کتاب خمی از شراب ربانی – محمدعلی موحد

برشی از متن کتاب

تو را مانع ها ست. مال قبله ی اغلب خلق است، رهروان آن را فدا کردند. یک پول عزیزتر است پیش دنیاپرست از جان شیرینش؛ گویی او را خود مگر جان نیست. اگر جان بودیش، مال پیش او از آن عزیزتر نبودی.

حدیث ابتلای 1 ابراهیم از غیرت ملائکه بود. نه غیرت حسد و انکار2؛ که اگر آن بودی ابلیس بودندی. بلکه از آن روی تعجب که ما جوهر نوریم، چون است که قدم جسمانی به خلت از ما در گذرد؟ 3 گفت که این ها ترک هوا کردند، گفتند که او را اسباب هوا حاصل است از رمه و مال. گفت: او از آن آزاد است و پاک است گفتند که آمنا و صدقنا 4 و لیکن عجب است! گفت: امتحان کنید تا پیدا شود. و در آن امتحان سر دگر هم کشف شود، که به چه از شما در می گذرد. و سر انی اعلم ما لا تعلمون 5 هم اندکی بر شما کشف شود، که یا جبرئیل از پس سنگی پنهان شو و بگو که سبوح قدوس 6. خلیل بشنید، نظر کرد، صورت شخصی ندید. گفت: یک بار دیگر باز گو. و این همه گوسپندان تو را. باز گفت و از پس سنگ برون آمد، ظاهر شد، گفت: من جبرئیلم، مرا حاجت اسپندان نیست. گفت: من نه آن صوفیم که از سر آن چه برخاستم بر سر آن رجوع کنم 7. بعضی فریشتگان بدین حرکت حال خلیل دانستند. بعضی را هنوز معلوم نشد، گفتند که کار مال سهو باشد، الا به فرزندانش امتحان باید کردن 8.

1. ابتلا: گرفتاری و مهربان.
2. می گوید قصه ی امتحان ابراهیم از غیرت فرشتگان بود که با خود می گفتند این آدمیزاد (ابراهیم) که پای بست عالم آب و گل است چگونه به تشریف دوستی حق سرافراز شد؟ لیکن غیرت فرشتگان از سر حد و انکار نبود بلکه می خواستند سر این مطلب را دیابند. غیرت ابلیس در برابر آدم از سر حسد و انکار بود لاجرم مردود درگاه باری تعالی شد. چون فرشتگان عناد نمی ورزیدند خدا آنان را اجازه داد تا ابراهیم را بیازمایند و میزان صداقت و خلوص او را معلوم دارند.
3. قدم در اصل به معنی گام است، در اصطلاح به معانی مختلف از جمله پیشینگی و سابقه و اثر و پی آمده است. و خلت به معنی دوستی است و خلیل که لقب ابراهیم پیامبر است از همین کلمه می آید. فرشتگام می گویند: چون است که این موجود جسمانی در عالمئ دوستی بر ما پیشی گرفته است؟
4. ایمان آوردیم و تصدیق کردیم.
5. «من چیزی می دانتم که شما نمی دانید.» پاره ای از آیه ی 30 سوره ی بقره (2)؛ در بیان قصه ی آفرینش آدم و اعتراض فرشتگان که چرا موجودی می آفرینی که منشا فساد و خونریزی خواهد شد و جواب خداوند به فرشتگان این بود که «من چیزی می دانم که شما نمی دانید».
6. سبوح: پاک و با جلالت. قدوس: مقدس و مبارک. هر دو از اسما باری تعالی است.

7. اشاره است به رسم صوفیان  که شیخ به هنگام وجد در سماع خرقه ی خویش به سوی قوال می افکند