کتاب کمدی - ملوین مرچنت

کتاب کمدی نوشته ملوین مرچنت با ترجمه فیروزه مهاجر توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.

این کتاب که یکی از سی کتاب مستقل مجموعه مکتب‌ها، سبک‌ها و اصطلاح‌های ادبی و هنری است، از دیدگاهی متفاوت با روال رایج، کاوشی در ماهیت و سرشت کمدی دارد. از این رو برای دانشجویان ادبیات بسیار مناسب است. کمدی که در ظاهر، عملی برای خنده و تفریح به حساب می‌آید در مدل حرفه‌ای‌تر، بسیاری از مسائل جدی را پشت پرده‌ای از شوخی بیان می‌کند. کمدی‌های رمانتیک، طنز، رفتار، فارس، اخلاط اربع، شخصیت و موقعیت همگی از انواع کمدی‌هایی هستند که در تمام دنیا رایج است و همگی آن‌ها در این کتاب بیان می‌شوند. پس از رد شدن نظریه‌ای که بیانگر این بود، کمدی با خنده ارتباط تنگاتنگی دارد، این کتاب، کمدی را از نگاهی دیگر بررسی می‌کند. نویسنده به بررسی آثار کمدی در ادبیات، تئاتر و سینما می‌پردازد و لحظه‌های خاصی در تئاتر را که نمونه‌هایی کامل از یک حال کمدی هستند، تحلیل می‌کند. بخشی از کتاب به موشکافی در رابطه کمدی و تراژدی می‌پردازد و نشان می‌دهد که کمدی بسیاری از تئاترها در قسمت تراژدیک به اوج خود می‌رسند. موضوع این کتاب از بررسی تاریخچه کمدی شروع می‌شود و سپس با مثال‌هایی نقش کمدی را در بسیاری از تئاترها، حتی تئاترهای تراژدی بررسی می‌کند. تمایز بین شوخی‌های مختلف نیز در راستای معرفی کتاب‌ها و نمایش‌نامه‌های مختلف شناسایی می‌شوند. درحقیقت نویسنده این کتاب می‌خواهد، که از طریق گردآوردن داوری‌های انتقادی در جهت تعریفی از کمدی حرکت کند تا سرانجام این حس در خواننده به وجود بیاید که کمدی به عنوان یک نوع ادبی هرگز پیام کم اهمیت‌تری نسبت به تراژدی و دیگر مقوله‌های ادبی ندارد.

برشی از متن کتاب

ریشه‌های کمدی - و گاه صرفا کمیک - در حالت‌های روانی و اسطوره و آیین جستجو شده و همچنین در گزارش‌های "جامعه شناختی" که ادبیات کمیک را به این دلیل ارزشمند دانسته‌اند که به طریقی درمانگر است. احتمالا مفیدتر آن است که جستجوی خاستگاه‌ها را درست از همان‌جا آغاز کنیم که تعریف فرهنگ لغات شروع می‌شد: از آغاز کمدی کلاسیک و از نمایش هجایی؛ اما در طول پنجاه سال گذشته شروع از مبنای روانشناختی کمدی - نقل قول از فروید درباره خنده و از هنری برگسون درباره جان وارونه - چنان یافته که گویا بد نباشد قبل از آن‌که مسیری مفیدتر را در پیش گیریم این مانع را از سر راه برداریم. معهذا می‌توانیم با اخطاری بجا آغاز کنیم. ال.سی.نایتز در یادداشت‌هایی بر کمدی، خود به عیب کانونی بررسی روانشناسانه یک اسلوب ادبی، ینی تعهد آن به تجرید و تعمیم در مقایسه با کار شایسته نقد که دنبال کردن موشکافانه جزئیات است استناد می‌}وید. وقتی پیوند بین کمدی و خنده ثابت فرض شود دیگر احتمالش نمی‌رود که ما دست به هیچ مشاهده‌ای که به عنوان نقد مفید است بزنیم. فقط باید فرمولی پیدا کنیم که خنده را توضیح بدهد، و آن‌وقت راز جانسن و رابله، چاوسر و فیلدینگ جین استین و جویس را در می‌یابیم. هیچ راه حلی برای مسئله خنده باعث نمی‌شود که ما چون خواننده‌های حساس‌تری برای آثار مویلر هستیم بهتر شویم. با این‌حال در هر سمپوزیومی درباره کمدی جستجوی چنین فرمولی ادامه دارد و برخی نتایج حاصله باید بررسی شوند، حتی اگر فقط برای تصدیق این باشد که نقد را بن‌بست می‌کشانند. ما می‌توانیم با کمی روانشناسی غیر مستقیم، بکر، بجا و غیر تخصصی شروع کنیم. مک سنت یه یک اصل عملی معتقد بود و آن این‌که: شوخی زندگی نزول شأن انسان است. بنا به عدم تجانسی بجا، مک سنت و یکی از برجسته‌ترین متخصصان الهیات غرب، نیوهر، را در حال کاوش قلمرو ذهنی نزدیک به هم می‌یابیم. نزول شأن ، پوچی‌های سطحی زندگی، نامعقولات عمیق‌تر مرگ و مصیبت - این‌ها واقعیت‌هایی است، آماده پذیرش ابعاد فوق واقعیت، که نابغه بزرگ کمدی و متخصص با نفوذ الهیات در برابرش کمدی را در حفظ سلامتی ما موثر - یا در تحلیل نهایی، ناتوان - می‌شمرند.

فهرست

1. درباره این کتاب
2. یادداشت مترجم
3. یادداشت مؤلف
4. جایگاه کمدی
5. نظریه‌های روانشناختی کمدی
6. جهان عصرکلاسیک
7. وقفه کمیک
8. هجو کمیک و تراژدی-کمدی
9. آیین‌گرایی کمدی
10. برخی خویشاوندی‌ها
11. سنت‌های اریستوفانی و شکسپیری
12. خاتمه: متافیزیک کمدی
13. کتاب‌شناسی
14. واژه‌های اختصاصی
15. نمایه

نویسنده: ملوین مرچنت مترجم: فیروزه مهاجر انتشارات: مرکز