کتاب ایمنی و بهداشت کار - کاظمی

کتاب ایمنی و بهداشت کار تالیف بابک کاظمی، کتابی تخصصی و کامل در زمینه ایمنی و بهداشت کار توسط انتشارات پویش می باشد.

در قسمت هایی از کتاب، قوانین و آئین نامه های مربوط به قانون کار در کشور و استاندارد های جهانی مانند OHSAS آمده است. این کتاب به صورت یک کتاب آموزشی تنظیم شده و در پایان هر فصل، خلاصه و سوالات مربوط به آن فصل قرار داده شده است. مطالعه مجموعه حاضر، با توجه به سادگی نگرش و نگارش، علاوه بر دانشجویان، برای عموم مردم نیز می تواند مفید باشد. یکی از نشانه های بارز توسعه پایدار در هر کشور ایجاد فرهنگی است که در آن رعایت دقیق اصول ایمنی و بهداشت کار همچون یک ارزش اجتماعی مورد توجه قرار گیرد. صیانت از نیروی انسانی و استفاده درست از منابع مادی و معنوی کشور از جنبه هایی است که در این راستا تعریف می شود. دستیابی به چنین هدفی نیازمند رشد همه جانبه علمی و فرهنگی در زمینه ایمنی و بهداشت کار است که چاپ کتاب های تخصصی در این زمینه یکی از راهکارهای موثر در بسترسازی مناسب در این خصوص است و کتاب حاضر یکی از آن کتاب ها می باشد.

برشی از متن کتاب

یکی از خصوصیات مهم آتش، قدرت توسعه ی آن با سرعت زیاد است. تمام آتش سوزی های گسترده ابتدا از یک یا چند نقطه کوچک شروع شده و سپس به شکل تصاعدی توسعه یافته است. یک پیام حفاظتی می‌گوید: «علت حوادث بزرگ عمدتا چیزهای کوچک، بی اهمیت و ناچیز است». آتش پدیده ‌ای است که خیلی سریع انتقال می ‌یابد و گسترده و وسیع می‌شود. علت آن است که انتقال حرارت، انتقال انرژی است که در اثر اختلافات درجه حرارت به وجود می آید. انتقال درجه حرارت در جامدات بیشتر از مایعات و در مایعات بیشتر از گازهاست و علت آن تراکم ملکول هاست که در جامدات ملکول متراکم تر از مایعات می باشد، و به همین صورت تراکم ملکول ها در مایعات بیشتر از گازهاست. موضوع انتقال حرارت در ارتباط با شدت انتقال انرژی حرارتی است که به سه صورت زیر انجام می شود: جابجایی، هدایت، تشعشع. در واقع حرارت به سه طریق فوق سرایت و انتشار یافته و منتقل می شود (گسترش آتش). وجود شرایط کاری نامناسب ناخشنود بودن از شغل و کار، منجر به فشارهای عصبی، نارضایتی، بی عاطفگی، انزوا طلبی، بی اعتمادی به دیگران و فقدان مشارکت در کارها، تردید در تصمیم گیری، زودرنجی، حساسیت‌ های بی ‌مورد، سرخوردگی، یأس، اضطراب درونی و بسیاری ناراحتی‌ های روانی دیگر می‌شود. مهم ‌ترین عوامل روانی زیان آور در محیط های کاری عبارتند از: خستگی مفرط روانی و شغلی - تحمیل مسؤولیت بیش از حد و توان به فرد - جلوگیری از پیشرفت و ترقی شغلی - کار طولانی مدت در انزوا - فقدان هماهنگی بین درآمد و هزینه - فقدان هماهنگی بین انسان و ماشین - فقدان امنیت شغلی. متاسفانه همگام با پیشرفت تمدن معاصر و صنعتی شدن کشورها و گسترش شهرها و شهرنشینی، بیماری‌ها و مشکلات و ناهنجاری‌های روانی کارکنان در سازمان‌ ها افزایش پیدا کرده و به شکل رفتارهای نادرست اجتماعی خودنمایی نموده است. باید توجه داشت که انسان در زندگی علاوه بر نیازهای جسمانی و فیزیولوژیکی نیازهای روانی و اجتماعی دارد. نیازهای روانی و اجتماعی هم عمدتاً در ارتباط با دیگر انسانها اغنا می‌شود و بخش زیادی از رضایت انسان ‌هم در این مورد در محیط کارش و در ارتباط با دیگران تأمین می گردد (بیماری های حرفه ای ناشی از عوامل زیان آور روانی).

