کتاب با کاروان حله - عبدالحسین زرین کوب

معرفی کتاب با کاروان حله

کتاب با کاروان حله (مجموعه ی نقد ادبی) نوشته ی دکتر عبدالحسین زرین کوب است که توسط انتشارات علمی به چاپ رسیده است.

با کاروان حله، اثری جاوادانه و به یاد ماندنی از دکتر عبدالحسین زرین کوب است که بررسی جامعی از شاعران بزرگ تاریخ ایران را در قالبی مزین و شسته رفته ارائه می کند. آثار بسیاری درباره ی این شاعران از رودکی تا حافظ منتشر شده اند، اما هیچکدام نتوانسته اند چنین دقیق و جامع درباره ی این بزرگان ادای مطلب کنند. زرین کوب در این اثر خود وضع تاریخی هر ادیب را بررسی کرده و چنانچه خود نیز در آغاز کتاب می گوید، با مورد نظر قرار دادن اینکه چه باید گفت و چه نباید گفت، به شاعران مربوطه می پردازد. زرین کوب نقد درباره ی هر شعر و شاعر را امری ضروری می داند، با توجه به آن که به کاری ضعیف منجر نشود. برای همین است که باید هرچه از تاریخ و جغرافیا و زندگی شاعر بوده مدنظر داشت و با بررسی جامع اشعار شاعر به نقد ادبی دست زد. کاری که از هرکس برنمی آید و این دکتر عبدالحسین زرین کوب بوده است که توانسته به خوبی از پس آن برآید. با کاروان حله نخستین بار در سال 1343 منتشر شده و طی سال ها با استقبال ادب دوستان مداوما تجدید چاپ شده است. با توجه به جایگاه زرین کوب در ادب فارسی و جامعیت کتاب، برای آشنایی با شاعران بزرگ تاریخ ایران، این اثر، بهترین گزینه ی موجود است.

برشی از متن کتاب

سنایی: شوریده ای در غزنه برجای شهر پرآوازه و باشکوه قدیم غزنین اکنون جز قریه ای کوچک و ویران نمانده است. آن شکوه و عظمت که در کاخ محمودی و باغ فیروزی بود، اکنون جای خود را به خاموشی و فراموشی داده است و مسافری که امروز، بعد از گذشت قرن های دراز، بر آن شهر خاموش نیمه ویران می گذرد بسا که جز سکوت و اندوه هیچ نمی یابد. نه فقط دولت محمود زاولی در آن غبار اندوه ویرانی و پریشانی اقول کرده است، بلکه از غوریان جهانسوز نیز که غزنین را در آتش انتقام خویش خاکستر کردند در آن خاموشی ها و دلتنگی های غزنه امروز دیگر هیچ اثری نیست. آن ته مانده ی شوق و نشاطی که از بقایای کروفر محمود و مسعود تا مدت ها بعد در این شهر بازمانده بود، اکنون غبار بیابان شده است و آن سطوت و صولتی که آتش بدین شهر در زد و شکوه بهرامشاه و خسروشاه را بر باد داد چون رویایی پریشان ناپدید گشته است. این دگرگونی ها و پریشانی ها را که گمان می برد؟ در آن روزگاران که آن همه امیران و چاکران سلطان جز خواب زر نمی دیدند آیا هرگز به خاطر کسی می گذشت که آن همه بود و باد هیچ و پوچ است و دیری نخواهد گذشت که از آن چندان شور و شعل هیچ بر جای نخواهد ماند؟ این اندیشه شاید بر خاطر بسیار کس که شهری چنان عظیم را آن گونه در منجلاب طلا و شراب و گناه می دید می گذشت، اما که بدو که از سر این اندیشه زود در نگذرد و از آن پند بگیرد و عبرت بیاموزد! نه آن جهانجویان که در میدان ها و راه ها خون بی گناهان را می ریختند و از این اندیشه ی تلخ صفای وقت خویش را تیره می کردند و نه آن واعظان وعظ ناپذیر که اندرز طلایی اما بی عیار خود را با طلای سلطانی سودا می کردند از این اندیشه در دل بیمی و اندوهی راه می دادند.

فهرست

مقدمه رودکی، شاعری روشن بین دقیقی، مدحتگر یا حماسه پرداز؟ فردوسی، آفریدگار رستم فرخی، شاعری از سیستان منوچهری، شاعر طبیعت فخری گرگانی، پیشرو شعر بزمی ناصرخسرو، آواره ی یمگان قطران تبریزی، پیشرو فارسی گویان آذربایجان مسعود سعد، شاعر زندانی خیام، پیر نیشابور امیر معزی، مادحی کشته ی ممدوح سنایی، شوریده یی در غزنه انوری، پیامبر ستایشگران خاقانی، درودگر شروان نظامی، داستانسرای گنجه عطار، پیر اسرار جلال الدین مولوی، ملاک روم سعدی، شیخ شیراز امیرخسرو، طوطی هند ابن یمین، دهقان شاعر حافظ، خواجه ی رندان جامی، عارف جام صائب، زایر هند بیدل، شاعر اندیشه ها هاتف، شاعر دوستی ها قاآنی، شاعر بی بند و بار اقبال، شاعر شرق پروین، زنی مردانه در قلمرو شعر و عرفان بهار، ستایشگر آزادی دهخدا، شاعر یا استاد شعر یادداشت ها فهرست عام خواندنی ها

• مجموعه ی نقد ادبی
• نویسنده: عبدالحسین زرین کوب
• انتشارات: علمی