کتاب تاریخ عقاید اقتصادی اثر فریدون تفضلی

درباره کتاب تاریخ عقاید اقتصادی

بنای والای دانش اقتصاد امروزین ساخته و پرداخته ی یک سلسله تفکرات و ژرف اندیشی های بزرگانی است که سالیان پیوسته و دراز به ویژه در دو قرن اخیر به کوشش های ارزنده در این زمینه دست زده اند تا آن را به نتایج عینی و ذهنی کنونی رسانیده اند. لیکن هر اندیشه اقتصادی تحت تاثیر محیط اجتماعی زمان، سیاست، فلسفه و مشرب  اقتصاد دان قرار گرفته و میدان به پیدایش نظریه ی مخالف یا گشایش راه تکامل و یا عقیده ای تازه در سطحی برتر و جامع تر سپرده است. علم اقتصاد از تلفیق و ترکیب این عقاید گوناگون به صورت مدون درآمده و کمال یافته است.

بررسی نظریه های مختلف اقتصاددانان طی دوره های گذشته و کنونی، آشنایی با مبانی دانش اقتصاد را به صورت علمی و منطقی امکان پذیر می سازد و به همین جهت تدریس تاریخ عقاید اقتصادی در دانشگاه ها تا به این اندازه اهمیت پیدا کرده است. این اهمیت را می توان در اهداف زیر جست و جو کرد:

با تحول و تکامل نظریه های اقتصادی در بستر تاریخ آشنا می شویم و در نتیجه درک جامع تر و مرتبط تری از این نظریه ها و مقایسه آن ها در گذشته و حال به دست می آوریم.

اندیشه های اقتصادی در دوران های تاریخ بشری منعکس کننده شرایط اجتماعی و سیاسی و ساخت های جوامع در آن دوران هاست و بدین ترتیب تاریخ عقاید اقتصادی به فهم بهتر رابطه بین نظریه ها و واقعیت های اجتماعی و مسائل مبتلا به آن ها کمک می کند و از این نظر ارتباط بین علم اقتصاد و سایر علوم اجتماعی مشخص می شود.

با زندگی و فعالیت های علمی و پربار علمای اقتصاد و متفکرین سترگ جهان آشنا می شویم که در طول تاریخ با کشف قوانین علمی و طرح دکترین های اقتصادی به علم اقتصاد خدمت گرده اند.

در این کتاب کوشیده شده که به تجزیه و تحلیل اصول فکری و آرای مکاتب اقتصادی تا دوره ی معاصر مبادرت ورزد و از این طریق به محتوای آن در مقام مقایسه با آثار همانند تازگی بیش تری بخشد. بنابراین، بعد از بررسی ارتباط بین علوم اقتصادی و تاریخ عقاید اقتصادی در فصل اول، سیر اندیشه های اقتصادی را از جهان باستان، یعنی دوران یونان و روم قدیم، تا دوره ی معاصر یعنی تا پایان مکتب پولی و سایر جریان های فکری جدید در اقتصاد کلان مورد بحث قرار داده است.

روش بررسی در این کتاب، روش متداول مکاتب اقتصادی است. بر اساس این روش، هر مکتب اقتصادی بر حسب اولویت تاریخی خود معرفی شده است و سپس دکترین ها و نظریه های اقتصادی موجود با توجه به آثار دانشمندان آن مکتب مورد بررسی قرار می گیرد. این روش دو هدف وابسته به یکدیگر را دنبال می کند. هدف اول تعقیب مطالعه تاریخی روش شناسی یا متدولوژی نظریه  اقتصادی است. به عبارت دیگر، با استفاده از این روش به آسانی می توانیم تغییرات متدولوژیک را در چارچوب شیوه ی تفکر اقتصاددانان مکاتب مختلف ملاحظه کنیم.

هدف دوم روش فوق آن است که تاثیر جهان بینی زمان بر ایدئولوژی اقتصادی و بنابراین طرز اقتصاددان را در هر مکتب مورد توجه قرار دهد. برای مثال، اقتصاد قرون وسطی، بر اساس جهان بینی مذهبی، متکی به قوانین مذهبی مسیحیت کاتولیک بود و بنابراین ایدئولوژی اقتصادی " مکتب اسکولاستیک" در این دوران بر احکام دینی و معیارهای ارزشی ناشی از این احکام استوار شد. از سوی دیگر، در قرن هجدهم علمای مکتب کلاسیک و از جمله آدام اسمیت با الهام از استدلال منطقی قیاس متدولوژی نظریه ی اقتصادی را مانند علوم فیزیکی بر حسب  روابط علل و معلول تفسیر کردند. لیکن بعدا در قرن نوزدهم، با ظهور جنبش سوسیالیسم و مکتب مارکسیسم، کارل مارکس و طرفدارانش ازعلوم فیزیکی چشم پوشیدند و به " تاریخ" به عنوان راهنمای متدولوژی و اساس استدلال اقتصادی روی آوردند.

کتاب تاریخ عقاید اقتصادی از افلاطون تا دوره معاصر، به قلم فریدون تفضلی در نشر نی به چاپ رسیده است.

فهرست

فهرست کتاب تاریخ عقاید اقتصادی

علم اقتصاد و تاریخ عقاید اقتصادی

اقتصاد در جهان باستان

قرون وسطی و نهضت رنسانس

مکتب سوداگری

مکتب فیزیوکرات یا طبیعیون

مکتب کلاسیک (علمای اقتصادی خوشبین)

مکتب کلاسیک (علمای اقتصادی بدبین)

مارکسیسم، لنینیسم، استالینیسم، اصلاحات گورباچف و فروپاشی کمونیسم

مکتب تاریخی

مکتب نئوکلاسیک

اقتصاد آلفرد مارشال

تحولات خرد- اقتصادی بعد از مارشال

تحولات کلان- اقتصادی بعد از مارشال

مکتب نهادی

انقلاب کینزی

نظریات شومپیتر در تاریخ عقاید اقتصادی

تحولات اقتصادی بعد از کینز

مکتب پولی و سایر مکاتب فکری جدید در اقتصاد کلان

نظری کوتاه به علم اقتصاد و روش شناسی آن

منابع و ماخذ

• از افلاطون تا دوره معاصر
• از 600 قبل از میلاد تا 2000 میلادی
• نویسنده: دکتر فریدون تفضلی
• انتشارات: نی