Name: کتاب ایران در زمان ساسانیان - کریستن سن
SKU: 2816
Price: 200000 IRR
Availability: InStock
Rating: 5 (1 reviews)

کتاب ایران در زمان ساسانیان، اثر پروفسور آرتور کریستن‌سن و ترجمه‌ی رشید یاسمی می‌باشد که توسط انتشارات زرین به چاپ رسیده است.

این اثر روایت‌گر تاریخ ایران ساسانی تا زمان حمله‌ی اعراب بوده که به بررسی وضع دولت و ملت در این برهه‌ی زمانی پرداخته است. در پی انتشار مجموعه‌ی سه جلدی تاریخ ایران باستان از حسن پیرنیا که به دلیل کفاف ندادن عمر وی، نگارش و چاپ جلد چهارم آن با موضوع ساسانیان تا قبل از اسلام، صورت نگرفت، مرحوم رشیدیاسمی، در پی تکمیل این اثر به دلیل نیازی که در این باب می‌دیده، بوده است که پس از مشاهده‌ی این کتاب که توسط پروفسور کریستین‌سن - استاد ایران‌شناس دانمارکی- نگاشته شده و پی بردن به مستند بودن و جامعیت آن و نیز نوع نگارش به کار گرفته شده که از بسیاری کتب هم موضوع خود سرآمد می‌نموده و حدود سی سال برای نگارش آن به تحقیق و تفحص پرداخته و وقت صرف کرده، تصمیم به ترجمه‌ی آن گرفته تا سایر فارسی‌زبانان را نیز از آن بهره‌مند نماید و به این ترتیب، به جای نگارش اثری که شاید وجهه و سطحی بالاتر از کار ترجمه داشته اما توضیح مکررات می‌شده؛ به ترجمه این اثر گران‌سنگ پرداخته است. به عقیده‌ی مترجم این اثر را می‌توان سرآمد و بالاتر از سایر آثار نویسنده که هریک شاه‌کاری محسوب می‌شوند، به حساب آورد، چراکه با وجود استفاده از اسناد و مدارک قدیم، اما فصاحت و بلاغت نگارشی آن کم نشده و اعلام و اصطلاحات قدیمی به‌گونه‌ای که در کتاب‌های اوستایی و پهلوی دیده می‌شود؛ آورده شده؛ مثلاً «بهرام» را به شکل «وهرام» و یا «پرویز» را به صورت «ابهرویز» نگاشته است که می‌توان آن را جزء نوآوری‌های نگارنده محسوب نمود؛ ضمن اینکه نوعی امانت‌داری او در انتقال اسامی و کلمات از آثار گذشتگان می‌باشد. مؤلف در این کتاب در چارچوب بیان تاریخ سیاسی ساسانیان، اما به شرح زندگی مادی و معنوی، شرایط اجتماعی و آراء دینی، دیدگاه‌های فلسفی و آداب و سنن و گرایش‌های هنری و صنایع آن زمان نیز پرداخته است. ابتدای مباحث کتاب با گریزی به تاریخ قبل از ظهور ساسانیان، که مربوط به دولت اشکانی است؛ آغاز شده و سپس منابع تاریخ سیاسی و مدنی ساسانیان به نقل از منابع ایرانی و ادبیات عرب، منابع یونانی و لاتینی، ارمنی و سریانی و... بیان می‌گردد. تفصیلات چگونگی تأسیس سلسله‌ی ساسانی و تشکیلات دولتی آن نیز از مباحثی است که در این کتاب گنجانده شده است. از اقدامات مهمی که در سرنوشت کشور تأثیر داشت همچون انتخاب شریعت رسمی زردشتی برای کشور، تأسیسات لشکری و جنگ‌های صورت گرفته، شکل‌گیری کیش مانوی و سپس وضعیت عیسویان در ایران نیز سخن‌ها رفته تا اطلاعات جامع و گاه تازه و نوینی در اختیار مخاطبان نهاده شود. همچنین نویسنده نهضت مزدکیان را که در اوضاع آشفته‌ی ساسانی، آیین خود را گسترش داده و سرانجام آن را که با قتل عام پایان پذیرفت، تاریخ خسرو انوشروان با بیان اوضاع اجتماعی، ادبی و هنری و علمی کشور در آن روزگار ذکر نموده و تفصیلات مفصل اما پرجاذبه‌ی این دوران را با شیوایی و سادگی تا زمان انقراض این سلسله نقل می‌کند و به این ترتیب تاریخ این دوره از روزگار پر فراز و نشیب برای خوانندگان بیان می‌شود تا آشنایی بیشتری با جزئیات و کلیات این زمان که نقطه‌ی عطفی مهم در تاریخ ایران باستان محسوب می‌شود؛ صورت گیرد.

