کتاب حیات ذهن - هانا آرنت

کتاب حیات ذهن نوشته هانا آرنت با ترجمه مسعود علیا توسط انتشارات ققنوس به چاپ رسیده است.

این کتاب اثر نویسنده‌ایست که از مهم‌ترین و برجسته‌ترین فلاسفه و اندیشمندان معاصر است. او به خاطر آثارش در نقد فاشیسم، توتالیتریسم و خشونت و نیز روان‌شناسی توده ها شهرت دارد. آرنت تصمیم داشت حیات ذهن را در سه جلد با نام‌های "تفکر"، "اراده" و "داوری" منتشر کند؛ دو جلد اول کتاب، که اکنون با نام حیات ذهن به چاپ رسیده، توسط او منتشر شد اما او هرگز فرصت نکرد جلد سوم را به اتمام برساند و "داوری" با مرگ او، ناتمام ماند. درست روز بعد از مرگ او، صفحه اول جلد سوم را که حاوی عنوان کتاب بود، در ماشین تحریرش پیدا کردند که نشان‌دهنده شروعی بود که هرگز اتفاق نیفتاد. سرانجام از جلد سوم، به جز یادداشت‌هایی پراکنده چیزی پیدا نشد، اما در جلد اول و دوم اشاره‌هایی به مبحث داوری شده، که تا حدودی می‌توان درباره آن‌چه که در ذهن آرنت بوده اطلاعات کسب کرد. یکی از موضوع هایی که آرنت در این کتاب به آن توجه کرده خشونت است. او با تمایز قائل شدن میان خشونت و قدرت، کاربرد خشونت را نشان ضعف دانسته و معتقد است کاربرد خشونت، زمانی ضرورت پیدا می کند که سیاست از بین رفته و بی‌معنا شده باشد. به اعتقاد آرنت، هنگامی که خشونت اتفاق می‌افتد، قلمرو سیاست ماهیت سیاسی خود را از دست می‌‌دهد، زیرا سیاست در میدان همگانی قوام می‌یابد و میدان همگانی به ارتباط دوجانبه شهروندان وابسته است و شرط ارتباط دوجانبه و برابر میان انسان‌ها، امنیت عاری از خشونت است.

برشی از متن کتاب

در جهان ما شاید هیچ‌چیز پیدا نشود که از تنوع تقریبا بی‌پایان نمودهای آن، از صرف ارزشی که مناظر، صداها و رایحه‌های آن به لحاظ جلب توجه و فرح‌بخشی دارند، شگفت‌آورتر باشد - و این چیزی است که متفکران و فیلسوفان تقریبا هیچ‌گاه ذکری از آن به میان نیاورده‌اند (تنها ارسطوست که لااقل به‌طور جنبی زندگی مبتنی بر حظ بردن منفعلانه از لذت‌های ناشی از اعضای بدنمان را در میان آن سه شیوه زندگی به حساب آورد که ممکن است مورد انتخاب کسانی قرار گیرد که، چون دربند احتیاجات اولیه نیستند، می‌توانند خودشان را وقف kalon، وقت آن‌چه زیباست در برابر آن‌چه ضروری و سودمند است، کنند. این تنوع همعنان با تنوع همان‌قدر حیزت‌آنگیز اندام‌های حسی در میان انواع حیوانات است، به‌طوری که آن‌چه به‌واقع بر موجودات زنده نمود پیدا می‌کند بیش‌ترین گوناگونی را در صورت و شکل دارد: هر نوع حیوانی در جهانی از آن خودش به سر می‌برد. با این حال، همه موجودات برخوردار از حس، نمود بماهو نمود را به اشتراک دارند؛ اولا جهانی که نمود پیدا می‌کند و ثانیا - شاید از آن هم مهم‌تر - این‌که آن‌ها خودشان موجوداتی هستند که نمود پیدا می‌کنند و سپس ناپدید می‌شوند، این‌که همواره جهانی پیش از آمدن آن‌ها بوده و همواره جهانی پس از رفتن آن‌ها خواهد بود. زنده بودن یعنی زیستن در جهانی که پیش از آمدن خود موجود زنده بوده و پس از رفتن او نیز باقی خواهد ماند. در این سطح زنده بودن محض، نمود یافتن و ناپدید شدن، چون از پی یکدیگر می‌آیند، رویدادهای اولیه‌اند، که در این مقام شاخص زمانند، شاخص مدت زمانی که بین زایش و مرگ سپری می‌شود. طول عمر متناهی‌ای که نصیب هر موجود زنده‌ای می‌شود نه فقط متوسط عمر آن موجود بلکه تجربه‌اش از زمان را نیز رقم می‌زند؛ این طول عمر سرمشق نهان هر نوع اندازه‌گیری زمان است هر قدر هم که این اندازه‌گیری‌ها سپس از آن طول عمر نصیب شده به سوی گذشته و آینده فرابگذرند. بنابراین، تجربه زیسته مدت این یا آن سال، در طول زندگی ما اساسا تغییر می‌کند.

