کتاب آینه ی جادو - مرتضی آوینی (جلد سوم)

کتاب آینه ی جادو (جلد 3) نوشته ی سید مرتضی آوینی توسط نشر واحه به چاپ رسیده است.

"آینه ی جادو" کتابی در حیطه ی سینما می باشد که در سه جلد با همین عنوان تهیه و تنظیم شده،این کتاب مرتضی آوینی مجموعه ی سخنرانی ها و مقاله های ایشان را در برگرفته که با به کارگیری از رویکردی فلسفی و عرفانی و هم چنین بیانی ساده، صریح و روان، مطالبی خواندنی را در اختیار مخاطب قرار می دهد.

به طور کلی، کتاب حاضر که جلد سوم این اثر است، در سه بخش ارائه گردیده و به موضوعاتی هم چون هنر، جامعه، دین، غرب، روشن فکران و بسیاری دیگر از این قبیل موارد می پردازد. در قسمت اول، نویسنده، ماهیت سینما، ارتباط آن با مخاطب و چگونگی بهبود رابطه ی مذکور را شرح می دهد، قسمت دوم، گفت و گوهایی را در حیطه ی فیلم های مستند بیان نموده و حاوی چکیده ای از تجربیات شخصی مولف از ده سال کارگردانی فیلم های مستند است و در بخش پایانی نیز، مولف، از مباحثی کلی، پرمحتوا و قابل تاملی در راستای سینما سخن گفته و مخاطب را با خود همراه می سازد. خواننده با مطالعه ی این اثر، از کلیت نگرش و تفکرات ارزشمند و شخصی آوینی و هم چنین مبانی نظری ایشان آشنا شده و از آن بهره مند می گردد.

فهرست

سینما و مردم کدام سینما؟ سینما، مخاطب سینما هنر محض نیست سینما، تکنولوژی و ... تکنیک در سینما بخش دوم: نگاهی دوباره به روایت فتح واقعیت در سینمای مستند یک تجربه ماندگار بخش سوم: جایگاه فیلم کوتاه در سینمای ایران درباره سینمای کودکان سینما و هویت دینی دفاع مقدس گزارشی شتاب زده درباره سینمای پاکستان ماخذ کتاب نامه آیات و روایات تعابیر، اصطلاحات، مکاتب و ... اعلام.

برشی از متن کتاب

سینما و مردم علی رغم کثرت مباحثاتی که درباره سینما انجام می شود، استقبال عموم مردم از فیلم ها همچنان فارغ از نظرات عموم منتقدان سینماست، تا آن جا که گویی مردم عمد دارند که قواعد و معیارهای منتقدان را نقض کنند و نشان دهند که نقادی سینما در این کشور حرفه ای است کاملا به دور از واقعیت. رواج مباحثات مربوط به سینما در رسانه ها نیز هرگز به این معنا نیست که مردم هم به این مباحث علاقه مند هستند؛ حتی فرهنگ سینما رفتن هنوز در میان مردم ایران وجود ندارد، چه رسد به این که آنها را خریدار مباحثی بدانیم که در حاشیه سینما انجام می گیرد. فرهنگ نقادی سینمایی نیز مطلقاً منفک از فرهنگ عموم مردم است و اصلا تقرب و تعرض به آن محتاج مقدماتی است که مردم «فاقد» آن هستند و در عین حال، این «فقدان» را نیز نمی توان «نقص» دانست. مردم به تماشای فیلم علاقه مند هستند، اما فرهنگ سینما رفتن ندارند... چرا؟ قصد ندارم که به تفصیل در این بحث وارد شوم، اما این واقعیت ـ که عموم منتقدان از آن غافل هستند ـ به این معناست که سینمای ایران نتوانسته است قبول عام بیابد و یا به عبارت دیگر، در میان مخاطب عام سینما مقبولیت پیدا کند، در عین آن که این قبول عام لازمه بقای سینماست. این بحث اگرچه به هر تقدیر فارغ از فرهنگ تصویری و نسبت آن با مردم ایران نیست، اما مگر نه آن که تلویزیون نه تنها گرفتار این غربت و اعتزال نیست، بلکه آنتن آن پشت بام های کاهگلی روستاهای حاشیه کویر را نیز تسخیر کرده است و رسانه یاغی ویدئو نیز اگر به این موفقیت دست نیافته، علت آن را باید در آن جا جست و جو کرد که هنوز در افق دسترس اقتصادی عموم مردم قرار ندارد؟ واقعیت این است که برای رفتن به سینما باید از خانه خارج شد، و جاذبه ای که لازم است تا مردمان را در اوقات بسیار معدود و محدود فراغتشان از خانه بیرون آورد و به سینما بکشاند کجاست؟ جاذبه ای چنین، باید بسیار قدرت مند باشد و این علت، مزید بر این علت دیگر که فیلم ها نیز از جاذبیت کافی برخوردار نیستند، می تواند سینما را به ورشکستگی کامل بکشاند؛ چه رسد به آن که علل بحران کنونی سینما نیز فقط منحصر به همین دو علت که مذکور افتاد نیست. درباره مردم چگونه باید اندیشید؟ شکی نیست که ذائقه مخاطب عام سینما به ساده پسندی و تفنن خو کرده است و این، پیش از آن که به مردم بازگردد، به ماهیت تمدن غرب بازمی گردد که انسان را نیازمند غفلت پرستی و گریز از مرگ آگاهی می خواهد... اما گذشته از آن که این فقط جزئی از حقیقت است، این علت ـ ذائقه مخاطب عام ـ هرگز نمی تواند سینمای ایران را در پشت کردن به مخاطب عام و روی آوردن به مخاطب خاص سینمای آوانگارد و جشنواره ای توجیه کند. بخش دیگر این حقیقت آن است که فطرت جمعی مردم، در عین حال، سالم و صادق و اهل تمیز است و صداقت را از فریب کاری بازمی شناسد: وَ اَمّا ما ینْفَعُ النّاسَ فَیمْکثُ فِی الْاَرْضِ... ایرج میرزا بعد از یکی دو نسل در گور فراموشی پوسید، اما حافظِ هشتصد ساله هنوز طراوت جوانی اش را از کف نداده است و هشتصد سال دیگر نیز اگر بگذرد، پیر نخواهد شد. بدون اعتنا به این بخش از حقیقت نیز، به دلایل بسیار، سینما اجازه ندارد که روی از مخاطب عام بگرداند. آوانگاردیسم در سینما فعالیت جنبی و کاملا خاصی است متمایز از سینما به مفهوم عام و اصلی که در میان مردم سراسر دنیا نیز مقبولیت و منشایت اثر دارد. سینمای ایران، بعد از انقلاب، در بازسازی خویش چشم به سینمای آوانگارد اروپا داشته است و به همین علت، از دو جریان سینمایی که پیش از انقلاب در ایران پا گرفته بود، تنها آن بخش که به «فیلم فارسی» و یا «سینمای آبگوشتی» شهرت داشت، تعطیل شد. «فیلم فارسی» به طور کامل مصداق سینمایی بود که می توان آن را ...

• (مصاحبه ها، سخنرانی ها و مثالات سینمایی)
• نویسنده: سید مرتضی آوینی
• انتشارات: واحه