کتاب بهداشت روانی - شاملو

کتاب بهداشت روانی تالیف دکتر سعید شاملو توسط انتشارات رشد به چاپ رسیده است.

روانشناسی علم تحقیق در رفتار موجودات زنده و به ویژه در تفکر، احساس و رفتار بشر است. به همین دلیل از چندی پیش روان شناسان علاقه ی شدیدی نسبت به مشکلات عملی که برای افراد بشر پیش می ‌آید و راه حل هایی که می توان برای آن ها پیشنهاد داد، پیدا کرده‌ اند. منظور روان شناسی، علاوه بر پیشرفت علمی و صنفی، بهبود بخشیدن به زندگی انسان نیز هست. این علاقه ی  روزافزون روان شناسان به مسائل روزمره و عملی بشر، موجب شده است که دانش ما در افراد، به ویژه کسانی که دچار مشکلات روانی هستند، به طور قابل ملاحظه ‌ای افزایش یابد.

در سال‌ های اخیر، در کشور ایران نیز مانند سایر کشورهای جهان، توجه ویژه‌ای هم از سوی مقامات دولتی و هم از جانب مردم به امر بهداشت روانی نشان داده شده است. اگرچه هنوز مدت زمانی از این توجه و علاقه نگذشته ولی اثرات آن در بهبود اوضاع بیمارستان های روانی و به کار بردن روش های صحیح در پیشگیری مشاهده می شود. اما با وجود این پیشرفت های محسوس، می توان گفت که مردم ما هنوز از فهم و درک صحیح ماهیت و علل اختلالات روانی به درستی آگاهی ندارند و متأسفانه آمارهای دقیق و منظمی مربوط به این موضوع نیز در دسترس نیست.

کتاب "بهداشت روانی" مشتمل بر بیست و دو فصل می باشد:  1- مقدمه  2- اهمیّت انگیزه‌های رفتار بشر در بهداشت روانی  3- رابطه احتیاجات جسمانی با بهداشت روانی  4- نقش احتیاجات روانی در تأمین بهداشت روانی  5-رابطه نیاز به پیشرفت با بهداشت روانی  6- رابطه نیاز به ارزش و ایمنی با بهداشت روانی  7- یادگیری و بهداشت روانی  8- استرس و بهداشت روانی  9- رابطه محرومیت با بهداشت روانی  10- تأثیر رسانه های گروهی و فناوری‌های جدید بر بهداشت روانی  11- بهداشت روانی و ورزش  12- بهداشت روانی و اجتماع  13- نقش مدرسه در بهداشت روانی  14- بهداشت روانی کودکان استثنایی  15- اخلاق و بهداشت روانی  16- اندازه گیری روانی  17- روانشناسی حقوقی و بهداشت روانی  18- بهداشت روانی و اعتیاد  19- رابطه بهداشت روانی با روان نژندی - پیشگیری نوع دوم  20- بهداشت روانی و روان پریشی پیشگیری نوع سوّم  21- عوامل خطر آفرین و پیشگیری کننده در بهداشت روانی  22- درمان بیماری های روانی

 

