کتاب آیدا - گرترود استاین

معرفی کتاب آیدا

کتاب آیدا به قلم گرترود استاین و ترجمه ی فهیمه زاهدی توسط انتشارات نیلوفر به چاپ رسیده است.

آیدا را می توان رمانی کوتاه، شعری بلند، قصه ی مدرن پریان یا نقاشی با کلمات دانست. کتابی متشکل از دو نیمه و شش فصل که داستان زندگی دختری به نام آیدا را به رشته تحریر درآورده است.  این قصه با تولد آیدا آغاز می شود و مخاطب را تا بزرگسالی این شخصیت، با خود همراه می کند. به بیان خود نویسنده، آیدا دختری است که زندگی خویش را به استراحت می گذراند، و داستان زندگی اش در حرف زدن با خودش خلاصه می  شود. به طور کلی، این داستان پیرامون روابط این شخصیت پیش می رود، به کشمکش ها و آمد و شدهایش با غریبه ها، به ارتباطش با سگ ها و از همه مهم تر به تجربه ی ازدواج هایش... . در ادامه ی داستان، زمانی که آیدا دوره ی جوانی خود را می گذراند در طی تحولاتی به شهرت دست می یابد و این موضوع  دغدغه ها و نگرانی هایی درباره ی نظرات و افکار مردم در رابطه با رفتارش را وارد زندگی او می کند. اما او در همه ی این شرایط ساده ترین راه (فرار) را برای رهایی از این مشکلات بر می گزیند.  و در آخر باید گفت که آیدا در نیمه ی اول این کتاب به ایالات متحده ی آمریکا سفر می کند، و در ادامه، بخش دوم  را در اروپا اسکان می یابد. از ویژگی های بارز آثار استاین می توان به شگفت آوری آن در عین سادگی اشاره کرد، شیوه ای که آیدا را نیز از آن بی بهره نساخته است. از دیگر نقاط قوت این کتاب می توان به سبک نوشتاری آهنگین و چشم نواز آن اشاره کرد که سبب علاقه مندی هر چه بیشتر خواننده می شود.

برشی از متن کتاب

فصل ششم: آن ها تو آپارتمانی زندگی می کردند نه خیلی گنده نه خیلی کوچک. و تقریبا هر روز آن تو بودند. واشنگتن نبودند، دور از واشنگتن بودند، بوستن بودند. آنجا جوری زندگی می کردند انگار آیدا آیدا نبود و جرالد سیتن همینجوری با یک زنی ازدواج کرده بود. مدتی همینطوری زندگی کردند. چیز هایی برای یکیشان اتفاق افتاد که از بوستن رفتند. آیدا خوب استراحت می کرد خوشش می آمد تو آپارتمان کوچک زندگی کند، هیچ وقت تو آپارتمان بزرگ زندگی نکرده بود چون او و جرالد می توانستند صدای همدیگر را از آن سر خانه بشنوند و این خوشایند بود چون آیدا دوست داشت با صدای کسی که دوست داشت استراحت کند و جرالد سیتن هم خوشحالش می کرد. تقریبا هر چیزی آیدا را خوشحال می کرد با اینکه همه همش داشتند حرفش را می زدند. به نظر نمی آمد جرالد سیتن فکری در سر داشته باشد همینجوری مرد خوبی بود اما فکر هایی هم در سر داشت. همیشه می گفت آیدا آدم های زیادی را می شناسد من هم هروقت شناختم کسانی را که شناختم تحسین کردم و هر وقت کسانی را که شناختم تحسین کردم شبیه آن ها شدم شبیه آن ها هستم اما آهن ها شبیه کسانی هستند که شناختم. آیدا دوست داشت ببیند جرالد تو خانه است و دوست داشت صداش را بشنود. جرالد بیشتر وقت ها می گفت، جدی نمی گویم، من وقتی خودم می گویم جدی می گویم جدی می گویم. خودم می دانم چقدر فکر می کنم وقتی هر چند وقت یک بار می آیم اینجا و یک کاری می کنم. جرالد می گفت، سرم خیلی شلوغ است و فکر کردن خیلی وقتم را نمی گیرد، فکر نمی کنم یعنی حس نمی کنم دوست نداشته باشم فکر کنم.این ها توجه آیدا را جلب می کرد و جوری که می گفت من اصلا به آیدا فکر نمی کنم، همه از آیدا حرف می زنند اما من نه از آیدا حرف می زنم و نه همه که از آیدا حرف می زنند گوش می کنم.دارم فکر می کنم، جرالد می گفت دارم به یکی دیگه فکر می کنم نه یکی که فکر کنم بتواند شباهتی به آیدا داشته باشد نه اصلا. این چیزی است که جرالد می گفت و گفت و اینجوری بود. آیدا تنه لش نبود اما زیاد برو بیا نمی کرد و هیچ کار نمی کرد و استراحت می کرد و دوست داشت جرالد آنجا باشد و ببیند جرالد دارد حرف می زند‌. داشتند تو آمارتمانشان زندگی می کردند اما واشنگتن زندگی نمی کردند و بعد هم بوستن زندگی نمی کردند. اگر کسی آدم را نشناسد به این معنی نیست که که آدم ناشناس است، وقتی دیگر تو بوستن زندگی نمی کردند آیدا را کسی نمی شناخت اما معنیش این نبود که آیدا نا شناس بود. چی شد حالش خیلی خوب بود، نه که همیشه خوب باشد اما خیلی خوب بود. یک روز آیدا دید او آمد، دید آنجاست اما سوای آن دید آمد. آمد. گفت، اوه بله آمدم و آیدا گفت ممنون، دیگر هیچ وقت همدیگر را ندیدند.          

نویسنده: گرترود استاین مترجم: فهیمه زاهدی انتشارات: نیلوفر