کتاب روایت بازگشت - هشام مطر

کتاب روایت بازگشت اثر هشام مطر و ترجمه ی مژده دقیقی توسط انتشارات نیلوفر به چاپ رسیده است.

"روایت بازگشت" زندگی نامه ای که روایتی جذاب و خواندنی را از سرنوشت "هشام مطر"، نویسنده ی کتاب حاضر و هم چنین "جاب الله مطر"، پدر او شرح می دهد. "جاب الله" در خانواده ای مبارز، در کشور مسلمان لیبی دیده به جهان گشود و با ادامه دادن راه پدر، همواره در برقراری و حفظ عدالت تلاش می کرد. در واقع جاب الله، یکی از مبارزین و مخالفان سرسخت معمر قذافی بود که بر علیه حکومت دیکتاتوری او به پا خاست. اما در پی مبارزات، هنگامی که با خانواده اش در تبعید، روزگار می گذراند، توسط نیروهای این دولت ربوده شده و اثری از او نمی ماند. در این هنگام، هشام، نوجوانی 19 ساله است که در انگلستان به تحصیل می پردازد. وی سال ها، با آرزوی یافتن سر نخی از پدر، به جست و جو می پردازد. اما با سرنگون شدن حکومت قذافی و آزاد شدن تمامی زندانی های سیاسی، خبری از پدرش دریافت نمی کند. از همین روی، پس از گذشت سالیان سال دوری از وطن، همراه با خانواده اش، به لیبی بازگشته و با تعدادی از هم پیمانان پدرش ملاقات نموده و حکایت های پرماجرایی را از زبان آن ها برای مخاطب توضیح می دهد. وی ضمن تشریح زندگی شخصی خود و خانواده اش، اطلاعات زیادی را نیز در باب حکومت قذافی ارائه کرده و مخاطب را با کشور لیبی و سرگذشت تلخش آشنا می سازد.

فهرست

پیش گفتار مترجم دریچه کت و شلوار سیاه دریا سرزمین بلوطه شعرها سلامتی؟ خانواده چطورند؟ آتش بس و نارنگی پیرمرد و پسرش پرچم آخرین نور بنغازی زندگی دیگر گلوله ما کسیمیلیان کمپین پسر دیکتاتور ادب و نزاکت لاشخورها سخنرانی سال ها استخوان ها ایوان

برشی از متن کتاب

شعرها در سرزمینی که پدران را از پسران جدا می کند، مسافران بسیاری راه گم کرده اند. گم شدن در این جا خیلی آسان است. تلماخوس، ادگار، هملت و بی شمار پسران دیگر، که سرنوشت اندوه بارشان در ساعت های خاموش از پیش چشم ما می گذرد، در فاصله ی نامعلوم میان گذشته و حال چنان تا دوردست ها بادبان کشیده اند که گویی دست خوش امواج شده اند. آن ها نیز، هم چون همه ی مردان، از پشت مرد دیگری قدم به این جهان نهاده اند، از پشت یک حامی، یک پدر، که دروازه را می گشاید و اگر بخت یارشان باشد، این کار را با مهربانی انجام می دهد، شاید با لبخندی دل گرم کننده و گذاشتن دستی به تشویق بر شانه. و آن پدرها، که خود نیز زمانی پسر بوده اند، حتما می دانسته اند که حضور شبح گون دست شان سالیان سال، تا ابد، باقی خواهد ماند، و هر بار بر آن شانه قرار بگیرد یا هر قدر معشوقی، شاید آگاهانه و به انگیزش آرزوی پنهان زدودن حق آن دیگری، بر آن بوسه زدند، شانه همواره وفادار خواهد ماند و دست آن نیک مرد را که آنان را به این جهان رهنمون شده است، به یاد خواهد داشت. مرد بودن یعنی حلقه ای از این زنجیره ی حق شناسی و به یاد آوردن باشی، زنجیره ی مقصر دانستن و فراموش کردن، تسلیم شدن و شوریدن، تا آن که نگاه پسر چنان زخم خورده و تلخ شود که، وقتی به عقب می نگرد، جز سیاهی چیزی نبیند. هر روز که می گذرد، پدر در شب خویش دورتر می شود، بیش تر در ژرفای مه فرو می رود، و اثاری از خود به جا می گذارد، به همراه این واقعیت جاودان و در عین حال روشن که هر چه تلاش کنیم، هرگز نمی توانیم پدران مان را به تمامی بشناسیم؛ واقعیتی که هم ترسناک است هم نجات بخش، چون اگر پسر نیز ناگزیر از فراموش کردن نباشد، چگونه باید به زندگی ادامه دهد؟ این ها وقتی به ذهنم می رسد که به حرف های عمو محمود فکر می کنم، حرف هایش درباره ی این که فهمیده پدر صحیح و سالم در خانه اش در قاهره نیست بلکه در چند متری او در سلولی در بند رو به رو است. این حرف ها هم، مثل خیلی از حرف هایی که از زندانیان آن دوره شنیده بودم، بیش تر از آن که جوابی در اختیارم بگذارند سوال مطرح می کردند. از خودم می پرسیدم چرا پدر این همه برای حرف زدن صبر کرده. چند روزی می شد که در ابوسلیم بود و حتما صدای عمو محمود و عمو حمد و پسر عمه هایم علی و صالح را شنیده بود که از این سلول به آن سلول با صدای بلند با هم حرف می زدند. و وقتی حرف زده بود و او را نشناخته بودند، چرا یک هفته ی تمام صبر کرده بود تا دوباره حرف بزند و بعد از آن که تلاش دومش هم شکست خورد، چرا باز هم هفت روز دیگر صبر کرد؟ آن موقع در چه فکری بود؟ این تردید یا خودداری از کجا سرچشمه می گرفت؟ و این پنهان کاری چه دلیلی داشت...    

(برنده جایزه پولیتزر 2017) نویسنده: هشام مطر مترجم: مژده دقیقی انتشارات: نیلوفر