کتاب بیوشیمی پزشکی (جلد اول) - محمدی

کتاب بیوشیمی پزشکی؛ اصول و کاربردها (جلد 1: ساختمان و فعالیت) به تالیف دکتر رضا محمدی در انتشارات آییژ به چاپ رسیده است.

علم بیوشیمی به خوبی، پایه و اساس بسیاری از بیماری ها را نشان می دهد و بر همین اساس راهکارهایی را برای غربالگری، تشخیص، درمان و پایش آن ها فراهم می سازد ولی اغلب دانشجویان بیوشیمی را به عنوان یک واحد درسی سخت تصور می کنند و از کاربرد آن در علوم پزشکی چشم پوشی می کنند؛ یکی از دلایل به وجود آمدن این تصور اشتباه نبود یک منبع جامع درسی برای مطالعه ی مسائل پایه و پیشرفت های اخیر این رشته و کاربردهای آن در علوم پزشکی می باشد. از این رو، کتاب "بیوشیمی پزشکی" در دو جلد و بر اساس واحد های درسی بیوشیمی (1) و بیوشیمی (2) و سرفصل های تعیین شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان منبعی جامع برای تدریس در دانشگاه ها شناخته شده است.

مؤلف در جلد اول از کتاب مذکور سعی کرده است که ضمن تأکید بر اصول بیوشیمی به کاربرد آن نیز توجه کند و با ارائه ی مثال های تشریحی و کاربردی و سئوالات چهار گزینه ای، یادگیری مخاطب را به حداکثر برساند.  هم چنین مراجع مورد استفاده ی هر فصل را در انتهای همان فصل آورده که بیش تر بر سه کتاب اساسی و پایه در این حوزه یعنی لنینجر، هارپر و دولین تأکید دارند. کتاب مذکور متشکل از 15 فصل می باشد که عبارتند از: 1‐ از عناصر تا موجودات زنده 2‐ آب و یونیزاسیون اسید های ضعیف 3‐ تکنیک های بیوشیمیایی 4‐ اسید های آمینه 5‐ پروتئین ها (1): ساختمان 6‐ پروتئین ها (2): فعالیت 7‐ آنزیم ها (1): اصول واکنش های آنزیمی 8‐ آنزیم ها (2): کینتیک واکنش آنزیمی 9‐ آنزیم ها (3): تنظیم فعالیت آنزیمی 10‐ ویتامین‌ ها 11‐ کربوهیدرات ‌ها 12‐ لیپید ها 13‐ غشا های سلولی 14‐ نوکلئوتید ها 15‐ اسید های نوکلئیک

فصول اول و دوم ترکیبات شیمیایی موجودات زنده، پیوند های شیمیایی، ویژگی های عمونی بیومولکول ها، ایزومرها، خصوصیات مولکول آب، یونیزاسیون آب، اسیدهای ضعیف و بازهای ضعیف و ... را مورد مطالعه قرار می دهند. فصل سوم فتومتری، الکتروفورز، کروماتوگرافی، تکنیک های جداسازی، تکنیک های ایمونواسی و ... را بیان می کند و فصل چهارم به تحلیل و بررسی یونیزاسیون اسیدهای آمینه می پردازد. فصول پنجم و ششم مخاطب را با اسیدهای آمینه به عنوان بلوک های ساختمانی پروتئین، کونفورماسیون های پروتئینی، هِمو پروتئین ها، پروتئین های انقباضی و پلاسما و ... آشنا می کنند. فصول هفتم و هشتم اصول واکنش های آنزیمی، مکانیزم عمل آنزیم ها، کوفاکتورها، طبقه بندی آنزیم ها، سرعت واکنش آنزیمی، مهار کننده های آنزیمی و ... را بررسی می کنند. فصول نهم و دهم به معرفی ویتامین های محلول در لیپید و محلول در آب، تنظیم های میزان آنزیم، تولید ایزوزیم ها، آلوستریک و ... می پردازند. فصول یازدهم و دوازدهم  مونوساکاریدها، اولیگو ساکاریدها، پلی ساکاریدها، گلیکوکونژوگه ها، اسیدهای چرب، لیپیدهای ذخیره ای، لیپیدهای غشایی و ... را تشریح می کنند. فصول سیزدهم و چهاردهم اجزاء تشکیل دهنده غشاء و چگونگی انتقال مواد و پیام در عرض غشاء، ساختمان نوکلئوتیدها و ... را توضیح می نمایند. و نهایتاً فصل پانزدهم اسید داکسی ریبونوکلئیک، ژنوم، مسیرهای جریان اطلاعات و ... را مورد مطالعه قرار می دهد.

