کتاب روان درمانی خانواده - هی لی

کتاب روان درمانی خانواده تالیف جی هی لی با ترجمه ی دکتر باقر ثنائی توسط انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده است.

یک تفاوت اساسی بین «گروه درمانی» و «خانواده درمانی» وجود دارد. گروه درمانی، گروه خاصی است که اعضای آن به منظور درمان گرد هم جمع شده اند. خانواده یک گروه طبیعی با اهداف و نقش های بسیاری می باشد که برای اعضای خانواده مهم تر از اهدافی است که گروه درمانی می تواند پاسخگوی آن باشد. لذا قرارداد درمانی در این دو گروه متفاوت است. «گروه درمانی» به یک معنا شبیه درمان فردی است؛ یعنی هر عضو برای رفع مشکلات، پیشبرد رشد و حصول خود شناسیِ بیشتر در آن شرکت می کند. در حالی که «خانواده» یک گروه قوی و سازمان یافته است که درمانگر را به خاطر اهدافی که در سیاست و فرآیند آن نهفته است، به خدمت می‌گیرد. لذا در خانواده درمانی و «شبکه درمانی»، درمانگر مواجه با یک گروه طبیعی است که باید به نوعی در آن وارد شده و آن را تحت تاثیر قرار دهد. این کار احتیاج به دیپلماسی قابل ملاحظه و مهارت های اجتماعی دیگری دارد که ممکن است در «گروه درمانی» ضرورت نداشته باشد. شاید بتوان گفت «خانواده درمانی» یک روش سیستماتیکِ مداخله ی درمانی است که هدف آن رفع اختلالات پیچیده و متقابل عاطفی در گروه خانواده است.

کتاب "روان درمانی خانواده" مشتمل بر هشت فصل می باشد: 1- اجرای نخستین محاسبه مصاحبه 2- دستورالعمل دادن 3- ارتباط به زبان کمی و استعاره 4- ارتباط: تسلسل و سلسله مراتب 5-مراحل درمان 6- ازدواج درمانی به صورت یک مثلث 7-مشکلات تربیت درمانگر 8- مسائل اخلاقی درمان

 

برشی از متن کتاب

فصل دوم: دستورالعمل دادن برانگیختن خانواده برای تبعیت از دستورالعمل: برانگیختن کسی برای انجام یک عمل به معنی ترغیب او است به اینکه این کار برایش سودمند است. وقتی درمانگر می‌خواهد اعضای خانواده را برای انجام تکلیفی برانگیزد، لازم است آنها را متقاعد کند که این تکلیف به اهدافی جامه ی عمل می پوشاند که آنها، هم به عنوان فرد برای خودشان و هم به خاطر سایر اعضای خانواده، خواستار آن هستند. نحوه ی برانگیختن خانواده بسته به ماهیت تکلیف، طبیعت خانواده و نوع رابطه ی درمانگر با آنها است. ولی می‌توان طرق کلی ِبرانگیختن اشخاص را عنوان کرد. روش مستقیم، یعنی روش متداول ترغیب اعضای خانواده برای انجام یک تکلیف، آن است که درمانگر به آنها بگوید که او می داند آنها خواهان حل مشکل خود هستند و بگوید که او هم همین را می‌خواهد. وقتی راجع به هدف توافق کردند، تکلیف در همان چهارچوب انتظاری که از درمان می رود، ارائه می گردد. گاه وقتی اعضای خانواده بر سر اهداف خود اختلاف دارند، لازم است به هر کدام نشان داد که این تکلیف به نفع او هم هست. برای مثال، درمانگر می تواند بگوید مادر می خواهد مطمئن باشد دخترش درست رفتار می‌کند، دختر نمی‌خواهد دائم با مادرش مشاجره کند، و پدر نمی خواهد دائم پای او را به عنوان داور به وسط بکشند. بنابراین همه باید به تکلیف عمل کنند. فصل ششم: ازدواج درمانی به صورت یک مثلث تمام متخصصین کلینیکی به طریقی با مسئله ازدواج برخورد می کنند، اما نظرات آنها نسبت به ازدواج بسیار متنوع است. بعضی از درمانگران، زن و شوهر را «سنگ زیربنای» خانواده و مهم ترین رکن می دانند. برای عده ی دیگری از درمانگران جفت مزدوج یکی از چندین زیر مجموعه ی خانواده است. باز عده ی دیگری «زوج» ازدواج کرده را عملاً یک (واحد) سه تایی تلقی می‌نمایند زیرا سه تایی را بر حسب شمول یا مستثنی کردن شخص سوم تعریف می‌کنند. از دید اخیر می‌توان در ازدواج مراحل گوناگونی مشاهده کرد. مثلاً اینکه ممکن است درمانگری مرحله ی اولیه ازدواج را دوره ی مجزا شدن زن و شوهر از والدین خود تلقی کند. آنها با پشت سر گذاردن این دوره، صاحب فرزندانی می‌شوند که بخشی از ازدواج را تشکیل می‌دهد. به طوری که زن و شوهر در هیچ مقطعی شکل یک جفت متمایز از سایرین را به خود نمی گیرند. البته مسئله بسته به تعریف است. برای کسی که اندیشه ی او متوجه واحدهای سه نفری است، رابطه ی مستقل زناشویی وجود ندارد. چنین توصیفی باید دربرگیرنده ی شاهد، درمانگر، دوست، ولی، کودک و یا هر شخص ثالث دیگری باشد. سوال کلینیکی این است که به وضع زناشویی چه طور نظر کنیم که برای ایجاد تغییر از همه سودمندتر باشد. در فرایند تکامل مشاوره ی زناشویی، زمانی زن و شوهر را دو فرد پیوسته به هم تلقی می کردند و با آنها به طور انفرادی مصاحبه می شد. مشهور است که موفقیت این رویه ی درمانی ناچیز بوده است. مشاوره زناشویی منجر به دستاوردهای تئوریک هم نشد. در عوض، مشاوران صرفاً به قبول نظریه های روان شناختی درباره فرد و کاربرد آنها در مورد زن و شوهرها اکتفا کردند.

فهرست

مقدمه ای بر روان درمانی خانواده - دکتر باقر ثنایی دیباچه 1- اجرای نخستین محاسبه مصاحبه 2- دستورالعمل دادن 3- ارتباط به زبان کمی و استعاره 4- ارتباط: تسلسل و سلسله مراتب 5-مراحل درمان 6- ازدواج درمانی به صورت یک مثلث 7-مشکلات تربیت درمانگر 8- مسائل اخلاقی درمان گزارش کیس: «هانس کوچولو»ی جدید منابع واژه نامه موضوع نامه    

• تالیف: جی هی لی
• مترجم: دکتر باقر ثنائی
• انتشارات: امیرکبیر