فهرست

فصل اول: سابقه و تاریخچه حفاظت صنعتی و رشد ایمنی شغلی مقدمه محیط های کار قبل از انقلاب صنعتی انقلاب صنعتی افزایش حوادث ماشینی کردن و خودکاری تقسیم کار مهم ترین نتایج و ره آورد های انقلاب صنعتی لیبرالیسم اقتصادی و نظام سرمایه داری پیشگیری از حوادث و حمایت از نیروی انسانی خلاصه فصل اول سوالات فصل اول فصل دوم: تجزیه و تحلیل و شناخت علل ایجاد حوادث مقدمه خطرها و آسیب های محیط های کاری ریشه یابی و کشف علل ایجاد حوادث انجام عمل غیر ایمن شرایط ناایمن متدولوژی علمی جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به حوادث بررسی و تحلیل چند حادثه خلاصه فصل دوم سوالات فصل دوم فصل سوم: نقش آمار در تجزیه و تحلیل و پیشگیری از حوادث و کنترل ضایعات مقدمه طرز تفکر آماری ضریب تعداد حوادث و ضریب شدت حوادث مثال برای ضریب تعداد حوادث و ضریب شدت حوادث استفاده از اشکال و نمودار های آماری اهمیت حوادث ناشی از کار و کنترل ضایعات خلاصه فصل سوم سوالات فصل سوم فصل چهارم: آتش سوزی مقدمه آشنایی با تعاریف و مفاهیم علل ایجاد آتش سوزی خاموش کردن آتش و مبارزه با آتش سوزی آشنایی با تدابیر و روشهای پیشگیری از آتش سوزی و وسایل اطفای حریق آشنایی با خاموش کننده ها نکاتی پیرامون آتش سوزی و خاموش کردن آتش خلاصه فصل چهارم سوالات فصل چهارم فصل پنجم: مهم ترین تدابیر و اقدامات پیشگیری از حوادث صنعتی و کنترل ضایعات از دیدگاه انسانی مقدمه آموزش تبلیغات گزینش صحیح نظم و نظافت ایجاد کمیته حفاظت و بهداشت کار ایجاد واحد مهندسی ایمنی خلاصه فصل پنجم سوالات فصل پنجم) فصل ششم: مهمترین تدابیر و اقدامات پیشگیری از حوادث صنعتی و کنترل ضایعات از جنبه‌های مادی فنی و مهندسی مقدمه طراحی و مهندسی صحیح عوامل فنی و مادی نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و حفاظتی حفاظ گذاری وسایل حفاظت انفرادی قانون کار و نکات مرتبط با حفاظت فنی و بهداشت کار خلاصه فصل ششم سوالات فصل ششم فصل هفتم: نقش مدیریت در پیشگیری از حوادث صنعتی و کنترل ضایعات مقدمه اهمیت نقش مدیران و سرپرستان اهمیت رفتار سرپرستان و کارگرانژ اجرای استاندارد جهانی نظام مدیریت OHSAS 18001:2007 آشنایی با OHSAS 18001:2007 خلاصه استاندارد نظام مدیریت OHSAS 18001:2007 خلاصه فصل هفتم سوالات فصل هفتم فصل هشتم: آشنایی با سازمان های مسئول و مرتبط با ایمنی و بهداشت کار مقدمه آشنایی با وزارت کار و امور اجتماعی و قانون کار اداره کل بازرسی وزارت کار و امور اجتماعی مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت و بهداشت کار سازمان بین المللی کار سازمان بهداشت جهانی خلاصه فصل هشتم سوالات فصل هشتم فصل نهم: خستگی استرس های شغلی و افسردگی مقدمه خستگی خستگی فیزیولوژیکی مبارزه با خستگی و کاهش خستگی استرس شغلی افسردگی خلاصه فصل نهم سوالات فصل نهم فصل دهم: بیماری ‌های حرفه ‌ای مقدمه تعریف و مشخصات بیماری های حرفه‌ای بیماری‌ های حرفه ای ناشی از عوامل زیان آور فیزیکی بیماری ‌های حرفه ای ناشی از عوامل زیان آور شیمیایی بیماری‌های حرفه ای ناشی از عوامل زیان آور زیست ‌شناختی بیماری‌ های حرفه ای ناشی از عوامل زیان آور مکانیکی و ارگونومیکی بیماری ‌های حرفه ای ناشی از عوامل زیان آور روانی خلاصه فصل دهم سوالات فصل دهم  فصل یازدهم: بهداشت کار مقدمه اهمیت و ضرورت بهداشت کار کنترل عوامل زیان آور محیط کار روش های پیشگیری از بروز خستگی نوبت کاری و اثر آن بر ایمنی پیامد های ایمنی نوبت کاری و اثر آن موارد و شرایط اضطراری (اورژانس) خلاصه فصل یازدهم سوالات فصل یازدهم فصل دوازدهم: مهندسی عوامل و ملاحظات انسانی -ارگونومی- مقدمه موضوع و زمینه دانش ارگونومی هدف های ارگونومی موثرترین دانش ها در ساخت و بافت ارگونومی طراحی ابزار و محیط کار ارگونومی به عنوان یک فناوری چک لیست بازرسی‌های ارگونومیکی خلاصه فصل دوازدهم سوالات فصل دوازدهم فصل سیزدهم: شرایط محیط کار مقدمه ارتباط حقوق و دستمزد با شرایط محیط کار جا و مکان وسایل و تجهیزات نور و روشنایی رنگ و تزئینات تهویه سر و صدا و آلودگی های صوتی حفاظت محیط زیست و جلوگیری از آلودگی زیست محیطی خلاصه فصل سیزدهم سوالات فصل سیزدهم فصل چهاردهم: بررسی موارد خاص حفاظتی -CASES- مقدمه بررسی مشکلات ایمنی یک سازمان تولیدی بررسی مشکلات ایمنی یک سازمان خدماتی حفاظت صنعتی در «شرکت کامران» حادثه ی معدن ماجرای ابوالقاسم ماجرای آمپول زن حادثه پرس پلاستیک حادثه سقوط کارگر نوجوان مرگ موتور سوار      

• مهندسی HSE: حفاظت صنعتی
• به انضمام مواد 51 تا 119 قانون کار جمهور اسلامی
• نویسنده: بابک کاظمی
• اتنشارات: برآیند پویش