کتاب ایران در نخستین سده های اسلامی - هرتسیگ

کتاب ایران در نخستین سده های اسلامی نوشته ی ادموند هرتسیگ و سارا استوارت با ترجمه ی کاظم فیروزمند توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.

فصل های این مجلد بر اساس مقاله های عرضه شده در دو سمپوزیومی است که در سال های 2009 و 2010 در مجموعه ی ایده ایران در لندن برگزار شد و هر دو به دوره ی اولیه ی اسلامی در تاریخ ایران می پرداخت. پرسش های زیادی درباره ی این دوره همچنان مطرح است و در برخی موارد محل مناقشه است: مردمان شاهنشاهی ایران چه واکنشی در برابر فتح مسلمانان داشتند؟ نخبگان موجود با چه سرعتی با وضع جدید ساختند و در آن جذب شدند؟ روند تغییر دین از مزداپرستی / آیین زرتشتی به اسلام چه خصلت و آهنگی داشت، و مزداپرستان باقی مانده در برابر اسلام چه کردند؟ از سنت های فرهنگی پیشین ایران، در ادبیات، هنر و معماری، و در آداب اجتماعی و سیاسی، چه مقدار باقی ماند و با ظهور دوباره در کسوت ایلامی در خلافت عباسیان و پایتخت های سلسله های «مستقل» ایرانی طاهریان، صفاریان و بوییان چه تحولاتی به خود دید؟؟ و سرِ آخر، اما نه اصلا کم باروبر، چرا زبان فارسی جدید در زمانی و در جایی و به نحوی ظهور کرد، در حالی که اکثرا نقاط امپراتوری اسلامی زبان های رایج پیش از اسلام جا به زبان عربی به عنوان مکتوب مسلمانان دادند؟ مقالاتی که در این کتاب گرد آمده است به رشته ی موضوعاتی در تاریخ سیاسی، فرهنگی و دینی این دوره می پردازند و این موارد و موارد دیگری را روشن می سازند و امکان آن را می دهند که درکی متنوع تر از تحولات سیاسی، هنری، دینی و ادبی این عصر مهم کسب کنیم.

برشی از متن کتاب

هنر ایرانی اواخر عهد باستان الگ گرابار (انستیتوی مطالعات پیشرفته، دانشگاه پرینستن) عنوانی که برای مقاله ام انتخاب کرده ام نشان دهنده ی نتیجه ی اصلی است که به دست خواهم داد: این که هنرهای جایی را که می توان در فاصله ی تقریبا اواخر قرن ششم تا قرن دهم ایران اش نامید، از روی ویژگی های آنچه در سراسر اوراسیا اواخر عهدباستان شناسی نامیده می شود خیلی بهتر می توان تعریف کرد یا توضیح داد تا به عنوان نمایش مقصود و هویت ایرانی موجود یا اخیرا |(یعنی در زمان خود ما) شاخته شده. اما همچنین سعی خواهم کرد نشان دهم که بی توازنی و خلا در اطلاعات ما و نقایص روش شناختی بعدی در تفکر پژوهش ممکن است تا حدی مسبب دشواری هایی باشد که در بررسی این قرن ها در جهان ایرانی با آنها روبرو می شویم، مثلا بر خلاف حوزه ی مدیترانه یا چین، که ساختارهای سیاسی و اجتماعی در آنجا با باورها و زبان ها پیوند نسبتا بیشتری دارد و بنابراین اجازه می دهد که هنر و تاریخ به طرز معقولی تطبیق کند، یا مثلا دوره ی پس از مغول در تاریخ اسلام، که تقسیمات زبانی و قومی پیوند بیشتری با سرزمین ها دارد.

فهرست

سپاسگزاری مقدمه 1- سامانیان: نخستین سلسله ی دوره ی اسلامی در آسیای مرکزی 2- خوب، بد، زیبا: بقای مفاهیم اخلاقی ایران باستان در قصه های عامیانه ی فارسی بعد از اسلام 3- هنر ایرانی اواخر عهد باستان 4- آیا سندبادنامه افسانه ی آفرینش زروانی است؟ 5- نخستین مورخان فارسی زبان و میراث ایران پیش از اسلام 6- اندرزنامه در ایران قرن دهم و اوایل یازدهم و نثر فارسی قدیم 7- نمایش قدرت در هنر و معماری ایران اوایل دوره ی اسلامی 8- کاخ بلند قابوس وشمگیر 9- اقتدار و هویت در کتاب های پهلوی

10. ایده ی ایران در سرزمین های آل بویه

اختصارات کتاب شناسی / انگلیسی کتابنامه / فارسی و عربی نمایه

نویسندگان: ادموند هرتسیگ - سارا استوارت مترجم: کاظم فیروزمند انتشارات: مرکز