرد سرشناس خواهیم پرداخت.

زندگینامه نوام چامسکی

آورام نوام چامسکی (Avram Noam Chomsky)، در فیلادلفیای ایالت پنسیلوانیا (یکی از ایالات متحده‌ی امریکا) و تاریخ هفتم دسامبر سال 1928 به دنیا آمد. او فرزند اول ویلیام چامسکی و السی سیمونوفسکی است؛ زوجی یهودی که پیش از  تولد نوام، از روسیه مهاجرت کرده و برای همیشه در فیلادلفیا، سکونت گزیدند. آورام طبق آیین و قوانین مذهب یهود پرورش یافت. او از همان سال‌های ابتدایی زندگی خود، به سیاست و مسائل مربوط به آن، به ویژه آزادی و مخالفت با انحصار قدرت، توجه ویژه‌ای داشت. به طوری که در سن ده سالگی، مقاله‌ای را در باب گسترش فاشیسم، مورد نگارش قرار داد. چامسکی پس از پشت سر گذاشتن دوران مدرسه، جهت تکمیل تحصیلات خویش، وارد دانشگاه پنسیلوانیا شد. اما خیلی زود تصمیم گرفت که برای همیشه از دانشگاه فاصله گرفته و به کیبوتس (شهری واقع در فلسطین اشغالی)، نقل مکان کند. درست در همین هنگام، با خط فکری زلیگ اس. هریس (یکی از اساتید رشته‌ی زبان‌شناسی دانشگاه پنسیلوانیا) آشنا گشت. هریس که مردی روسی تبار بود، چامسکی را به تحصیل در رشته‌ی زبان‌شناسی مشتاق کرده و مسیر زندگی او را تغییر داد. در نتیجه‌ی همین موضوع نیز، آورام مدارک کارشناسی، کارشناسی ارشد و نیز دکترای زبان‌شناسی خود را در دانشگاه پنسیلوانیا، با موفقیت چشمگیری اخذ نمود. وی در سال 1955، بلافاصله پس از فارغ‌التحصیلی از پنسیلوانیا، به عنوان استاد زبان شناسی، در موسسه‌ی تکنولوژی ماساچوست به آموزش دانشجویان پرداخت. کارول دوریس شاتز، یکی از دوستان دوران کودکی چامسکی بود؛ دوستی‌ای که در سال 1947 به رابطه‌ای عاشقانه مبدل گشته و دو سال بعد نیز، به ازدواجی طولانی و پایدار منتهی شد. این پیوند، تا پایان زندگی دوریس (در سال 2008) امتداد یافت و نوام و دوریس را صاحب سه فرزند کرد. چامسکی شانزده سال پس از مرگ دوریس، با والریا واسرمن پیمان زناشویی بسته و هم‌چنان نیز با او زندگی می‌کند. او، هم‌اکنون از اساتید بازنشسته‌ی امریکا است که در نشست‌ها و مجالس گوناگون، به سخنرانی‌های متعدد و ارائه‌ی نظرات خود در باب موضوعات مختلف می‌پردازد، موضوعاتی از قبیل زبان‌شناسی، سیاست، اقتصاد و ... . وی اندیشمندی سالخورده و قابل احترام در سطح جهان به شمار می‌رود؛ به طوری که محققان و اساتید، سخنان او را همچون منبعی قابل اعتماد و معتبر، برای تکمیل و تصحیح مطالعات و پژوهش‌های خویش مورد استناد قرار می‌دهند.

---

مطالعه بیشتر: آثار و زندگینامه اینیاتسیو سیلونه

---

دستور زبان جهانیِ چامسکی و تاثیر آن در ایجاد تحولات زبان ‌شناسی

حدود نیم قرن پیش، چامسکی، در نتیجه‌ی تحقیقات و مطالعات خویش، نظریه‌ی تاثیرگذاری را در حوزه‌ی زبان ‌شناسی ارائه کرد. طبق این نظریه، قواعد و دستور زبان، به هنگام تولد، در ذهن و مغز تمامی انسان‌ها، به طور مشترک وجود دارد؛ وی، این قواعد و دستور زبان مشترک و فطری را "دستور زبان جهانی"، نامیده و آن را به جامعه‌ی علمی معرفی نمود. در واقع، چامسکی بر این باور است که کودکان پس از تولد، با شنیدن واژگان و جملات اطرافیان خویش، تنها توانایی یادگیری زبان مادری خود را به دست می‌آورند. به بیانی دیگر، طبق این نظریه، چامسکی معتقد است که دستور زبان بسیار پیچیده می‌باشد؛ به طوری که، یادگیری آن توسط کودکان، و تنها به صورت اکتسابی و از طریق شنیدن صحبت‌های والدین و دیگران، امکان‌پذیر نیست. در نتیجه، تسلط بر دستور زبان، به طور مادرزادی، در ذهن و مغز آدمی وجود داشته و دارد. نظریه‌ی دستور زبان جهانی، همچون انقلابی بزرگ، تحولات عظیمی را در رشته‌ی زبان‌شناسی ایجاد نمود؛ به طوری که روش‌ها، نظریات و مدل‌های پیش از خود را نقض کرده و آن‌ها را متحول ساخته است. قابل ذکر می‌باشد که دستور زبان جهانی نیز همچون نظریه‌های دیگر، از زمان ظهور خود، مخالفان و موافقان فراوانی را به دنبال داشته است. در همین راستا، پل ایبوتسن (مدرس توسعه زبانی در دانشگاه آزاد انگلستان) و مایکل توماسلو (ویراستار مؤسسه انسان‌‌شناسی تکاملیِ مکس پلانک در لایپزیک آلمان)، در سپتامبر سال 2016، مطلبی را تحت عنوان «Evidence Rebuts Chomsky's Theory of Language Learning» در وب‌سایت ساینتیفیک امریکن منتشر نمودند. طبق ادعای این دو شخص، نظریه‌ی چامسکی درباره‌ی دستور زبان، کاملا اشتباه و غلط می‌باشد؛ ادعایی که با استناد به تحقیقات دانشمندان و پژوهشگران درباره‌ی شیوه‌ی زبان‌آموزی کودکان، صورت گرفته است. در واقع آن‌ها معتقدند که هیچ دستور زبانِ جهانی‌ای وجود ندارد که در ذات انسان‌ها مشترک و فطری باشد.

