کتاب آشنایی با پاستور (مشاهیر علم)

کتاب آشنایی با پاستور از مجموعه‌ی مشاهیر علم نوشته‌ی جان و مری گریبین با ترجمه پریسا همایون روزتوسط نشر ذکر به چاپ رسیده است.

"لویی پاستور" در 27 دسامبر 1822 میلادی در شهر "دل" واقع در شرق فرانسه متولد شد. پدر او دباغ بود. "لویی" در مدرسه دانش آموز برجسته و ممتازی به شمار نمی رفت و آثار نبوغ و استعداد خاصی در او دیده نمی شد اما با ورودش به کالج همه چیز تغییر کرد. لویی علاقه ی شدیدی به شیمی پیدا کرد. پاستور در کلاس درس شیمی دانان بزرگی همچون دوما حضور می یافت و به تدریج ضمن فراگیری درس شیمی به دیگر مباحث علمی نیز علاقه مند شد. پس از اتمام تحصیلاتش در دانشگاه پاریس به درجه ی دکترای علوم نایل آمد. او ثابت کرد که دو نوع اسید وجود دارد که یکی از آن ها نور قطبی شده را در جهت حرکت عقربه های ساعت و بعضی دیگر در خلاف جهت عقربه های ساعت منحرف می کنند. به این ترتیب طبقه بندی جدیدی از مواد را کشف کرد. پاستور با این کشف به شهرت رسید و به ریاست بخشی از دانشگاه فرانسه منصوب شد. سپس روش پاستوریزه کردن را ابداع کرد؛ همچنین نظریه ی خود درباره ی میکروب ها را در بیماری کرم ابریشم به کار گرفت و موفق شد نوع میکروب عامل این بیماری و روش درمان آن را کشف کند. لویی پاستور واکسن بیماری های سیاه زخم، وبای خوکی و وبای مرغی را نیز کشف و مورد امتحان قرار داد.
مجموعه‌ی مشاهیر علم، به زندگی، سرگذشت، آثار و اختراعات مهم برخی از مشاهیر علمی بزرگ ایران و جهان از جمله ابوریحان بیرونی، ابن سینا، ادیسون، هاوکینگ، انیشتین، پاستور، پروفسور حسابی، فیثاغورث و بسیاری دیگر از دانشمندان سرشناس دنیای علم پرداخته و فراز و فرودهای زندگی آنان را برای کودکان و نوجوانان شرح می دهد تا آن ها را سرلوحه‌ی زندگی خویش قرار داده و تجربیاتشان را در رسیدن به اهداف مهم خود به کار بگیرند.

 

فهرست

مقدمه زندگی و کار پاستور تاریخچه ی علم

برشی از متن کتاب

لویی پاستور در دهه ی 1850 میلادی چگونگی فرآیند تخمیر توسط مخمرها را کشف کرد. او در سال 1857 میلادی مقاله ی کوتاهی را در زمینه ی تخمیر شیری به انجمن علوم و کشاورزی لیل عرضه کرد. پاستور در این مقاله ثابت کرده بود که دلیل تخمیر، وجود موجودات زنده ای است که در خلا نیز تکثیر می شوند. تکثیر این موجودات در شیر باعث ایجاد اسید لاکتیک و در نتیجه تخمیر قند شیر می شود. پاستور دو ماه بعد از عرضه ی مقاله اش درباره ی تخمیر شیری، شهر لیل را ترک کرد و به دانشسرای پاریس رفت. او در آن جا به ریاست بررسی های علمی و مدیریت آکادمی استادان منصوب شد. پس از آن، خانواده ی نیز در دانشگاه جایگزین شدند. ولی پاستور در آن جا آزمایشگاهی نداشت و به ناچار دو اتاق زیر شیروانی را برای این کار اختصاص داد. او در این آزمایشگاه به پژوهش درباره ی انواع دیگر تخمیر، به خصوص تخمیر سرکه ای پرداخت. پژوهش درباره ی تخمیر باعث شد که پاستور به یکی دیگر از کشفیات مهم خود دست یابد. در آن زمان صادرات فرانسه دچار رکود شدیدی شده بود و در نتیجه فرانسه سالانه میلیون ها فرانک از این بابت ضرر می کرد. به این ترتیب صاحبان کارخانه های فرانسه از پاستور تقاضا کردند این موضوع را بررسی کند و چاره ای برای حل مشکل آن ها بیابد. پاستور بلفاصه آزمایش های میکروسکوپی خود را آغاز کرد. او پس از بررسی دقیق، علت ترشیدگی و چگونگی جلوگیری از آن را یافت. او متوجه شده بود که رشد و تکثیر موجودات ریز میکروسکوپی موجود در شیر موجب ترش شدن آن می شود و برای سالم نگاه داشتن شیر باید این موجودات زنده را از بین برد. راه حلی که او برای این مشکل پیشنهاد کرد عبارت بود از حرارت دادن شیر تا حدود 50 تا 60 درجه ی سانتی گراد. او عقیده داشت که در این محدوده ی دمایی می توان میکروب هایی را که باعث ترش شدن می شوند از بین برد.    

(کتاب های قاصدک) نویسنده: پریسا همایون روز انتشارات: ذکر