کتاب شاهنشاهی هخامنشی اثر ماریا بروسیوس

درباره کتاب شاهنشاهی هخامنشی

در اواسط سده ی ششم پیش از میلاد کوروش دوم (کبیر) قلمرو پادشاهی ماد، لودیا، بابل و همچنین سرزمین های شرقی ایران باستان را در کم تر از بیست سال فتح کرد. کوروش بنیان گذار نخستین شاهنشاهی پارسی بود که از شرق مدیترانه تا هندوستان وسعت داشت.  کمبوجیه ی دوم، پسررو جانشین او، در سال 525 مصر را به این قلمرو افزود و دوره ی فتح و گسترش را کامل کرد. سرزمین های شاهنشاهی با سارتراپی ها یا ایالات، به ریاست نجیب زادگان پارسی اداره می شدند. پس از درگذشت کمبوجیه و برادرش بردیا، که هیچ کدام فرزند ذکور نداشتند، داریوش اول در سپتامبر 522 به سلطنت رسید و سلسله ی پادشاهی هخامنشی را بنیاد نهاد‌. این نام مشتق از نام بنیان گذار شاهنشاهی، یعنی هخامنش، بود، که داریوش از وی به عنوان جد مشترک خانواده ی خود و کوروش دوم نام برده است. داریوش گرچه در سال های 17/518 علیه سکاها لشکر کشی کرد و اژه ای را تحت فرمان خود نگه داشت، ولی دغدغه ی اصلی وی یکپارچه کردن شاهنشاهی بود. در جریان شورش شهرهای ایونیا که در سال 8/499 شروع شد و حمایت محدودی که شورشیان از جانب آتن و ارتریا دریافت می کردند، مرکز سارتراپی لودیا، یعنی سارد، در آتش سوخت. شورش در سال 493 به کلی سرکوب شد. در سال 490 به تلافی دخالت آتن و ارتریا در امور سیاسی آسیای صغیر، لشکری به فرماندهی داتیس و ارتفرنس برای مجازات این دو شهر یونانی فرستاده شد. ارتریا پس از شش روز محاصره سقوط کرد، ولی در سرزمین اصلی یونان، قوای پارسیان در ماراتن شکست خورد و عقب نشینی کرد. داریوش توجه خود را معطوف شرق کرد و هندوستان را تا کرانه ی رودخانه ی سند به تصرف خویش درآورد.

خشایارشا، پسر جانشین داریوش، خط مشی پدر را ادامه داد و برای هجوم به سرزمین اصلی یونان برنامه ریزی کرد. ولی وی در ابتدا مجبور شد شورش مصر را به سال 5/486 سرکوب کند و به دنبال آن، برادرش هخامنش را به ساتراپی آن ناحیه منصوب کرد. ...

بخشی از کتاب شاهنشاهی هخامنشی

منابع مهم برای مطالعه ی تاریخ هخامنشی شامل اسنادی گوناگون است. از جمله ی این اسناد وقایع نگاری های درباری است  که به دستور شاهان بابل و به منظور ثبت وقایعی که در دوران پادشاهی پارسی نوشته شده اند. این کتیبه ها، از زمان سلطنت داریوش اول تا دوره ی سلطنت اردشیر سوم برجا مانده است، متونی یک زبانه، دو زبانه یا سه زبانه اند که بر روی الواح سنگی یا به صورت نقش برجسته روی صخره ها، یا روی دیوارهای بناها یا روی صفحات طلا یا نقره نقر شده اند. سایر نوشته ها کتیبه های کوچک کنده شده بر روی مهرهای شاهان است. نوشته های مهم به زبان ایلامی، بابلی و فارسی باستان است. خط فارسی باستان را داریوش اول برلی ثبت زبان مادری خود، که گویشی از ایرانی باستان بود و قبلا هرگز نوشته نشده بود، ایجاد کرد. استفاده از این خط شاهی محدود به خانواده ی سلطنتی و اشراف زادگان پارسی پیرامون شاه بود؛ یعنی طبقه ای از پارسیان که نخبگان دربار پارس را تشکیل می دادند. هم خط ایلامی و هم خط بابلی در ضبط متون ادبی و اسناد اداری حقوقی ایلام و آشور و بابل چندین سده سابقه داشتند. پارسیان از مهارت های مدیریتی اینان در کارهای اداری خود بهره بردند و ایلامیو بابلی را برای ثبت اسناد اقتصادی و نوشته های رسمی به کار گرفتند.

کتاب شاهنشاهی هخامنشی به قلم ماریا بروسیوس و ترجمه‌ی هایده مشایخ در نشر ماهی به چاپ رسیده است.

فهرست

فهرست کتاب شاهنشاهی هخامنشی

برآمدن هخامنشیان

شاهنشاهی پارس در زمان سلطنت سه پادشاه نخستین هخامنشی

سازمان و مدیریت امپراتوری هخامنشی؛ دین در شاهنشاهی

• از کورش بزرگ تا اردشیر اول
• نویسنده: ماریا بروسیوس
• مترجم: هایده مشایخ
• انتشارات: ماهی