کتاب بسط تجربه نبوی - عبدالکریم سروش

درباره کتاب بسط تجربه نبوی

"بسط تجربه ی نبوی" کتابی در رابطه با حوزه ی دین شناسی، نبوت و ابعاد مختلف آن می باشد که عقاید و نظرات ارزشمندی از جانب نویسنده را در بر می گیرد. از گذشته تا کنون همواره در رابطه با شریعت، وحی و نبوت، مباحث و آموزه های فراوانی به انسان های جویای حقیقت ارائه شده که هدف اغلب آن ها، هدایت انسان ها به مسیری صحیح و قابل اتکا است اما در برخی موارد نیز آموزه هایی انحرافی و گمراه کننده هستند.

در همین راستا مولف با بهره گیری از علم و مطالعات گسترده ی خویش، ضمن پذیرش و تصدیق محتوای مسائل و موارد مربوط به وحی و دیانت، آن ها را مورد بررسی و نقد و انتقاد قرار می دهد. وی با استناد بر فرمایشات پیامبر و هم چنین آیات روشن قرآنی، منزلت و شخصیت بزرگ منشانه ی حضرت محمد (ص) در تشریع و تجربه ی دینی و هم چنین نقش ولایت او در تداوم دینداری را به گونه ای روان و قابل فهم توضیح داده و عرضیات دین را از ذاتیات آن جدا ساخته و در نتیجه، مطالبی خواندنی را به رشته ی تحریر در آورده است. از همین روی، در ابتدا عرضی و ذاتی بودن را تشریح داده و مخاطب را با کلیت این مفاهیم آشنا می سازد. به طور کلی، اثر حاضر می تواند بسیاری از ابهامات و پرسش های متعدد ذهنی افراد مختلف را پاسخ داده و به طرز موثر و مفیدی در صدد رفع آن ها برآید.

کتاب بسط تجربه نبوی یکی از شاخص ترین کتاب های عبدالکریم سروش است که در انتشارات صراط به چاپ رسیده است.

فهرست

پیش گفتار بسط تجربۀ نبوی ذاتی و عَرضَی در ادیان خاتمه و نتیجه دین اقلّی و اکثری خاتمیت پیامبر ـ 1 خاتمیت پیامبر ـ 2 پیامبر در صحنه پیامبران، خطیبان بی ‌مخاطب پرسش و پاسخ پیامبر نور ولایت باطنی و ولایت سیاسی نوکردن ایمان تفسیر متین متن راز و راززدایی بخش اول: بازشناسی راز در فرهنگ گذشتگان بخش دوم: راز زدایی فهرست اعلام فهرست منابع

برشی از متن کتاب

بسط تجربه ی نبوی روز میلاد پیامبر بزرگوار اسلام است و بر همه ی مسلمین و مونین عیدی خجسته است. همه ی ما که با این پیامبر رحمت آشناییم و مقتدی به هدایت اوییم، مشمول انعام خداوند بزرگ هستیم. این روز را مبارک می شماریم و به همه ی مومنین و مسلمین خجسته باش می گوییم و از خداوند رحیم رحمان طلب مزید رحمت و عنایت داریم. مناسبت اقتضا می کند در باب پیامبری نبوت که اهم مقولات دینی و اسلامی است، سخنی برود و این امر عظیم و مهم مورد کاوش بیش تری قرار بگیرد. ما مسلمانان و اهل ایمان به دلیل این که در دریای هدایت نبوی غوطه ور هستیم، کم تر از آن پرسش می کنیم. فاصله گرفتن ما از او و عینی نگریستن در او شرط تحقیق است و اگر نه برای مقلدان، دست کم برای محققان بازپرسی و جست جوی مکرر و مستمر شرط تازه کردن ایمان است، و عید کردن برای یک مومن، چیزی جز نو کردن جامه ی ایمان نیست. به هیچ چیز کهنه نباید رضایت داد حتی به ایمان کهنه، حتی به هدایت کهنه، و حتی به خدای کهنه. آن ها را هم باید مورد بازبینی و بازنگری قرار داد و درک جدیدی از ان ها برگرفت. نبوت هم که مهم ترین مقولات دینی و ایمانی است، از این قاعده مستثنی نیست. به همین سبب تصور می کنم بایسته ترین موضوعی که امروز بتوانیم درباره ی آن سخن بگوییم و بشنویم، همین مساله ی اساسی است.

1. وقتی از دور با نگاهی زمینی و بشری به پیامبر اسلام نظر می کنیم، او را فردی مدیر، مصلح، موید و فوق العاده موفق می بینیم؛ کسی که بنایی که می خواست بسازد، یک تنه ساخت و پس از مرگش هم برنامه و طرح او توقف نیافت و بلکه شتاب بیش تری گرفت وعده ای که خداوند به او داده بود، علی رغم دشواری ها و دشمنی های بسیار محقق و عملی شد. همان که مولانا گفت:

نام تو از ترش پنهان می گوند چون نماز آرند پنهان می شوند من مناره پر کنم آفاق را کور گردانم دو چشم عاق را آن چنان کرد و از آن افزون که گفت او بخفت و بخت و اقبالش نخفت پیامبر از این دنیا رفت، اما بخت و اقبال او نخفت بلکه در فزونی و تزاید بود و معنای تایید الهی هم جز این نیست که کسی یک تنه بر امری چنین عظیم قیام کند و چنان توفیق چشم گیر و عالم گیری بیابد. اما در تاریخ صاحب مکتبان دیگری هم بودند که کسب توفیق کرده اند و سخنان و مدرسه ی فکر ایشان عالم گیر شده است. بنابراین شاید تنوان این ویژگی ها و توفیق ها را از اجزاء مقوم یا علائم ملازم پیامبری دانست. به همین سبب بزرگان ما بر تجربه ی دینی و تجربه ی وحیانی پیامبر تکیه کرده اند و پیامبر را کسی دانسته اند که می تواند از مجرای ویژه ای به مدرکات ویژه ای دست پیدا کند که دیگران از دست یافتن به آن ها ناتوان و ناکامند. پس مقوم شخصیت و نبوت انبیا...

نویسنده: عبدالکریم سروش انتشارات: صراط