کتاب مهارتهای آموزشی و پرورشی اثر حسن شعبانی (جلد اول)

درباره‌ی کتاب مهارتهای آموزشی و پرورشی اثر حسن شعبانی

روش تدریس، مجموعه تدابیر منظمی است که معلم برای هدایت فعالیتها به منظور دستیابی به اهداف آموزشی با توجه به شرایط و امکانات اتخاذ می‌کند. انتخاب صحیح روش تدریس از عناصر مهم تحقق اهداف آموزشی به شمار می‌رود. مربیان و مجریان برنامه‌های درسی، در طول تاریخ از روشهای مختلفی استفاده می‌کردند که این روشها با توجه به امکانات موجود و ظهور اندیشه‌های جدید همواره در حال تغییر و تحول بوده است.

در مورد تدریس، همچون یادگیری نظریه‌های مختلفی ارائه شده است. از جمله این نظریه‌ها می‌توان به (نظریه تدریس وحدت یافته) اشاره کرد که آن را معمولاً با ارائه یک طرح دو بعدی توصیف و تحلیل می‌کنند. در بعد افقی این طرح، معارف بشری را محصول سه نوع مطالعات توصیفی، تجویزی و هنجاری دانسته‌اند، و در بعد عمودی دو پرسش (چه باید تدریس شود) و (چگونه باید تدریس شود) را که اولی مربوط به محتوا و دومی مربوط به روش تدریس است مطرح کرده‌اند.

براساس مفاهیم این طرح، نظریه‌های تدریس از از یک‌سو باید مبتنی بر یافته‌های علمی باشد و از سوی دیگر رویکردی به هنجارها و اهداف آموزشی داشته باشد. براساس این نظریه (برنامه درسی) و (روشهای تدریس) جزء مطالعات تجویزی‌اند یعنی هرگز نمی‌توان یک برنامه درسی یا روش تدریس خاص را در همه موقعیتها و برای همه دانش‌آموزان به طور یکسان به کار برد.

بخشی از کتاب مهارتهای آموزشی و پرورشی اثر حسن شعبانی

روشهای سنتی که ریشه در گذشته دارند و مبتنی بر آموزش مستقیم‌اند، اگرچه فرصتهایی برای فعالیتهای مشترک یاددهنده و یادگیرنده در زمینه‌های مختلف به ویژه پرسش و پاسخ فراهم می‌کنند، اما نقش اصلی فعالیتها برعهده معلم است و از همین رو به آنها روش معلم‌محور اطلاق کرده‌اند. البته اصطلاح معلم‌محور بودن هرگز به معنای ایجاد محیطی آمرانه، سرد و غیرفعال نیست بلکه به این معنی است که محیط آموزشی وظیفه‌مدار، ساختارمند، منظم، و با انتظارات بالا تحت نظارت و مدیریت معلم است.

این روشها در دهه‌های اخیر با توجه به تحول در نگرش تعلیم و تربیت و ظهور نظریه‌های جدید یادگیری متحول شده‌اند، و شکل اجرای آنها دقیقاً همانند گذشته نیست. لذا اطلاق سنتی به این روشها تنها به دلیل قدمت آنهاست، و زمان نباید هرگز معیار ارزشیابی آنها قرار گیرد و موجب کاهش کاربرد این روشها در موقعیتهای مناسب شود. در این فصل چهار روش یادسپاری، سخنرانی، نمایش علمی، و روش تلفیقی که قدمت و سابقه نسبتاً طولانی در نظامهای آموزشی دارند به عنوان رایج‌ترین روشهای موجود در بسیاری از نظامهای آموزشی معاصر معرفی شده‌اند.

روش یادسپاری یکی از روشهای مهم برای تقویت حافظه است که در دروسی مثل زبان، ادبیات، تاریخ و سایر موضوعات کاربرد خوبی دارد. در مورد این روش دیدگاههای مخالف و موافق زیادی ارائه شده اما واقعیت این است که نقشی بنیادی و اجتناب‌ناپذیر در فرایند یاددهی - یادگیری دارد. روشی است که در تمام طول زندگی آن را به کار می‌بریم، زیرا بدون حافظه حتی نمی‌توان یک روز زندگی راحتی را سپری کرد. یادسپری معنادار پایه‌ای است برای تفکر و ارتباطات انسانی.

فهرست

پیشگفتار بخش اول: مبانی نظری تدریس- یادگیری فصل اول: مبانی نظری یادگیری فصل دوم: مبانی نظری تدریس فصل سوم: ارتباط و نقش آن در فرایند آموزش بخش دوم: مدیریت و طراحی فعالیتهای آموزشی فصل چهارم: مدیریت کلاس درس فصل پنجم: هدفهای آموزشی و منابع تعیین آنها فصل ششم: طراحی آموزشی و مراحل تحلیل و تنظیم آن فصل هفتم: روش تنظیم برنامه های درسی ترمی و روزانه بخش سوم: اجرای فعالیتهای آموزشی (روشها و فنون تدریس) فصل هشتم: روشهای تدریس مبتنی بر انتقال مستقیم فصل نهم: روشهای تدریس مبتنی بر تعامل فصل دهم: روشهای تدریس مسئله محور فصل یازدهم: روشهای آموزش انفرادی منابع واژه نامه فارسی- انگلیسی

• روشها و فنون تدریس
• ویراست 3
• نویسنده: دکتر حسن شعبانی
• انتشارات: سمت