کتاب درباره طبیعت و زبان - نوآم چامسکی

کتاب درباره طبیعت و زبان نوشته ی نوآم چامسکی و ترجمه محمد فرخی یکتا توسط انتشارات روزبهان به چاپ رسیده است.

صحبت کردن آسان ترین کاری است که انسان ها انجام می دهند. می توانند هر جمله ای را به دلخواه خود بسازند و یا نظم آن را بر هم بزنند، به این توانایی انسان «جنبه ی خلاق» کاربرد زبان می گویند. این مهم ترین تفاوت انسان با حیوانات است. بیکرانگی و گستردگی در کاربرد زبان. آیا زبان بر انسان سیطره دارد؟ یا انسان بر زبان؟ کدامیک پیش از دیگری بوده اند؟ از زمان سوسور زبان شناسان در پی پاسخ دادن به این پرسش ها بوده اند و برای فهم تجربه ی زبانشناختی انسان و فلسفه ی پشت آن تلاش بسیار کرده اند. این فلسفه شاید موجب شده تا برخی زبان شناسی را رشته ای دیرفهم بینگارند. چامسکی علاوه بر پرداختن به نظریات زبانی در آخرین فصل از کتاب خود با ظرافت مقوله ی زبان را به سیاست ربط می دهد و در فصل آخوندمسلکی سکولارها و مخاطرات دموکراسی (که اصطلاحش را از آیزایا برلین وام گرفته است) به تحلیل دموکراسی از منظر زبان شناختی می پردازد.

نویسنده

محمد فرخی یکتا مترجم ایرانی است که به غیر از طبیعت و زبان کتاب معماری زبان را نیز از چامسکی ترجمه کرده است. نوآم چامسکی متفکر آمریکایی است. پژوهش های او در عرصه ی روانشناسی زبان موجب شد تا او را پدر زبان شناسی مدرن نام گذاری کنند. چامسکی استاد بازنشسته ی دپارتمان فلسفه و زبان شناسی موسسه ی تکنولوژی ماساچوست آمریکا است. از جمله آثار وی که به فارسی برگردانده شده اند در باب آنارشیسم، بهره کشی از مردم، نئولیبرالیسم و نظم جهانی، مثلث سرنوشت ساز، فلسطین، آمریکا و اسرائیل و نظام های سلطه است.

برشی از متن کتاب

می توانیم شالوده ی پروژه ی زبان شناسی را چنین بیان کنیم: نخست اینکه ذهن یا مغز در انسان دارای یک اندام زبانی است، و دوم این توانایی در سراسر جهان طبیعت همتایی ندارد. این نگرش ما را به این پرسش می کشاند که چنین اندامی اساسا چگونه در سیر تکاملی شکل یافته و انسان را بهره مند ساخته است. به نظر می رسد این نظام پیچیده به هیچ روی محصول انتخاب طبیعی نیست. این گفته را نباید به معنای خلقت باوری پنداشت، زیرا تکامل فقط به معنای انتخاب طبیعی نیست. انتخاب طبیعی تنها یکی از عامل های تکامل است. اساسی ترین حقیقت درباره ی زبان این است که همه ی افراد اهل یک زبان همواره با عباراتی از زبان خویش سر و کار دارند که هرگز در تجربه ی زبانی خویش به آن ها بر نخورده اند، اما با این حال بدون ذره ای دشواری آن عبارات را می فهمند و بکار می گیرند؛ به بیان دیگر توانش زبانی معمولی انسان، دامنه ای بی حد و حصر دارد و هر فردی می تواند در کاربرد معمولی زبان خویش بی نهایت عبارات نو خلق کند. این توانایی خارق العاده را بعضا «جنبه ی خلاق» کاربرد معمولی زبان خوانده اند. این ویژگی دست کم از زبان انقلاب شناختی اول بارزترین ویژگی سرشت بشر شمرده شده است.

فهرست

پیش گفتار مترجم پیش گفتار ویراستاران فصل یک: مقدمه ی ویراستاران درباره ی مفاهیم و مسائل نظریه ی زبانی   فصل دو: چشم اندازهایی در زبان و ذهن   فصل سه: زبان و مغز انسان   فصل چهار: مصاحبه ای درباره ی کمینه گرایی   فصل پنج: آخوندمسلکی سکولارها و مخاطرات دموکراسی  منابع فصل های یک تا چهار واژه نامه ی انگلیسی به فارسی واژه نامه ی فارسی به انگلیسی.

نویسنده: نوآم چامسکی ترجمه: محمد فرخی یکتا انتشارات: روزبهان