کتاب نامه های روسیه

معرفی کتاب نامه های روسیه

آستولف لویی لئونور مارکی دو کوستین، اشراف زاده و نویسنده ی فرانسوی، پیشینه ی پر تلاطمی داشت. پدر و پدربزرگش در دوران وحشت در انقلاب فرانسه با گیوتین اعدام شدند، و مادرش از زندان جان به در برد. در کودکی و نوجوانی بسیار سفر کرد و در سال 1839 به تشویق بالزاک، که استعداد سفرنامه نویسی را در او پس از انتشار سفرنامه اش به اسپانیا کشف کرده بود، در دوران حکومت تزار نیکلای اول به روسیه رفت.

او گزارش سفر خود را به دلیل هراس از فضای پلیسی حاکم بر روسیه به صورت نامه ای برای دوستانی نامعلوم نوشت و این نامه ها را پنهانی از روسیه با خود به فرانسه برد و بعد در سال 1843 آن ها را به صورت کتاب منتشر کرد. کتاب با استقبال بسیار روبه رو شد و به زبان های انگلیسی و آلمانی هم ترجمه و منتشر شد. انتشار آن خشم حکومت روسیه را برانگیخت و تزار آن را ممنوع کرد. ترجمه ی روسی کتاب پس از سال 1917 نیز در شوروی در فهرست کتب ممنوعه قرار گرفت.

برخی آن را به سبب کندوکاوش در سرشت استبداد مطلق و تاثیر آن در ایجاد روحیه ی بردگی حتی پیشگویانه و جلوتر از زمانه ی خود یافته اند و معتقدند مشاهدات کوستین درباره ی جامعه ی روسیه و خصال حاصل از استبداد در این کشور در نیمه ی نخست سده ی نوزدهم «تاریخ گذشته» نیست: «جامعه ای که هیچ گونه خوشبختی در آن امکان پذیر نیست، زیرا بشر، بنا به قانون طبیعت اش، بدون آزادی خوشبخت نمی تواند بود» ، جامعه ای محکوم به دروغگویی همگانی، چرا که «حقیقت گویی یعنی براندازی حکومت» که به تبع «نیازی که خدایگان برای بازسازی رویدادهای واقع دارد» پیوسته مشغول دخل و تصرف در تاریخ است.

برشی از متن کتاب نامه های روسیه 

پطرزبورگ، یازده ژوئیه 1839، شامگاه معابر پطرزبورگ، از چشم یک فرانسوی، حالتی عجیب دارند، من خواهم کوشید تا این حالت را برای شما شرح دهم، ولی می خواهم، نخست، از ورودی شهر از طریق رود نوا با شما سخن بگویم. این ورودی اشتهاری تاریخی دارد و روس ها به درستی بدان می بالند؛ با این همه، من آن را این سان شایسته اشتهار ندیدم. با نزدیک شدن به پطرزبورگ، هنگامی که بیننده از فاصله ای بسیار دور مناره های ناقوس هایی را می بیند، چون به نزدیک آن ها برسد و تشخیص دهد که چیستند، احساس می کند که بیشتر خاص اند تا باابهت.

ضخامت اندک خاک، که از دور میان آسمان و دریا مشاهده می شد، در برخی از نقاط اندکی ناهموار می شود؛ همین و بس، و این بی نظمی های نامحسوس بناهای عظیم پایتخت جدید روسیه اند. شبیه به خطی هستند که دست لرزان کودکی با آن شکلی هندسی ترسیم کرده است. با نزدیک تر شدن، بیننده شروع می کند به بازشناسی برج ناقوس کلیساهای ارتدکس، گنبدهای طلایی فلان یا بهمان صومعه، سپس، بناهای مدرن و ساختمان های دولتی: نمای ساختمان بورس، ستون های دوغاب مالیده مدارس، موزه ها، سربازخانه ها و کاخ های ساخته از سنگ خارای کنار بندرگاه: آدم، به محض ورود به پطرزبورگ، از جلوی ابوالهول ها می گذرد که آن ها هم از سنگ خارا ساخته شده اند؛ ابعاد آن ها غول آساست، و منظره باابهتی دارند.    

(روسیه در 1839) نویسنده: کوستین مترجم: باقر پرهام انتشارات: مرکز