کتاب درباره نمایش | ژان پل سارتر

درباره‌ی کتاب درباره نمایش اثر ژان پل سارتر

کتاب درباره نمایش اثر ژان پل سارتر با ترجمه‌ی ابوالحسن نجفی توسط انتشارات نیلوفر به چاپ رسیده است. موقعیت در حکم ندا و دعوت است، ما را در میان می‌گیرد و راه‌هایی در پیش پای ما می‌گذارد تا ما خود چه تصمیمی بگیریم. و برای اینکه این تصمیم عمیقا انسانی باشد و تمامیت انسان را وارد عمل کند، هر بار باید موقعیت‌های نهایی را به صحنه بیاوریم، یعنی موقعیت‌هایی که دوراهی‌هایی به ما عرضه کنند که یک طرف آن‌ها مرگ باشد.

بدین گونه، آزادی به بالاترین درجه خود صعود می کند، زیرا می پذیرد که نابود شود تا حقانیت خود را را به کرسی بنشاند. و چون تئاتر وجود ندارد مگر اینکه در میان تماشاگران وحدت و اشتراکی به وجود آید،باید موقعیت هایی یافت که چندان کلی و عمومی باشند که همه بتوانند خود را در آن شریک بدانند.

انسان ها را در چنان موقعیت مشترکی قرار دهند که فقط دو راه بیرون شدن برای آنها باقی بماند و کاری کنید که چون یکی از این دو راه را انتخاب کنند در واقع موجودیت و ماهیت خود را انتخاب کرده باشند: آن گاه موفق شده اید که نمایش نامه خوبی پدید آورید.هر دوره ای از تاریخ جبر زندگی و معماهای وابسته به آزادی اش را از خلال موقعیت های خاص آن دوره در می یابد.

فهرست

فهرست کتاب درباره نمایش

-           نمایش موقعیت

-           سبک بیان نمایش

-           بحث و گفتگو

-           ساختن اسطوره

-           تئاتر مردمی و تئاتر اعیانی

-           برشت و نمایشنامه نویسان کلاسیک

-           تئاتر و سینما

-           نویسنده، نمایشنامه، تماشاگر

-           گفتگو با کنص تاینان

-           اسطوره و واقعیت در تئاتر

-           ادا یا عمل

-           نمایش خلق الساعه و نمایش به مثابه سند

-           تئاتر زبان یا تئاتر ضمیر ناخودآگاه

-           منطق تناقض ها

-           فهرست آثار نمایشی سارتر و ترجمه آنها به فارسی

-           فهرست نام ها

نویسنده

درباره‌ی ژان پل سارتر

ژان پل سارتر به سال 1905 در پاریس زاده شد. پدرش که افسر نیروی دریایی فرانسه بود دو سال پس از تولد کودک در هند و چین (ویتنام) درگذشت. مادر به خانه پدری بازگشت و ژان پل به سرپرستی پدربزرگِ مادری که معلم زبان فرانسه بود بزرگ شد. کودک نزد پدربزرگ، تنها مرد خانه، بسیار عزیز بود. مادر همسر دیگری نگرفت جز هنگامی که پسرش به سن دوازده رسید. ژان پل در این محیط، هم در میان کتاب و هم در میان زندگی بورژوایی، بزرگ شد. تأثیر این دوران و این شیوه زندگی در اندیشه او بسیار است: (من هیچ گاه احساس مالکیت نکردم، زیرا یا در خانه پدربزرگ بودم یا در خانه ناپدری، هیچ گاه در خانه خودم نبودم. نیازهای زندگی ام را دیگران رفع می کردند.) بعدها در سراسر زندگی خود، چه هنگام تهی دستی چه هنگامی که از بابت کتاب های خود حق تالیف کلان می گرفت، هرگز درصدد اندوختن پول برنیامد: (هیچ وقت هیچ چیز نداشتم، ولی از ناداری رنج نبرده ام.) در دامان این زندگی با شیوه زندگانی بورژوایی، (بورژوای مطمئن از امنیت و تکلیف ها و به ویژه از حقوق خود)، آشنایی کامل یافت. انتقاد تند از این نحوه زندگی را، تا آن جا که مربوط به دوره کودکی است، در داستان (کودکی کارفرما) (ما در مجموعه داستان های دیوار) می بینیم و دنباله آن را در رمان تهوع و زندگی نامه کودکی ژان پل را در کتاب واژه ها. از هشت سالگی چیزهایی شبیه رمان می نوشت و پیش از آن قصه هایی به تقلید از لافونتن مشق می کرد. در هفده سالگی با دوستش پل نیزان مجله ای به راه انداخت به نام مجله کوچک بی عنوان. سپس وارد دانش سرای عالی پاریس شد که گذراندن امتحان آن سخت دشوار است. در آن جا فلسفه خواند و با سیمون دوبووار آشنا شد. در سال 1925 با خواندن کاپیتال و ایدئولوژی آلمانی با اندیشه مارکس آشنایی یافت. به سال 1929، پس از پایان تحصیلات، در شهر لهاور معلم فلسفه شد. در این زمان بیشتر آثار کافکا و رمان های آمریکایی و حتی داستان های پلیسی می خواند. از سال 1931 زندگی ادبی و فلسفی اش تکوین یافت. زیاد می خواند و زیاد می نوشت. در بندر لهاور طرح رمان تهوع را ریخت، اما پیش از نوشتن آن رمانی به نام شکست و چند اثر تحقیقی نوشت و به ناشران داد که هیچ کدام را قابل چاپ ندانستند. نخستین نمایشنامه او نیز به نام باریونا هیچ گاه چاپ نشد. در سال های 1933 و 1934 در برلین به مطالعه فلسفه هوسرل و هایدگر پرداخت. پدیدارشناسی هوسرل توجهش را جلب کرد و بر اساس آن درصدد برآمد تا به دنبال روان شناسی فروید و برای اصلاح آن (روانشناسی ترکیبی) را بنیاد نهد. معتقد بود که اندیشه بورژوایی و روان شناسی فروید (تحلیلی) و (تفردی) است، یعنی به موجب آن (فرد آدمی، این جزء جامد و تجزیه ناپذیرِ حاملِ طبیعت بشری، چون یک نخود در کیسه نخود قرار دارد: محدود، در بسته و ارتباط ناپذیر... بنابراین اصل، بشر بشر است، همچنان که دایره دایره است: یک بار برای همیشه. بر طبق این نظر فرد آدمی، چه بر تخت شاهی چه بر روی خاک، فطرتاً همان است که هست.)

• نویسنده: ژان پل سارتر
• مترجم: ابوالحسن نجفی
• انتشارات: نیلوفر