کتاب از چاه به راه | روزبه پیروز

درباره کتاب از چاه به راه

کتاب از چاه به راه به دنبال یافتن پاسخ این پرسش است که ریشه نابسامانی وضعیت اقتصادی ایران چیست، بسیاری از کارشناسان و مسئولان متفقند که علت این نابسامانی داخلی است، اگرچه منکر نقش تحریم‌های خارجی نیستند. برای رسیدن به این پاسخ لازم است ابتدا نگاهی به تاریخچه تحولات اقتصادی در دنیا و سپس ایران معاصر انداخته شود. و سپس با بهره‌گیری از تجربه‌های جهانی و شرایط بومی کشور بتوان در درجه اول علت این نابسامانی درازمدت را دریافت و در مرحله دوم راه‌حل‌هایی برای آن پیشنهاد داد.

اگرچه محققان همیشه درباره نقش اقتصادی دولت در سراسر تاریخ بحث و گفتگو کرده‌اند اما این بحث‌ها در قرن بیستم به اوج خود رسید. در یک تقسیم‌بندی کلی درباره‌ی نقش دولت در حوزه اقتصادی، می‌توان به چهار دوره مجزا اشاره کرد: 1. دوره سرمایه‌داری لیبرال کلاسیک 2. دوره سوسیالیسم و دولت‌های رفاه 3. دوره نئولیبرالیسم و مکتب شیکاگو  4. دوره مطرح شدن ایده حکمرانی خوب

موضوع مداخله دولت در اقتصاد از مهم‌ترین مباحث بحث‌انگیز در زندگی اجتماعی بشر است که طی دوران‌های مختلف مورد مناقشه قرار گرفته و دیدگاه‌ها و نظریه‌های متفاوت و متعارضی در خصوص آن ارائه شده است. به اقتضای زمان و با توجه به شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشورهای مختلف هرکدام از این نظریه‌ها در دوره زمانی خاصی مقبول و مورد استفاده بوده‌اند.

بخشی از کتاب از چاه به راه

در آغاز پیروزی انقلاب اختلاف نظرها بین نیروهای مخالف شاه بروز کرد. در کنار جدال‌های سیاسی، از همان ابتدا، عدم اجماع بر سر مسایل اقتصادی آشکار بود. در حالی که رژیم جدید، خود را متعهد به بازسازی اقتصادی می‌دانست اما تصویر روشنی درباره نظام اقتصادی مورد نظر خود نداشت و تنها می‌دانست که این نظام اقتصادی باید اسلامی باشد.

از این رو، کشمکش زیادی بر سر ارائه تعریف از نظام جدید اقتصادی صورت گرفت و آنها همگی در پی رسیدن به اتوپیای اسلامی بودند. ایدئولوگ‌های برجسته انقلاب مانند مرتضی مطهری، محمود طالقانی و علی شریعتی گرچه به موضوعات اقتصادی پرداختند اما تلاشی در ارائه یک مدل اقتصاد اسلامی به عمل نیاوردند و تحلیل‌های آنها به ویژه شریعتی و طالقانی به رفع ظلم و نابرابری و فقر محدود ماند.

کتاب از چاه به راه به قلم روزبه پیروز در انتشارات دنیای اقتصاد به چاپ رسیده است.

فهرست

فهرست کتاب از چاه به راه

مروری بر نقش دولت در اقتصاد در دنیای معاصر

دوره سرمایه‌داری لیبرال کلاسیک

دوره سوسیالیسم و دولت‌های رفاه

دوره نئولیبرالیسم و مکتب شیکاگو

کشورهای غربی

کشورهای کمونیستی

کشورهای در حال توسعه

دوره مطرح شدن ایده حکمرانی خوب

مروری بر تجربه تاریخی نقش دولت در اقتصاد ایران

دوره صفویه

دوره قاجاریه

دوره پهلوی

پهلوی اول

پهلوی دوم

دوره جمهوری اسلامی

حاکمیت دوگانه شورای انقلاب و دولت موقت و تدوین قانون اساسی

بروز اختلاف و تجدید نظر در برخی آموزه‌های فقهی

غلبه طرفداران اقتصاد دولتی در آغاز دهه 60

غلبه طرفداران اقتصاد آزاد در اواخر دهه 60 و آغاز سیاست‌های تعدیل اقتصادی

پذیرش اقتصاد آزاد از سوی همه جناح‌ها به رغم شکست اجرای برنامه خصوصی سازی

ابلاغ سیاست‌های اصل 44 قانون اساسی

پیدایش اقتصاد شبه دولتی در ایران

• گذر از اقتصاد دولتی به اقتصاد مردمی
• نویسنده: روزبه پیروز
• انتشارات: دنیای اقتصاد