انواع فعالیت‌های نوام چامسکی

نوام چامسکی علاوه بر فعالیت در حوزه‌ی تخصصی خود، یعنی علم زبان‌شناسی، در زمینه‌های علمی‌ دیگری همچون علوم شناختی، فلسفه، روان‌شناسی، علوم رایانه، ریاضیات، آموزش دوران کودکی و انسان‌شناسی و نیز مسائل غیر علمی‌ای مانند سیاست، اجتماع، اقتصاد و حتی مسائل پیش‌پاافتاده و روزمره نیز، به ابراز نظر می‌پردازد. وی از مخالفان سرسخت فعالیت‌های نظامی امریکا و سیاست‌های قدرت‌طلبی آن است. او علی‌رغم این‌که خود شخصی یهودی است، همواره سیاست‌ها و خط مشی دولت اسرائیل را مورد نقد و انتقاد قرار می‌دهد. همین مخالفت‌ها وانتقادات، نیز بر شهرت جهانی او افزوده است.

نوام چامسکی؛ پدر زبان شناسی مدرن

چامسکی مطالعات گسترده‌ای را در حوزه‌ی زبان‌شناسی انجام داده است. ارائه‌ی نظریه‌ی دستور زبان جهانی (یا همان نظریه‌ی گرامر جهانی)، نظریه‌ی گرامر مولد، سلسله مراتب چامسکی، برنامه‌ی حداقلی و نگارش کتاب ساختارهای نحوی، از جمله دستاوردهای او در علم زبان‌شناسی است؛ از همین روی او را پدر زبان شناسی مدرن می‌نامند.

سخنرانی نوام چامسکی در دانشگاه علامه طباطبایی

در تاریخ 24 / 02 / 2021، نوام چامسکی، با دعوت انجمن علمی دانشگاه علامه طباطبائی، برای اولین بار، در ایران، به بیان نظرات و دیدگاه‌های خود پرداخت؛ سخنرانی‌ای با موضوع آخرین تغییر و تحولات نظری او در برنامه‌ی کمینه‌گرا که مهم‌ترین خط فکری چامسکی‌، در نحله‌ی زایشی می‌باشد. علاقه‌مندان، دانشجویان و اساتید رشته‌های زبان‌شناسی، زیست‌شناسی، روان‌شناسی، هوش مصنوعی، فلسفه و به صورت کلی علوم شناختی، مخاطبان اصلی این نشست علمی و مهم بودند.

آثار نوام چامسکی

آثار و مقالات نوام چامسکی بسیار متعدد هستند. به طوری که اگر بخواهیم تعداد هر یک از آن‌ها را برشماریم، به بیش از عدد صد می‌رسند. زبان‌شناسی، جنگ، اجتماعی، سیاست و رسانه‌های جمعی، از جمله موضوعاتی هستند که محتوای این آثار را پوشش می‌دهند. برخی از بهترین کتاب های نوام چامسکی عبارتند از:

• کتاب درباره طبیعت و زبان
• کتاب چه کسی بر جهان حکومت می کند
• کتاب امپراتوران و دزدان دریایی
• کتاب غزه در بحران
• کتاب زبان و ذهن
• کتاب زبان و اندیشه
• کتاب خوش‌بینی ورای نومیدی
• کتاب طرحی برای آینده
• کتاب درباره تروریسم غرب

خرید کتاب های نوام چامسکی از کتابانه

کتابانه، فروشگاهی معتبر است که به فروش انواع کتاب‌ها می‌پردازد؛ کتاب های نوام چامسکی،  از جمله آثاری هستند که توسط این موسسه به خریداران ارائه می‌گردد. بنابراین علاقه‌مندان به کتاب های ادبیات پژوهی، کتاب های فلسفه و انواع کتاب سیاسی، می‌توانند برای خرید آنلاین کتاب های نوام چامسکی از طریق وبسایت کتابانه اقدام نمایند.