کتاب حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران - هاشمی (جلد اول)

کتاب حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (جلد اول) به تالیف دکتر سید محمد هاشمی توسط نشر میزان به چاپ رسیده است.

حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران از جمله برنامه های آموزشی به شمار می رود که در مجموعه ی دروس حقوقی، علاوه بر یک کار دانشگاهی، اثری فراگیر در مجامع و محافل مختلف سیاسی و اجتماعی برجای می گذارد.

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ردیف قوانین مفصل و پر محتوا قرار می گیرد که مطالعه و تسلط بر آن برای دانشجویان حقوق و وکلا بسیار حائز اهمیت است. از این رو، کتاب "حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران" در سه جلد مجزا به عنوان منبعی کامل و جامع برای دانشجویان رشته حقوق و سایر علاقه مندان به چاپ رسیده است. لازم است بدانید که به دلیل حجم سنگین مطالب، علی رغم وحدت موضوع، بحث حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران بر اساس سنخیت محتویات در سه قسمت و هر قسمت در یک جلد مجزا قرار می گیرند.

موضوع مورد بحث در جلد اول، اصول و مبانی کلی نظام است که در اختیار دانشجویان قرار دارد. این اصول برگرفته از فصول اول، دوم، چهارم، دهم و چهاردهم قانون اساسی و دیگر منابع مربوط به آن ها می باشد و شامل آن دسته از اصول و مبانی است که نظام جمهوری اسلامی ایران بدان متکی و مبتنی است و یا آن که، به عنوان معیار ارزشی و دینی، اساس رفتار همگانی در نظام سیاسی کشور قرار می گیرد.

کتاب مذکور متشکل از هفت فصل می باشد که عبارتند از: 1‐ مبانی تاسیس نظام سیاسی کشور 2‐ دین و مذهب 3‐ اصول و مبانی ملی 4‐ امر به معروف و نهی از منکر 5‐ سیاست های اساسی دولت 6‐ اقتصاد ملی 7‐ سیاست خارجی

برشی از متن کتاب

فصل دوم: دین و مذهب 82‐ از مجموعه تحقیقات مردم شناسی و جامعه شناسی چنین نتیجه می شود که بشر، از آغاز تا کنون، دارای خواست و کشش مذهبی بوده و حوایج مادّی و روحی خود را در تظاهرات مذهبی آشکار می نموده است. مذهب و باورهای دینی تأثیر بسیار زیادی در شکل ‌گیری اجتماعات داشته است. پدیداری شهرها و بناهای آن ها، تا حدود زیادی، تحت تاثیر اعتقادات مذهبی مردم واقع شده و آداب و رسوم و مناسک دینی اولین مقررات و مبانی نظام جوامع را تشکیل می داده اند. دعوت به خیر، اقامه قسط و عدل، صداقت، برقراری مساوات، وفای به عهد و بیزاری از نیرنگ و نفاق و دروغ از جمله مقررات حیات بخش زندگی است که از طریق پیامبران به افراد جوامع ابلاغ شده و مشتاقانه مورد استقبال قرار گرفته است. در اکثر کشورهای دنیا، دین و مذهب عامل مهم تمدن و ملیت به شمار می‌ رود و در جغرافیای سیاسی برای بازشناسی ممالک به کار می رود. در وهله اول، می‌ توان ادیان و مذاهب را مایه و پایه همبستگی و اتحاد ملت‌ ها دانست. اما از طرف دیگر، تعدد مذاهب در نقاط واحد یا مجاور موجب بروز رقابت و جدال و برخورد متعصبانه و درگیری‌ های قومی شده و از هم گسیختگی های ملی را به دنبال خود آورده است. ادامه این کشمکش ‌ها و خونریزی ها موجب پیدایش نهضت فکری همزیستی مسالمت ‌آمیز مذهبی گردیده و متفکرینی مانند جان لاک از آن جانبداری نموده اند. در ماده 10 اعلامیه حقوق بشر و شهروندان 1789 فرانسه آمده است:(هیچ کس به خاطر عقاید خود، حتی عقاید مذهبی اش، نباید نگران باشد و مورد تعرض قرار گیرد به شرط آن که تظاهر به آن مخالف نظام عمومی نباشد فکر همزیستی مذهبی کم کم بُعد جهانی یافته و اینک در اعلامیه جهانی حقوق بشر (1948) آزادی عقیده و مذهب برای همگان شناخته شده است. همچنین ماده 18 میثاق بین‌ المللی حقوق مدنی و سیاسی (1966) ضمن بیان آزادی مذهب، در بند دو اعلام می دارد:(هیچ کس نباید مورد اکراهی واقع شود که به آزادی او در داشتن یا قبول مذهب یا معتقدات مورد انتخاب خودش لطمه وارد آورد.) اختلافات فرهنگی و جغرافیایی 88‐ پراکندگی مسلمانان در کشورهای گوناگون که هرکدام دارای فرهنگ و تمدن و خصایل و فضائل محلی هستند، عملاً امت واحد اسلامی را مبدل به ملل مختلف، با ویژگی ‌های کاملاً متمایز نموده است. وجود کشور ها، با مرز های جغرافیایی شناخته شده و تابعیت های گوناگون، آن چنان ملت ها را از هم جدا و مستقل نموده که بیگانگی فی ما بین، بر هر گونه وجه مشترک فطری، انسانی و عقیدتی سنگینی می‌ کند. میهن پرستی و ملی گرایی که از تقسیمات قدیم و جدید عالم بوده و در جای خود دارای جنبه های مثبت و متکی به ارزش ها و فضائل است، مشکل بزرگی بر سر راه تحقق جهانی اسلام و امت اسلامی به شمار می‌رود. در این روندِ فکری، اقوام و ملل اسلامی، به جای نیل به همبستگی ها ی سازنده، گرفتار عوامل دست و پاگیر عصبیّت های قومی شده و رو در روی یک دیگر قرار گرفته اند.

فهرست

• فصل اول: مبانی تاسیس نظام سیاسی کشور

بخش اول: بنیان گذاری نظام سیاسی بخش دوم: پایه های نظام بخش سوم: روش ها و دستورات کلی نظام

• فصل دوم: دین و مذهب

 بخش اول: امت اسلامی بخش دوم: رسمیت دین اسلام بخش سوم: غیر مسلمانان

• فصل سوم: اصول و مبانی ملی

بخش اول: کلیات اصول بخش دوم: تفکیک ناپذیری اصول

• فصل چهارم: امر به معروف و نهی از منکر

بخش اول: امر به معروف و نهی از منکر در اسلام بخش دوم: امر به معروف و نهی از منکر در نظام جمهوری اسلامی ایران (نظارت همگانی و متقابل)

• فصل پنجم: سیاست های اساسی دولت

بخش اول: سیاست های اخلاقی و فرهنگی بخش دوم: سیاست های اجتماعی بخش سوم: سیاست های اداری

• فصل ششم: اقتصاد ملی

بخش اول: اهداف و سیاست های اقتصادی بخش دوم: بخش های اقتصادی فصل هفتم: سیاست خارجی بخش اول: اصول حاکم بر سیاست خارجی بخش دوم: مدیریت و راهبری سیاست خارجی

• اصول و مبانی کلی نظام
• مؤلف: سید محمد هاشمی
• انتشارات: میزان