برشی از متن کتاب

فصل اول: مقدمه اصول بهداشت روانی: چنان که قبلاً ذکر شد، هدف اصلی بهداشت روانی، پیشگیری است و این منظور به وسیله ی ایجاد محیط فردی و اجتماعی مناسب حاصل می گردد. اصول اساسی بهداشت روانی عبارت است از: 1- احترام فرد به شخصیّت خود و دیگران. 2- شناختن محدودیت ‌ها در خود و افراد دیگر. 3- دانستن این حقیقت که رفتار انسان معلول عواملی است. 4- آشنایی به اینکه رفتار هر فرد تابع تمامیّت وجود اوست. 5- شناسایی نیازها و محرک هایی که سبب ایجاد رفتار و اعمال انسان می شود. فصل سوم: رابطه احتیاجات جسمانی با بهداشت روانی اهمیت غدد: غدد داخلی یا اندو کربن، دستگاه ترشح مواد شیمیایی به خصوصی به نام هورمون است. این غدد، هورمون ها را مستقیماً در خون می ریزند و بدین وسیله هورمون ها به قسمت های مختلف بدن برده می شوند. این هورمون ها تاثیر بسیار زیادی بر روی رشد جسمانی و روانی شخص دارند، ولی حدود و مقدار تاثیر آن ها دقیقاً معلوم نشده است، زیرا دانش ما درباره ی این غدد، هنوز در مراحل اولیه است. عدد اصلی اندوکربن یا غدد داخلی عبارتند از: غده ی تیروئید، غده ی هیپوفیز، غدد آدرنال و غدد هورمون های تناسلی. غده ی هیپوفیز در مغز قرار دارد، و غده ی تیروئید در پایین گردن و دو طرف شش ها واقع شده است. غده آدرنال نیز در کلیه ها قرار دارد و غده هورمون های تناسلی شامل تخمدان در زن و بیضه در مرد می باشد. از این غدد وظایف تیروئید، آدرنال و هیپوفیز را اجمالاً تشریح خواهیم کرد. غدد هورمون های تناسلی که رفتار جنسی را تعیین می ‌کنند، به تفصیل بیشتری مورد مطالعه قرار خواهند گرفت؛ زیرا محرومیت و تعارض جنسی یکی از دلایل پر اهمیّت و اصولی اختلال شخصیّت در بشر است. فصل پنجم: رابطه نیاز به پیشرفت با بهداشت روانی تفاوت های فردی: موفقیت را همیشه باید به نسبت هدف هایی که فرد برای خود ساخته است، تعریف کرد و این هدف ها را باید به نسبت استعدادهای فردی که می‌خواهد به آن ها نایل آید در نظر گرفت؛ زیرا هدفی که برای یک شخص منطقی به نظر می رسد ممکن است برای شخص دیگر غیر منطقی و صعب الوصول باشد. فی المثل سعی یک دانشجوی بسیار باهوش برای شاگرد اول شدن، عملی منطقی و قابل تمجید است، درحالی که کوشش یک دانش‌آموز کودن و عقب مانده برای همین منظور، غیرمنطقی و تاسف آور می باشد. چون ماهیّت و مقدار پیشرفت و چگونگی هدف های هر فرد بستگی به استعدادهای او دارد، بنابراین قبل از ادامه ی بحث درباره ی احتیاج به پیشرفت لازم است اطلاعاتی درباره ی استعدادهای افراد و اختلالاتی که در این زمینه موجود است داشته باشیم. توجه ما به ویژه معطوف به اختلافات هوشی و پیشرفت تحصیلی خواهد بود؛ زیرا این دو عامل برای دانشجویان دانشگاه اهمیت فراوان دارد. فصل هفتم: یادگیری و بهداشت روانی طرق از بین بردن رفتار شرطی: رفتار شرطی را می توان به طرق مختلف از بین برد. یکی از روش های معمول این است که موقعیتی فراهم کرد تا شیء مورد ترس به یک تجربه ی لذت بخش مربوط شود. روش دیگر از بین بردن عکس العمل شرطی بدین نحو است که انگیزه ی مصنوعی چندین مرتبه تکرار شود، بدون اینکه برای عکس العملی که در مقابل آن ایجاد می گردد پاداشی منظور شود. پاولف کشف کرد که اگر حیوان آموزش دیده ای را که یاد گرفته است به صدای زنگ با ترشح بزاق دهان عکس العمل نشان دهد، در موقعیتی قرار دهیم که در آن بعد از صدای زنگ غذا داده نشود، به تدریج صدای زنگ اهمیت خود را از دست می دهد و دیگر سبب ترشح بزاق دهان نمی گردد.

فهرست

فصل  اول – مقدمه فصل دوم - اهمیّت انگیزه‌های رفتار بشر در بهداشت روانی فصل سوّم - رابطه احتیاجات جسمانی با بهداشت روانی فصل چهارم - نقش احتیاجات روانی در تأمین بهداشت روانی فصل پنجم - رابطه نیاز به پیشرفت با بهداشت روانی فصل ششم - رابطه نیاز به ارزش و ایمنی با بهداشت روانی فصل هفتم - یادگیری و بهداشت روانی فصل هشتم - استرس و بهداشت روانی فصل نهم - رابطه محرومیت با بهداشت روانی فصل دهم - تأثیر رسانه های گروهی و فناوری‌های جدید بر بهداشت روانی فصل یازدهم - بهداشت روانی و ورزش فصل دوازدهم - بهداشت روانی و اجتماع فصل سیزدهم - نقش مدرسه در بهداشت روانی فصل چهاردهم - بهداشت روانی کودکان استثنایی فصل پانزدهم - اخلاق و بهداشت روانی فصل شانزدهم - اندازه گیری روانی فصل هفدهم - روانشناسی حقوقی و بهداشت روانی فصل هجدهم - بهداشت روانی و اعتیاد فصل نوزدهم - رابطه بهداشت روانی با روان نژندی - پیشگیری نوع دوم فصل بیستم - بهداشت روانی و روان پریشی پیشگیری نوع سوّم فصل بیست و یکم - عوامل خطر آفرین و پیشگیری کننده در بهداشت روانی فصل بیست و دوم - درمان بیماری های روانی          

• تالیف: دکتر سعید شاملو
• انتشارات: رشد