کتاب ساقه بامبو - سعود السنعوسی

کتاب ساقه بامبو اثر سعودالسنعوسی با ترجمه ی مریم اکبری و عظیم طهماسبی توسط انتشارات نیلوفر به چاپ رسیده است.

شخصیت اصلی داستان، مردی با دو نام، دو ملیت، دو مذهب و آیین است که از مادری بسیار فقیر، مسیحی و اهل "فیلیپین" و پدری بسیار پولدار، مسلمان و "کویتی" متولد شده است. "هوزیه" و "عیسی"، نام های او می باشند؛ وی در ادامه به عنوان راوی، حکایت پر فراز و نشیب و خواندنی زندگی خود و مادر و پدرش را برای مخاطب روایت می کند. در واقع، "ژوزفین" مادر این مرد، در دوران جوانی خود، جهت فرار از فقر و تنگ دستی و تحقق رویاها و آرزوهای بزرگ خویش، به کشور "کویت" مهاجرت کرده و برای تامین هزینه های سنگین زندگی اش، به عنوان مستخدم وارد منزل خانواده ی "طاروف" می شود؛ در آن زمان، این خانواده، جزو شهروندان نامدار و اصیل و پولدار کویت بود که تنها پسر خانم و آقای طاروف، "راشد" نام داشت. با گذشت زمان، "راشد" و "ژوزفین" به یک دیگر علاقه مند شده و سپس پنهانی و بدون اطلاع دیگران، با یک دیگر پیمان زناشویی می بندد. مدتی بعد، "ژوزفین" فرزند پسری را به دنیا آورده و شوهرش، نام او را "عیسی" انتخاب می کند. تا این که والدین "راشد" از موضوع مطلع گشته و جهت سرپوش گذاشتن بر روی این ماجرا و جلوگیری از بدنامی و بی آبرویی ناشی از آن، بر خلاف تمایل "ژوزفین"، او را به کشورش، فیلیپین باز می گردانند. "ژوزفین" نیز در سرزمین خود، "عیسی" را همواره، "هوزیه" خطاب کرده و همراه با پسرش، مسائل و مشکلات فراوانی را پشت سر گذاشته و داستانی جذاب را خلق می کند.

برشی از متن کتاب

نامم Jose است، این طور نوشته می شود در فیلیپین و در زبان انگلیسی آن را هوزیه تلفظ می کنیم در زبان عربی و در زبان اسپانیایی خوسیه (=خوزه) تلفظ می شود در زبان پرتقالی با همین حروف نوشته می شود اما ژوزه تلفظ می شود و این جا، در کویت، این اسامی هیچ ارتباطی با من ندارند چرا که نامم این جا  عیسی است! چطور و چرا؟ من خودم نامم را انتخاب نکرده ام که دلیلش را بدانم تمام آن چه می دانم این است که همه ی دنیا دست به دست هم داده اند تا بر سر این نام اختلاف داشته باشند. وقتی آن جا بودم مادرم نخواست با نامی که پدرم، زمان تولدم در این جا، برایم برگزیده بود مرا بخواند اگر چه این نام نام خدایی است که مادرم به او ایمان داشت، اما عیسی نامی عربی است، که آن جا Isa تلفظ می شود و این واژه در زبان فیلیپینی یعنی یک، و بدون شک خیلی خنده دار می شد وقتی به جای نامی با شماره ای مرا صدا می زدند. مادرم به خاطر تبرک جستن از نام خوزه ریزال، قهرمان ملی فیلیپین، پزشک و رمان نویس، این نام را بر من نهاد. و اگر وی نبود ملت فیلیپین نمی توانستند برای بیرون راندن دولت اشغال گر اسپانیا به پا خیزند، هر چند قیام مردم در پی اعدام او رخ داد. هوزیه، خوسیه، ژوزه یا عیسی ... من با اسامی آن چنان مشکلی ندارم که بخواهم در موردشان بحث کنم، و با وجه تسمیه هم مساله ای ندارم، اساسا با خود نام ها مشکلی ندارم، دغدغه ی من معمای نهفته در پس نام هاست. وقتی آن جا بودم، همسایه ها و اهل محل، آن ها که از داستان من با خبر بودند، مرا به نام هایی که می شناختم صدا نمی زدند، از آن جا که آن نام ها نام کشوری با عنوان کویت را نشنیده بودند، مرا Arabo، یعنی عرب صدا می کردند. هر چند من هیچ شباهتی به عرب ها نداشتم جز آن که خیلی زود ریش و سبیل درآوردم. تصویر کلیشه ای عرب در ذهن مردم آن جا مردی خشن با بدنی پر مو است، و غالبا تصویر تخیلی عرب با ریش، در فرم و اندازه های گوناگون، همراه است. اما این جا اولین چیزی که در کنار القاب و اسامی ای از دست دادم همان لقب Arabo، بود تا بعدا در پی شرایط جدید به لقب دیگری که همان فیلیپینی بود، نسبت داده شوم! کاش آن جا فیلیپینی بودم ... یا ... این جا Arabo! ... کاش این ای کاش ها سودی داشتند ... یا ... اکنون دیگر اهمیتی ندارد. در فیلیپین من تنها مردی نبودم که از پدری کویتی متولد شده باشم، چرا که فرزندان فیلیپینی بسیاری پدران شان کویتی، خلیجی، عرب و غیر عرب بودند. افرادی هم که مادران شان به عنوان مستخدم در خانه های شما کار می کردند، یا آن هایی که مادران شان با توریست هایی که از کشور شما به قصد لذت و کام جویی می آمدند در می آمیختند و در مقابل بهایی ناچیز جسم گرسنه شان را تقدیم می کردند ...

نویسنده: سعود السنعوسی مترجمان: مریم اکبری - عظیم طهماسبی انتشارات: نیلوفر