کتاب اسطوره های چینی - آن بیرل

کتاب اسطوره های چینی اثر آن بیرل با ترجمه ی عباس مخبر توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.

اسطوره شناسی فرهنگ و تمدن چین شامل انواع روایت های مقدسی است که به ما می گوید چگونه جهان و جامعه ی بشری به صورت کنونی آن آفریده شدند. این روایت ها مقدس اند چون علاوه بر مطالب دیگر، اعمال خدایان را روایت می کنند، و عمیق ترین ارزش های معنوی یک ملت را تجسم می بخشند. تعریف عموماً پذیرفته شده غربی اسطوره به مثابه « روایت قدسی»، به معنای اصطلاح چینی اسطوره یعنی شن- هوا (shen-hua) را منعکس می کند: شن به معنای « آسمانی، خدایی، قدسی» و هوا به معنای « گفتار، قصه، روایت شفاهی.» البته دامنه اسطوره ها از محدوده گزارش های مربوط به خدایان فراتر می رود و داستان هایی را شامل می شود که درباره ویرانی های جهانی بر اثر توفان، آتش، خشکسالی، قحطی، تبعید و مهاجرت است. به این مجموعه باید کیفیت رهبری، حکومت بشری، چهره قهرمان و بنیان گذاری سلسله ها، مردم و قبیله ها را نیز اضافه کرد.

پژوهش جدید اسطوره شناسی، ترکیبی از رشته های انسان شناسی، مطالعات کلاسیک، مطالعه تطبیقی ادیان، تاریخ، فرهنگ قومی، ادبیات، هنر و روانشناسی است.

این حد و مرز پژوهش در ماهیت اسطوره، با پژوهش های قرن نوزدهم در این زمینه فرق می کند. در آن زمان، قلمرو پژوهش محدود تر بود و به پرسش هایی در باب منشاء و فکر اسطوره به مثابه تبیین علم ابتدایی و جامعه ابتدایی محدود می شد. در مقایسه با مطالعه اسطوره شناسی غربی، به ویژه یونانی و رومی، پژوهش در اسطوره های چینی هنوز در آغاز راه است. مطالعه اسطوره های چینی در آغاز، عمیقاً بر پژوهش در خاستگاه ها و تبیین ها یا نوعی رویکرد« غایت شناختی» استوار بود.

فهرست

خاستگاه ها آفرینش جهان آفرینش انسان منشاء فرهنگ و جامعه انسانی اسطوره نخستین دولت اسطوره های منشاء نخستین سلسله های تاریخی کیهان آسمانی مجمع خدایان و کارکرد آنها ولادت معجزه آسا نبرد آسمانی مرگ خدایان بهشت آسمانی اسطوره های فاجعه اسطوره توفان اسطوره ویرانی جهان به وسیله آتش اسطوره های خشکسالی قهرمانان اسطوره ای مرد و زن ارزن فرمانروا(هو جی) هیبیسکوس( شون) رد چنگال خزنده( یو) قهرمان ناکام چهره نجات دهنده کهن الگویی قهرمان در هیات کشنده هیولاها قهرمان در هیات کشنده هیولاها قهرمان جنگجو جنسیت در اسطوره دگردیسی ها

برشی از متن کتاب

آفرینش انسان اسطوره های آفرینش انسان در قالب سه داستان بیان شده اند. نخستین داستان را می توان در اسطوره های آفرینش ین و یانگ یافت، که همه موجودات زنده از جمله خزندگان و انسان ها را از میان بخار اولیه تولید می کنند. در دومین روایت پس از مرگ باستانی مارپیچ، حشراتی که بر پیکر او نشسته اند به نخستین انسان ها تبدیل می شوند. سومین اسطوره منشاء انسان در قالبی نمایشی و جذاب بیان می شود. این اسطوره حول الهه آفریننده گوازن دور می زند و پس از آفرینش جهان آغاز می شود. در این اسطوره روایت می شود که چگونه گوازن خاک رس زرد را به صورت سفالی ورز می دهد و آنها را به صورت انسان هایی در می آورد که بعداً حیات می یابند. او می خواهد شمار بیش تری خلق کند اما نمی تواند. لذا با استفاده از ریسمان سفال گری خود شیاری در گل ایجاد می کند و ریسمان را بیرون می کشد. او این کار را به دفعات تکرار می کند. گل هایی که بر اثر این عمل به بیرون می کشد. او این کار را به دفعات تکرار می کند. گل هایی که بر اثر این عمل به بیرون می ریزند به هیات انسان در می آیند. نماد آسمانی گوازن یک ریسمان گره دار و یک قطب نما است. این اسطوره در ادامه، منشاء سلسله مراتب اجتماعی را تبیین می کند. انسان های خاک رس زرد به طبقه حاکم ثروتمند و اشراف تبدیل می شوند، و انسان های تولید شده از گل، توده فقیر و خدمتکاران را به وجود می آورند. نقشمایه رنگ زرد، طنین خود را در سراسر فرهنگ چین بر جای می گذارد. خدایی که خدای بزرگ زرئ( هوانگ دی ) نامیده می شد، به خدای متعال دائوئیسم فلسفی و مذهبی تبدیل می شود. رنگ زرد همچنین نماد زمین آسمانی و مرکز دنیای انسانی است. این رنگ به مظهر بعضی سلسله های حکومت گر نیز تبدیل شد.

نویسنده: آن بیرل مترجم: عباس مخبر انتشارات: مرکز