کتاب پژوهشی نو در میتراپرستی - دیوید اولانسی

کتاب پژوهشی نو در میتراپرستی به قلم دیوید اولانسی و ترجمه ی مریم امینی در نشر چشمه به چاپ رسیده است.

میتراپرستی یکی از کهن ترین ادیان دنیای باستان است. کمتر تحقیق و پژوهشی در باب میتراپرستی انجام شده است و به همین دلیل این کتاب، دارای اهمیت تاریخی و ادبی بسیاری است. دیوید اولانسی ابتدا مقدمه ای از میتراپرستی در روم ارائه کرده است و سپس آیین های این دین را همچون گاوکشی مورد بررسی قرار داده است. با توجه به کمبود منابع در این زمینه، نویسنده کاری دشوار پیش رو داشته است، اما با توجه به اطلاعات فراوان و جامعی که در کتاب گردآمده است، به نظر می رسد که این تلاش ها به نتیجه رسیده اند. همچنین برای آن هایی که میتراپرستی را با مهرپرستی خلط کرده اند، با توضیحاتی که در این کتاب ارائه شده است، تفاوت این دو کیش مشخص شده است. علاوه بر این منشا میتراپرستی نیز برای بسیاری در معرض ابهام است. برخی آن را به ایران، برخی به هند و دیگران به یونان نسبت می دهند. اما این کتاب می تواند مناقشه ی موجود را با بهره گیری از اسناد و مدارک موجود برطرف کند. در نهایت راز و رمز میتراپرستی نیز در کتاب برملا شده و دیدی جدید از این دین در اختیار ما قرار می گیرد. در مجموع کتاب حاضر برای افرادی که علاقه مند به مطالعه ی ادیان باستان و متون کهن هستند می تواند مفید و کاربردی دانسته شود.

برشی از متن کتاب

آیین های سری میتراس هیچ یک از معماهای فراوانی که از قدیم برای ما مانده، شگفت انگیزتر از معمای دین روم باستان یعنی آیین های سری میتراس نیست. آیین های سری میتراس همجون سایر آیین های سری دنیای یونانی-رومی همانند آیین های الیوسی و آیسیس گرد یک راز می چرخید. رازی که تنها بر آنانی که به آیین تشرف جسته بودند، فاش می شد. تا آنجا که می دانیم در نتیجه ی همین پنهانگاری ها، تعالیم این آیین هرگز صورت مکتوبی به خود نگرفت. بنابراین، برای پژوهشگران امروزی که می کوشند ماهیت میتراپرستی را دریابند عملا هیچ نوع اثر ادبی مرتبط با این آیین که بتواند آن ها را در بازسازی آموزه های سری یاری دهد، به جای نمانده است. اما در عین حال، از آنجا که معابد میترایی یعنی میتراوه ها اغلب به صورت زیرزمینی ساخته می شدند (شکل 1-1) محتویات موجود در آن ها (از جمله یک پیکرنگاری بسیار ارزشمند) به خوبی حفظ شده است و این امر سبب می شود که میتراپرستی یکی از مستندترین پدیده های عهد باستان به لحاظ باستان شناسی باشد. اما پیکر نگاری میترایی نشان داده است که پرده برداشتن از اسرار آن هنگامی که هیچ شرح و تفسیر کهنی از معنا و مقصود آن باقی نیست، بسیار دشوار است. مقادیر معتنابهی از آثار هنری بدون شرح و تفسیر باقی مانده که میراث میتراپرستی است و از بزرگترین معماهای حل ناشده ی تحقیقات دینی و کلاسیک است.

فهرست

درآمد غبارروبی واژگان مقدمه ای بر میتراپرستی در روم مقدمه ی نویسنده فصل یک: آیین های سری میتراس فصل دوم:گاوکشی و ستارگان فصل سه:میتراس و پرسیوس فصل چهار: آیین پرسیوس در شهر ترسوس فصل پنج: استوای آسمانی سایر نقوش تاورکتونی میتراس و استوای آسمانی مشعلداران و اعتدالین فصل شش: معنای گاوکشی فلاسفه ترسوس هیپارخوس و کشف تقدیم اعتدالین آیین های سری میتراس و تقدیم اعتدالین دریازنان کیلیکیه مهرداد اوپاتر و نام میتراس نبرد شیر و گاو خلاصه فصل هفت: نماد پردازی میترایی میتراس کازموکراتور نمادپردازی میترایی از دوره های جهانی میتراس و هلیوس مشعلداران و دیو خدای سرشیردار و گورگون فصل هشت: خاتمه یادداشتها نمایه

(کیهان شناسی و نجات و رستگاری در دنیای باستان) نویسنده: دیوید اولانسی مترجم: مریم امینی انتشارات: چشمه