کتاب فلسفه و منطق جامع کنکور مشاوران

درباره‌‌ی کتاب فلسفه و منطق جامع کنکور مشاوران

کتاب فلسفه و منطق جامع کنکور از انتشارات مشاوران آموزش از بهترین کتاب‌های کنکور انسانی سعی کرده تا تمامی نیازهای دانش‌آموزان را برای این درس پاسخ دهد. در بخش درسنامه، سعی شده تا روند آموزشی مطابق و هماهنگ با ترتیب دروس کتاب‌های درسی باشد تا از ایجاد ابهام و گمراهی در دانش‌آموزان جلوگیری شود. هر درسنامه سعی کرده تا مفاهیم مهم و گنگ هر درس را تعریف کند.

در بخش ریزه‌کاری‌های منطقی، نکات ریزی که ممکن است از چشم افراد دور بماند توضیح داده شده است. همچنین دلایل پدیده‌های مختلف، انواع علت‌های گوناگون (فاعلی، مادی، غایی و صوری) و روابط علی و معلولی بین حوادث و پدیده‌های مختلف کاملا برسی شده تا افراد در این بخش نیز دچار کژفهمی نگردند. در بخش اشتباهات رایج، ایرادات و اشتباهات پرتکرار آورده شده تا افراد با مطالعه آن دچار اشتباه مشابه نگردند. در پایان درسنامه‌ها نیز یک بخش مروری کوتاه تحت عنوان درسنامه را درسنامه را جمع ‌و جور کنیم آورده شده که چندین پرسش کوتاه از آن فصل را تشکیل می‌دهد.

در پایان هر درس، یک آزمون جامع مربوط به آن فصل و در پایان هر پایه، آزمون جامع آن پایه و در پایان کتاب نیز، آزمون شبیه‌ساز آزمون سراسری آورده شده است. پاسخنامه تمامی پرسش‌ها و آزمون‌ها نیز در پایان کتاب آورده شده که علاوه‌بر برسی گزینه صحیح، دلایل نادرستی سایر گزینه‌ها را نیز برسی کرده است تا افراد تمامی نقاط ضعفشان را برطرف کنند.

درس منطق و فلسفه پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم اگر مهم‌ترین درس در آزمون سراسری نباشد، بدون شک یکی از با اهمیت‌ترین در آزمون سراسری گروه انسانی محسوب می‌شود و تمامی دانش‌آموزان رشته انسانی برای موفقیت در این آزمون باید به مطالب و مباحث نسبتا دشوار این درس تسلط یابند تا بتوانند به پرسش‌های این درس پاسخ دهند. استفاده از یک کتاب کمک‌درسی که هم مطالب کتاب منطق پایه دهم و فلسفه پایه‌های یازدهم و دوازدهم را در قالب درسنامه‌های جامع و کامل جمع‌بندی کند و هم پرسش‌های تستی فراوان ارائه دهد کمک شایانی به افراد می‌نماید.

بخشی از کتاب فلسفه و منطق جامع کنکور مشاوران

درس سوم: مصداق و مفهوم

در درس قبل و در کنار بحث لفظ و معنا، تا حدی با اصطلاحات «مفهوم» و «مصداق» آشنا شدیم. حال در اینجا قرار است به طور مشخص و مفصل درباره انواع تقسیم‌بندی مفاهیم و ارتباط‌شان با مصادیق صحبت کنیم. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، مفاهیم همان تصورات ذهنی هستند و این نکته را نیز می‌دانیم که این مفاهیم می‌توانند دارای مصداق بیرونی و خارج از ذهن نیز باشند. حالا اگر هر مفهوم را از نظر ارتباطش با مصداق بیرونی در نظر بگیریم، می‌توانیم چند نوع تقسیم‌بندی برای هر مفهوم ارائه کنیم. در ادامه با برخی از این تقسیم‌بندی‌ها و اصطلاحات مربوط به مفهوم آن‌ها آشنا خواهیم شد.

مفهوم کلی: برای مثال مفهوم «معلم» را در نظر بگیرید. این مفهوم می‌تواند مصداق‌های زیادی داشته باشد. احتمالا پدر یا مادر بعضی از ما نیز مصداقی از مفهوم «معلم» هستند و معلم منطق و فلسفه ما نیز مصداقی از این مفهوم است. وقتی یک مفهوم می‌تواند بیش از یک مصداق داشته باشد، مفهوم کلی نامیده می‌شود. مثل مفاهیم پدر، مادر، مدرسه، کتاب، دفتر، انسان، حیوان و مانند آنها. به همین دلیل می‌گوییم:

مفهوم کلی، مفهومی است که قابلیت انطباق بر بیش از یک مورد را دارد. خواه این مورد، از موارد واقعی خارجی باشد، خواه موردی فرضی

به عبارت دیگر، جدا از اینکه یک مفهوم در دنیای واقعی چه تعداد مصداق و نمونه دارد، همین که بتوانیم برایش بیش از یک مصداق فرض کلی خواهد بود. پس این را هم به یاد داشته باشیم که

در تشخیص مفهوم کلی به قابلیت و امکان فرض مصادیق متعدد توجه می‌کنیم، نه تعداد مصادیق موجود.