برشی از متن کتاب

عده‌ی خاندان‌های بزرگی که در دوره‌ی اشکانیان مقام اول را داشتند، ظاهراً هفت بود. از میان آن‌ها دو خاندان بعد از دودمان شاهی صاحب قدرت محسوب شدند: یکی خاندان سورن و دیگر خانواده قارن. شغل موروث سورن‌ها تاج‌گذاری سلاطین بود. این عدد هفت، گویا یادگاری از سنن عهد هخامنشی است. در این طبقه، یعنی نزد ویس‌بذان، مرکز ثقل دولت قرار داشت که گماردگان (تیول‌داران) بزرگ و معتبر به شمار می‌آمدند و اتباع خود را برای جنگ با دشمنان شاه و گاهی نیز برای درافتادن با خود او مسلح می‌ساختند. مثلاً سورن ده‌هزار سوار که «همه از بندگان او بودند، به جنگ کراسوس برد». از این مطلب چنین برمی‌آید که در آن وقت کشاورزانی که موظف به خدمت جنگی بودند؛ در تحت تسلط صاحبان مقتدر تیول و اقطاعات به نوعی بندگی دچار بودند، اما در این طبقه بزرگان و طبقه‌ی کشاورزان یک صنف دیگر از اصیل‌زادگان و اساوره موجود بود که آن‌ها را اعیان درجه دوم باید خواند. این اعیان مقداری زمین مالک بودند و ظاهراً مقصود از مانبذان همین طبقه متوسط بوده است. شباهتی که میان این اوضاع و ترتیب ملوک‌الطوایفی اروپا در قرون وسطی دیده می‌شود، غالباً مورخان را متعجب کرده است، چه در جامعه‌ی ملوک‌الطوایف ایران و چه در اروپا این نکته مسلم است، که رابطه‌ی تیول‌داران بزرگ با رعایای خود خیلی محکم‌تر از رابطه‌ای بوده است که شاهنشاه که اعظم تیول‌داران بود، با تیول‌داران بزرگ داشته است. در این عهد مقام مرکز سلطنت کاملاً تابع طرز ملوک‌الطوایفی نبود و حق انحصاری خاندان اشکانی محسوب می‌شد، با این قید که لزوماً سلطنت از پدر به پسر نمی‌رسید. پس از مرگ پادشاه، بزرگان، جانشین او را به دلخواه خود معین می‌کردند و اگر اختلافی می‌افتاد، شمشیر در میانه حکم می‌شد. هر طایفه یکی از شاهزادگان اشکانی را اختیار کرده، برای رساندن او به مقام شاهنشاهی مجاهده می‌نمود. درست معلوم نیست که حکام ایالات چه ارتباطی با تیول و اقطاعات داشته‌اند. احتمال می‌توان داد که تیول‌داران بزرگ غالباً به حکومت آن ایالاتی منصوب می‌شده‌اند که خود در آنجا دارای آب و خاک بوده‌اند. در هر حال حکومت‌های ولایات به افراد شش خاندان ممتاز و دودمان سلطنتی اختصاص داشته است. برای سنجش این حکام عهد اشکانی با شهربانان دوره‌ی هخامنشی گوییم که قلمرو حکام اشکانی خیلی کمتر از ساتراپی‌های هخامنشی بوده ولی قدرت و استقلال حکام نسبت به شهربانان بیشتر بوده است. چنین به نظر می‌رسید نه تنها ولاتی که از تخمه شاهی انتخاب می‌شدند، عنوان شاه داشتند-چنان‌که همیشه در ایران مرسوم بود- بلکه هریک از ایالات هجده‌گانه اشکانی را یک «پادشاهی» می‌خواندند.