کتاب اصول و مفاهیم اساسی برنامه ریزی درسی - فتحی واجارگاه

کتاب اصول و مفاهیم اساسی برنامه ریزی درسی تألیف دکتر کوروش فتحی واجارگاه توسط انتشارات علم استادان منتشر شده است.

مجموعه حاضر، به معرفی و بررسی اصول و مفاهیم برنامه ریزی در مبناهای مختلف و همچنین دیدگاه و نقطه نظرات ارائه شده در این زمینه را بیان کرده و با یکدیگر مقایسه می کند.

برنامه ریزی درسی در قلمروهای مختلفی نظیر: مبانی برنامه درسی، مهندسی یا طراحی و تدوین، اجرا، تغییر، ارزشیابی و تحقیق تهیه و تولید می شود. عوامل تعیین کننده مانند عوامل فلسفی، عوامل اجتماعی و فرهنگی و عوامل روانشناختی بر برنامه درسی، اهداف و محتوای آن اثر گذار می باشند. این عوامل از اصلی ترین موضوعات کتاب بوده و در تمامی بخش های آن کاربردی و قابل استفاده می باشد. همچنین دیدگاه های مختلفی در این زمینه بیان شده و علم برنامه درسی را به دو دسته ی نظری و علمی تقسیم کرده است. عده ای از صاحب نظران عقیده دارند این علم بیشتر معطوف به علم یا مسائلی می باشد که در مراکز آموزشی اتفاق می افتد و گرایش این علم به سوی عمل مانع از پرداختن به چشم اندازهای نظری گشته و تاکید بر آن است که به مقوله های نظری نیز در این ابعاد علمی پرداخته شود. از سوی دیگر برخی بر این باورند که بسیاری از مباحث تعلیم و تربیت بیش از حد نظری بوده و سمت و سوی کمتری به سمت مسائل علمی دارد. در این زمینه نظریات بسیاری بیان شده در حالی که برخی از آنها به اثبات هم نرسیده اند. دانشجویان و خوانندگان کتاب با این نظریات مختلف بیشتر آشنا شده و می توانند از آنها در زمینه ی تصمیم گیری جهت برنامه ریزی درسی به نحو احسنت استفاده کنند.

 

برشی از متن کتاب

مفهوم پردازی دیگر در این راستا، جداسازی دو نوع برنامه درسی، یعنی برنامه درسی خاموش و برنامه درسی زنده توسط رابرت زایس است. وی در کتاب "برنامه درسی: اصول و مبانی"، برنامه درسی خاموش را معادل سند برنامه درسی در نظر می گیرد که توسط برنامه ریزان درسی و یا خود معلم تدوین و برای اجرا آماده می شود. برنامه درسی خاموش بیانگر کلیه تصمیمات، تدابیر و برنامه ریزی هایی است که برای کلاس تدوین و مکتوب شده است. از سوی دیگر سند برنامه درسی، هنگامی که در موقعیت کلاس درس به مرحله اجرا در می آید، از پتانسیل و بالقوه بودن به سوی تحقق و تجلی یافتن حرکت می کند. برنامه درسی زنده یا برنامه درسی اجرایی در حقیقت بیانگر سند برنامه درسی است که در دستان معلم و در سایه تصمیماتی که او در کلاس درس اتخاذ می کند، جان گرفته و زنده می شود. برنامه درسی زنده، بدان سان که زایس بر آن تاکید دارد، به مجموعه تعاملات کلاس درس میان دانش آموزان و معلم اشاره دارد و به این دلیل فهم و نیز ارزیابی آن نسبت به برنامه درسی خاموش یا سند برنامه درسی بسیار دشوارتر و پیچیده تر است. (برنامه درسی خاموش و برنامه درسی زنده)  

فهرست

فصل اول: مفهوم و حدود برنامه درسی مفهوم برنامه درسی جمع بندی تعاریف ارائه شده از برنامه درسی تعریف عملیاتی از برنامه درسی قلمروهای برنامه درسی فصل دوم: سطوح و انواع برنامه ریزی درسی سطوح برنامه درسی از دیدگاه گودلد و سو انواع برنامه درسی از دیدگاه پوزنر برنامه درسی خرد و برنامه درسی کلان برنامه درسی خاموش و برنامه درسی زنده برنامه درسی ضد- معلم در مقابل برنامه درسی متصاد شونده برنامه درسی سنتی در مقابل برنامه درسی جدید انواع برنامه درسی از دیدگاه گلاتورن طبقه بندی نلسون طبقه بندی کولز طبقه بندی پورتر اشارات ضمنی سطوح و انواع برنامه درسی فصل سوم: نظریه های برنامه درسی مفهوم نظریه رابطه نظریه و عمل مفهوم نظریه برنامه درسی نظریه های برنامه درسی متاتئوری هونکی فصل چهارم: الگوهای برنامه ریزی درسی الگوهای برنامه درسی الگوی طبیعت گرای واکر فصل پنجم: طراحی برنامه درسی عناصر برنامه درسی اهداف محتوا منابع آموزشی فعالیت های یادگیری فراگیران زمان فضای آموزشی گروه بندی فراگیران روش های ارزیابی فصل ششم: نیازسنجی و تدوین هدف در برنامه ریزی درسی مراحل برنامه ریزی درسی نیاز سنجی مفهوم نیاز و نیاز سنجی اهمیت و ضرورت نیازسنجی در برنامه ریزی درسی چارچوب نیازسنجی در برنامه ریزی درسی فصل هفتم: انتخاب محتوا مفهوم محتوا انتخاب محتوا دیدگاه های اساسی در انتخاب محتوا معیار الگوهای سازماندهی محتوای برنامه درسی فصل هشتم: انتخاب فعالیت های یادگیری برداشت های مختلف از ماهیت فعالیت های یادگیری ارتباط بین محتوا و فعالیت های یادگیری ویژگی های فعالیت های یادگیری فصل نهم: روش تدریس جنبه های برنامه ریزی معلم در تدریس برنامه ریزی به عنوان تفکر برنامه ریزی به عنوان یک فرآیند آغاز به کار برنامه ریزی رویکردهای اساسی در تدریس ساختار نقشه های مفهومی  فصل دهم: اجرای برنامه درسی نظام های برنامه ریزی درسی عوامل موثر بر اجرای برنامه ی درسی فصل یازدهم: ارزشیابی برنامه درسی مفهوم ارزشیابی موضوعات ارزشیابی ارزشیابی از برنامه درسی مفهوم و جایگاه ارزشیابی در برنامه ریزی درسی سطوح ارزیابی از برنامه درسی الگوهای ارزشیابی خبرگی و انتقاد آموزشی فصل دوازدهم: طراحی و تدوین کتاب درسی برخی تعاریف مواد برنامه درسی انتظارات از کتاب های درسی سوالهایی برای تفکر بار آموزشی جنبه های توضیحی ارزشیابی نسخه نهایی کتاب درسی فصل سیزدهم: تحلیل محتوا تعریف و جایگاه هدف های تحلیل محتوا انواع تحلیل محتوا فرایند تحلیل محتوا مزایای تحلیل محتوا انواع تکنیک های تحویل محتوا  

• مؤلف: دکتر کورش فتحی واجارگاه
• انتشارات: علم استادان