مفهوم جزئی

مفهوم «سنندج» را در نظر بگیرید. می‌دانیم «سنندج شهری در غرب ایران و مرکز استان کردستان است که ……) در واقع این مفهوم یک مصداق کاملا مشخص و معین دارد و اصلا نمی‌تواند دو یا چند مصداق برایش تصور کرد؛ یعنی هرکاری کنیم، نمی‌توانیم تصور کنیم که شهر سنندج با ویژگی‌های خاص خودش، دو شهر باشد. حالا مفهوم این کتاب منطقی که در دست شماست و در حال خواندنش هستید » را در نظر بگیرید. این مفهوم هم فقط و فقط می‌تواند یک مصداق داشته باشد؛ یعنی نمی‌توانید فرض کنید این کتاب که در دستان شماست، مفهومی باشد که بیش از یک مصداق دارد. به مفاهیمی از این دست می‌گوییم مفهوم جزئی. درست مثل مفاهيم «علی دایی»، «فردوسی»، «استادیوم آزادی شهر تهران»، «سی و سه پل اصفهان»، «شیراز » گواتمالا»، این کتاب، «آن درخت» و …؛ بنابراین:

مفهوم جزئی، مفهومی است که مصداق آن کاملا مشخص است و قابلیت انطباق بر بیش از یک مورد را ندارد.

مفاهیم کلی و جزئی:

مفاهیم کلی و جزئی را به دو شکل برای شما توضیح خواهم داد تا هم این دو مفهوم را به خوبی یاد بگیرید و هم سؤال‌های تشریحی و تستی را به درستی پاسخ دهید. ابتدا از تعریف هر کدام از دو مفهوم جزئی و کلی شروع خواهم کرد و بعد چند نکته کلیدی خوب به شما یاد خواهم داد.

– تعریف «جزئی»: «مفهومی است که فقط به یک مصداق و یک فرد دلالت می‌کند.» مثل تهران یا قله دماوند

– تعریف «کلی‌»: «مفهومی است که قابلیت آن را دارد که در بیش از یک مصداق دلالت کند.» مثل معلم یا سفید.

لطفاً بگویید «حیوان» چرا مفهوم کلی است؟ … حدس می‌زنم که گفته‌اید «چون وقتی مفهوم «حیوان» را تصور می‌کنم بیش از یک نمونه می‌توانم برایش در عالم خارج از ذهنم تصور کنم. مثل گنجشک یا مثل اسب.» استدلال درستی داشته‌اید. ولی بگویید مفهوم «گنجشک» کلی است یا جزئی ؟ … لطفاً پاسخ دهید بعد جواب مرا ببینید. امیدوارم درست گفته باشید. باید می‌گفتید که مفهوم کلی است. چرا؟ چون «گنجشک» در عالم خارج از ذهن من و شما یک‌دانه که نیست، به تعداد زیادی هر روز می‌توانیم این پرنده را ببینیم.

پس نکته اول: «قرار نیست زیرمجموعه‌های یک مجموعه الزاماً جزئی باشند.»

یعنی: قرار نیست «گنجشک» چون زیرمجموعه «حیوان» است، آنگاه آن را جزئی بدانیم، چرا که خود این زیرمجموعه در درونش عضوهای زیادی دارد.

خوب الان بگویید که مفهوم «خط»، کلی است یا جزئی؟ … درست گفته‌اید. مفهوم خط دارای مصداق‌های زیاد است. مثل «خط راست » یا «خط خمیده». حال بگویید که «خط خمیده» چگونه مفهومی است؟ … بله عین سؤال بالایی است. این مفهوم نیز دارای مصادیق بی‌شماری است. شما هر خط خمیده‌ای که بر روی کاغذ بکشید یک مصداق برای خط خمیده محسوب می‌شود. چند خط خمیده می‌توانید بکشید؟ بی‌شمار!

حال این سؤال مطرح می‌شود که در مورد خط و خط خمیده و راست ، چه سؤالی را می‌توان مطرح کرد که جزئی باشد؟ اگر من یا شما این جمله را بگوییم، اشاره به مفهوم جزئی خواهد داشت: «خط راستی که دیروز در کلاس کشیدم». این خط راست، اشاره به مفهوم جزئی دارد. چرا که فقط و فقط اشاره به یک خط راست در عالم واقعیت می‌کند.

نکته دوم: «هرگاه مفهومی در عالم خارج از ذهن ما، اشاره به یک مصداق بکند؛ ما با مفهوم جزئی سروکار داریم.»

همه این عبارت‌ها و جملات به مفهوم جزئی اشاره می‌کنند: «خانه ما»، «شمشیر من»، «کتاب درسی من و خواهرم»، «روزگار سختی بر پدرم گذشت». مفاهیمی که زیر آن خط کشیده شده است مفهوم جزئی هستند چرا که به یک ضمیر معینی برمی‌گردند.

نکته سوم: «هر مفهومی که به یک ضمیر معینی بازگردد، مفهوم جزئی است.»

کتاب فلسفه و منطق جامع کنکور (دهم، یازدهم، دوازدهم) تالیف احمد خداداد حسینی توسط انتشارات مشاوران آموزش به چاپ رسیده است.