کتاب پاریس از دور نمایان شد - شیروانی

کتاب پاریس از دور نمایان شد نوشته ی علی اکبر شیروانی در نشر اطراف به چاپ رسیده است.

بیش از ده قرن از عمر سفرنامه نویسی ایرانی می گذرد. با نگاهی به تاریخ کتابت در ایران می یابید که در دوره قاجار سفرنامه نویسی به اوج خود تا آن زمان رسید. آنچه از دوران پیش از قاجار به جا مانده گرچه برای فهم تاریخی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی آن دوران بسیار راهگشاست اما به دلیل محدود بودنش تصویری چندلایه و پازل گونه از موضوعی خاص به دست نمی دهد. مزیت سفرنامه های دوره قاجار ارائه تصویر تودرتو و کاملی از زندگی و فکر مسافران است.

چند ویژگی خاص، سفرنامه نویسی در دوره قاجار را رونق داد. بهبود شرایط حمل و نقل را می شود مهم ترین ویژگی دانست. قطار و اتومبیل سفر را تسهیل کرد و از رنج و زمان سفر کاست. از سوی دیگر دوره قاجار مصادف شد با دوره اول استعمار غرب. تاجران و سیاستمداران کشورهای غربی، منظم و با برنامه به کشورهای شرقی سفر کردند و رفته رفته پای مسافران شرقی به غرب را گشودند. روایت مسافران غربی از شرق در دوره پیش از قاجار دیده می شود اما در دوره قاجار بود که شیوع روایت گری مسافران شرقی از غرب آغاز شد.

تلاش مجموعه تماشای شهر یافتن روح چند کلان شهر است؛ روحی که مسافران ایرانی دوره قاجار با آن روبرو شده اند. متون تاریخی منشوری چند وجهی است که بسته به زاویه دید تماشاگر، تصاویر مختلفی را در معرض نمایش می گذارد. در ارائه روح شهرها کوشیده شده است بیش از اهتمام به دغده های صلب و سخت مورخان و پژوهشگران به روایتی برسد که خواندنش برای مخاطب شیرین باشد. متن هایی که در کتاب آمده است و می خوانید، همه مکتوبات مسافران نیست و با معیارهای خاص و دقیقی بخشی از سفرنامه ها و روایت مسافران گزینش شده است.

فهرست

مقدمه اطلس گلدار زرد نیم رنگ...علی خان ظهیرالدوله پانوراما یعنی دورنما...ناصرالدین شاه شهره در دلفریبی و غارتگری...میرزا عبدالرئوف خانه نمره دوازدهم...حاجی پیرزاده جاهای خیلی تماشایی...میرزانصرالله خونابه لطیف و درختان موزون...میرزا ابوطالب خان حوری ها با لباس های بسیار لطیف...حاج سیاح یک دسته موزیکانچی...فرخ خان امین الدوله استخوان مرده های مقدسین... مظفرالدین شاه منابع شرح کلمات مکان ها نام ها

برشی از متن کتاب

دخل شهر پاریس شدم که این شهر دارالسرور شهرهای فرنگستان است و پایتخت دولت جمهوری فرانسه است که آوازه نکویی و آبادی آن عالمگیر است و تمام خلق عالم آرزوی دیدن این شهر قشنگ مرغوب غم زدا را دارند. زمین آن از هر جهت بر تمام پایتخت های آباد دنیا شرف و افتخار دارد. مردمانش همه با علم و با تربیت ترین ملل بیدار روی زمین می باشند. دولت جمهوری فرانسه دارای چهل و دو میلیون نفوس با تربیت و اهل علم و صنعت است. عده نفوس پایتخت آن که پاریس است قریب به چهار میلیون می شود. هر کسی که در دنیا آمده باشد و پاریس را ندیده باشد مثل این است که هیچ در دنیا از عدم به وجود نیامده است. می توان بهشت روی زمین گفت. پاریس معدن علم است و هنر، نه علم و هنر بی ثمر. بنده هنگامی که وارد این شهر شدم چنان مات و متحیر بودم که راه رفتن خود را نمی دانستم که به کدام سمت می روم. چشمم تیره و عقلم خیره شد. قریب یک ساعت در پای ماشین راه آهن بی هوشانه آن طرف آن طرف نظر می کردم و حیران و سرگردان بودم. بعد هم بی هوشانه و مبهوت، سوار اتومبیل شده، روانه شهر گردیدم.

(پاریس به روایت مسافران دوره قاجار) نویسنده: علی اکبر شیروانی ناشر: اطراف