کتاب این چپق نیست | میشل فوکو

کتاب این چپق نیست تالیف میشل فوکو

این کتاب، نه یک «کتاب»، که مقاله ای بلند یا شاید رمانی کوتاه پیوسته، یا مدخلی در یک دانش نامه عجیب و غریب، زیر عنوان «مگریت» یا «ساختارگرایی» یا «چپق» کسی چه میداند؟ گاه به گاه هم منطق روایی اش بیشتر شبیه یک نمایش یا فیلم نامه است. به هر حال، هرچه هست، متنی است متعلق به دوره نخست اندیشه ها و نوشته های نویسنده اش، میشل فوکو،کسی که بی چهرگی، سیلان، تجدیدنظر و ابهام از خصوصیات اصلی فلسفه اش به حساب می آیند. آثار فوکو در فضای ثابت و مستحکم یک سبک یا سخن خاص نم گنجند و این شاید تنها مشخصه کار او باشد. از دید او، هویت، هویتی که بتوان در مسیر زمان بازش شناخت و دوباره به آن اشاره کرد، پیامد کارکرد مقید مننده و سرکوب گر اقتدار است. می گویند: کار بازرسی اوراق شناسایی را به پلیس ها و بوروکرات ها واگذار کنید و بگذارید از هویتم بگریزم،گشایشی به من نشان دهید برای رهایشی از استبداد چهره ام.

کتاب این چپق نیست تالیف میشل فوکو و ترجمه ی مانی حقیقی توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.

فهرست

1. دو چپق
2. واژه ینگاشته ی گلسیده
3. کله، کاندینسکی، مگریت
4. کار زیرزمینی واژه ها
5. هفت مهر تایید
6. نقاشی کردن تایید کردن نیست

برشی از متن کتاب

بین سده های پانزده تا بیست، دو اصل، به باور من، بر هنر نقاشی غرب حاکم بودند. اصل نخست بر گسست میان بازنمایی تجسمی (که به هم گونی کنایه دارد) و ارجاع زبانی (که هم گونی را کنار می گذارد) تاکید میکند. ما از راه هم گونی تفاوت را آشکار می کنیم و از خلالش صحبت می کنیم. طوری که این دو نظام نه می توانند در هم آمیخته شوند و نه می توانند یکدیگر را قطع کنند. مطیع شدن یکی به زیر دست دیگری، هر طور که شده، امری است لازم: یا تصویر حاکم متن است( همچون نقاشی هایی که در آن ها کتاب، نوشته، نامه یا نام شخصی بازنمایی شده)، و یا متن حاکم تصویر است (همانند کتاب های که در آن تصویری، انگار از راهی میان بر، پیامی را تکمیل می کند که واژه ها موظف به بازنمایی شان بوده اند). راست است که این زیر دست شدن تنها به ندرت امری ثابت باقی می ماند: زیرا آنچه بر سر کتاب می آید این است که این متن صرفا به تفسیری از تصویر و، از راه واژه ها، به مجرایی پیوسته ی همزمان آن تبدیل می شود، و آنچه بر سر تصویر می آید این است که تحت سلطه ی متنی در می آید که یکایک دلالت هایش را به گونه ای تجسمی به اجرا در می آورد. اما جهت این زیر دست شدن یا شیوه ی تداوم و تکثیر و وارونه شدنش مهم نیست: نکته ی اصلی این است که نشانه های زبانی و بازنمایی دیداری هیچگاه همزمان ارائه نمی شوند. نظمی آن ها را همیشه به پایگان های مختلف در ما آورد ، از شکل به سخن، و از سخن به شکل. کله اقتدار این اصل را فروپاشیده، از راه ارزش دادن به هم کناری شکل ها و نحو نشانه ها در فضایی نامعلوم، وارون شونده و معلق (صفحه و بوم، سطح و حجم، کاغذ شطرنجی دفترچه و قطعه بندی زمین، نقشه و وقایع نامه، در آن واحد). قایق ها و خانه ها و مردم همزمان شکل هایی آشنا و عناصر نوشتاری اند. بر راه ها و مجراهایی قرار گرفته و پیش می روند که، همچنین، خطوطی هستند برای خوانده شدن. درختان جنگل ها روی خطوط حامل موسیقی به صف می روند.    

• با نقاشی هایی از رنه مگریت
• نویسنده: میشل فوکو
• مترجم: مانی حقیقی
• انتشارات: مرکز