فهرست

1. پیش‌گفتار مترجم
2. یادداشت ویراستار انگلیسی
3. درآمد
4. یادداشت‌ها
5. نمود
6. سرشت پدیداری جهان
7. بود (حقیقی) و نمود (صرف): نظریه دو جهان
8. وارونه شدن سلسله‌مراتب متافیزیکی: ارزش سطح
9. بدن و نفس؛ نفس و ذهن
10. نمود و صورت ظاهر
11. من اندیشنده و خود: کانت
12. واقعیت و من اندیشنده: شک دکارتی و حس مشترک
13. علم و حس مشترک؛ تمایز نهادن کانت میان دریافت عقل؛ حقیقت و معنا
14. یادداشت‌ها
15. فعالیت‌های ذهنی در جهانی از نمودها
16. دیدارناپذیری و کناره‌گیری، نبرد داخلی بین تفکر و حس مشترک
17. تفکر و عمل: ناظران
18. زبان و استعاره
19. استعاره و آن‌چه ناگفتنی است
20. یادداشت‌ها
21. چه چیزی ما را به تفکر وامی‌دارد؟
22. مفروضات پیشافلسفی فلسفه یونانی
23. پاسخ افلاطون و پژواک‌های آن
24. پاسخ رومی
25. پاسخ سقراط
26. دو-تن-در-یک-تن
27. یادداشت‌ها
28. هنگامی که تفکر می‌کنیم، کجا هستیم؟
29. گاهی می‌اندیشم و گاهی هستم
30. شکاف میان گذشته و آینده: اکنون پایدار
31. پی‌نوشت
32. یادداشت‌ها
33. درآمد
34. فیلسوفان و اراده
35. زمان و فعالیت‌های ذهنی
36. اراده و عصر مدرن
37. مهم‌ترین مخالفت‌ها با اراده در فلسفه بعد از قرون وسطی
38. مسئله امر نو
39. تصادم تفکر و اراده: حال و هوای فعالیت‌های ذهنی
40. راه‌حل هگل: فلسفه تاریخ
41. یادداشت‌ها
42. کشف ضمیر آدمی
43. قوه انتخاب: پروآیروسیس، پیش‌درآمد اراده
44. پولس رسول و عجز اراده
45. اپیکتتوس و قدرت مطلق اراده
46. آوگوستین، اولین فیلسوف اراده
47. یادداشت‌ها
48. اراده و خرد
49. توماس آکویناس و تقدم خرد
50. دانز اسکوتوس و تقدم اراده
51. یادداشت‌ها
52. نتایج
53. ایدئالیسم آلمانی و پل رنگین‌کمان مفاهیم
54. نفی اراده به نزد نیچه
55. اراده معطوف به اراده نکردن به نزد هایدگر
56. مغاک اختیار و نظم جدید اعصار
57. یادداشت‌ها
58. نمایه

نویسنده

هانا آرنت 14 اکتبر 1906 در هانوفر به دنیا آمد. او فیلسوف، تاریخ‌نگار و نویسنده معروف آلمانی است که سال‌ها در رشته تئوری سیاسی در آمریکا تدریس می‌کرد. برخی از آثار او عبارتند از: خشونت، انقلاب و وضع بشر. او در 4 دسامبر 1975 در نیویورک آمریکا درگذشت.

(متن کامل) نویسنده: هانا آرنت ترجمه: مسعود علیا انتشارات: ققنوس