 

برشی از متن کتاب

فصل 5‐ پروتئین ها (1): ساختمان پروتئین ‌ها فراوان ترین ماکرو مولکول های بیولوژیک می باشند که در تمامی سلول ها و قسمت های مختلف سلول یافت می شوند. پروتئین ها از نظر اندازه، ترکیب، ساختمان و در نتیجه فعالیت بیولوژیک بسیار متنوع هستند. پروتئین ها حاصل پلیمریزاسیون اسید های آمینه می باشند. در ساختمان برخی پروتئین ها، اجزاء غیر اسید آمینه ای، نظیر کربوهیدرات ها و فلزات نیز وجود داردن که به تنوع ساختمانی و فعالیتی آن ها کمک می ‌کنند. برای انجام امور محوله، پروتئین ها نیاز به اتخاذ شکل فضایی یا کنفورماسیون خاصی دارند. اختلال در شکل ‌گیری فضایی پروتئین ها از دلایل مهم نا هنجاری های پروتئینی است. در بسیاری موارد، این اختلال ناشی از جایگزینی ‌های اسید آمینه ای در زنجیره پلی پپتیدی به دلیل جهش می باشد. ولی گاهی علی رغم وجود توالی اسید آمینه ای طبیعی، پروتئین قادر به کسب کونفورماسیون بومی نیست. هدف این فصل بررسی ساختمان های پروتئینی، عوامل موثر بر کونفورماسیون های پروتئینی و بررسی بیماری های کونفورماسیونی پروتئین ها می باشد. 1‐5 اسید های آمینه به عنوان بلوک های ساختمانی در پروتئین ها به کار می روند حاصل اتصال اسید های آمینه متعدد به یک دیگر، بیو پلیمر هایی است که برحسب تعداد اسید های آمینه موجود در آن ها ممکن است اولیگوپپتید، پلی پپتید یا پروتئین نامیده شوند. 20 اسید آمینه معمول شرکت کننده در سنتز پروتئین ها می توانند تنوع نامحدودی از نظر نوع و توالی قرار گیری در زنجیره پلی پپتیدی داشته باشند. نتیجه این تنوع ایجاد بیو پلیمر هایی با ساختمان ها و اعمال بسیار متنوع است. به طور کلی ارتباطی بین نوع اسید آمینه و یا تعداد آن ها در زنجیر پلی پپتیدی و فعالیت پروتئین وجود ندارد. ...

فهرست

فصل 1‐ از عناصر تا موجودات زنده فصل 2‐ آب و یونیزاسیون اسید های ضعیف فصل 3‐ تکنیک های بیوشیمیایی فصل 4‐ اسید های آمینه فصل 5‐ پروتئین ها (1): ساختمان فصل 6‐ پروتئین ها (2): فعالیت فصل 7‐ آنزیم ها (1): اصول واکنش های آنزیمی فصل 8‐ آنزیم ها (2): کینتیک واکنش آنزیمی فصل 9‐ آنزیم ها (3): تنظیم فعالیت آنزیمی فصل 10‐ ویتامین‌ ها فصل 11‐ کربوهیدرات ‌ها فصل 12‐ لیپید ها فصل 13‐ غشا های سلولی فصل 14‐ نوکلئوتید ها فصل 15‐ اسید های نوکلئیک

(اصول و کاربردها) (ساختمـان و فعـالیت) تألیف: دکتر رضا محمدی انتشارات: آییژ