کتاب شعر زن از آغاز تا امروز - پگاه احمدی

کتاب شعر زن از آغاز تا امروز با تألیف پگاه احمدی توسط نشر چشمه به چاپ رسیده است.

این کتاب در دو بخش تدوین شده است که بخش اول تحولات شعر زنان از آغاز تا امروز را بیان می‌کند و بخش دوم گزیده‌ای از اشعار زنان ایرانی را در خود گنجانده است. پگاه احمدی با کنار هم قرار دادن این دو بخش توانسته است درک تازه‌ای از شعر زن را در یک مجموعه کامل نشان دهد و افق‌های وسیع‌تری را به روی اشعار زنان ایرانی بگشاید. او از دهه چهل تا هفتاد اشعار زنان شاعر را مورد بازبینی قرار می‌دهد و شعر هر دهه را با ویژگی‌های مخصوصش بررسی و توصیف می‌کند. کتاب حاضر یکی از کامل‌ترین کتاب‌ها در مورد شعر زنان به حساب می‌آید به طوری که بخش دوم کتاب، به تنهایی قابلیت کتاب شدن را دارد. شعرهای مختلفی از زنان دهه چهل تا هفتاد در این کتاب جمع‌آوری شده که همگی آن‌ها بسیار زیبا و باارزش هستند. انگیزه پگاه احمدی از تألیف چنین کتابی این بوده است که زنان ایرانی را که به دلیل پیشینه تاریخی مردسالار جامعه، کم‌تر جدی گرفته شده‌اند، به جایگاه واقعی‌شان برساند و استعدادهای درخشانی که حتی ممکن است خواننده نامی از آن‌ها نشنیده باشد را بار دیگر به دنیای ادبی معرفی یا یادآوری کند. او تلاش کرده است با گردآوری نمونه‌ای از آثار زنان شاعرِ چند دهه اخیر که اتفاقا حضوری فعال داشته‌اند اما به‌خوبی دیده نشده‌اند، ارزش و اعتبار واقعی آن‌ها را به جامعه بشناساند.

برشی از متن کتاب

دهه شصت، سرفصل تازه‌ای را در شعر زن گشود. در این دهه شاعرانی نظیر شیده تامی، مرسده لسانی، خاطره حجازی، بنفشه حجازی، فرشته ساری، ناهید کبیری، ندا ابکاری، نازنین نظام شهیدی، آزیتا قهرمان، نسرین جافری و ... پا به عرصه گذاردند و هر یک به‌نوعی کوشیدند تا نوعی زبان و زیبایی‌شناسی جدید را در شعر خود به کار گیرند. شعر هر یک از این شاعران، کمابیش دارای ویژگی‌های مستقل زبانی است. اگر چه هر یک از این شاعران به نوعی لحظات درخشانی را در آثارشان آفریده‌اند اما این آفرینش‌ها مبتنی بر تصویرسازی‌های خلاق، به کارگیری نوع جدیدی از بیان حسی - عاطفی و موفقیت در ریتم و هارمونی موسیقایی کلام است. شعر این شاعران بیش‌تر معطوف به بیان اندوه فردی و خلوت شخصی است و غالبا به بیان دغدغه‌هایی مانند حس غبن ناشی از شکستی عاطفی، دوری، تنهایی، انتقام، انتظار، از دست رفتن جوانی، حس میانسالی، کهولت، دغدغه مرگ، و پاره‌ای از تفکرات انتزاعی می‌پردازد و سوای فرشته ساری و خاطره حجازی، به نظر می‌رسد که بقیه شاعران زن دهه شصت در آثارشان، نسبت به وقایع اجتماعی و اساسا حیات اجتماعی خود، برخوردی منفعل داشته‌اند و دغدغه‌های سیاسی - اجتماعی، به ندرت در آثارشان نمود یافته است. به هر تقدیر، این شاعران را می‌توان شاعران حسی با اندیشه غیر متکثر قلمداد کرد. گاه در بررسی مجموعه شعری از این شاعران در می‌یابیم که اندوهی فردی یا دغدغه‌های شخصی، به صورت‌های مختلف و با زیباترین تعابیر، از آغاز تا انجام کتاب، بهانه سرودن شعرهای آن مجموعه بوده است. در این میان خاطره‌حجازی و فرشته ساری، هر یک به نوعی از این تنگنا جسته‌اند. حجازی به‌ویژه با کتاب "اندوه زن بودن" و فرشته ساری با مجموعه‌های "قاب‌های بی‌تمثال" و "شکلی در باد" در خور توجه‌اند. اما در نگاهی کلی، شعر زن دهه شصت را می‌توان برای جزئی‌نگری، برقراری ارتباط زنده و ملموس با پدیده‌ها، سالیت بیان عاطفی، به کار گرفتن امکانات تازه در زبان و خلاقیت‌های تصویری، نقطه عطفی در شعر زن به شمار آورد و الگوبرداری از این المان‌ها را در شعر برخی از شاعران دهه هفتاد نیز می‌توان مشاهده کرد

نویسنده

پگاه احمدی متولد سال 1353 در تهران می‌باشد. او منتقد ادبی، مترجم و شاعری است که از میان آثارش می‌توان به "روی سل پایانی" و "این روزهایم گلوست" اشاره کرد.

فهرست

تأملی بر تحولات شعر زن  ندا ابکاری پگاه احمدی شیوا ارسطویی مینا اسدی نرگس الیکایی  آسیه امینی نازنین بهادری  سیمین برلیان سیمین بهبهانی  روشنک بیگناه منیره پرورش شمسی پورمحمدی  غزل تاجبخش شیده تامی رویا تفتی  شیما تیمار نسرین جافری پیده جدیری نسیم جعفری رزا جمالی  روجا جمنکار  عاطفه چهارمحالیان فرخنده حاجی‌زاده بنفشه حجازی  خاطره حجازی هدا حدادی آزیتا حقیقی‌جو مهین خدیوی شهین خسروی‌نژاد  فاطمه خوش قلب مهری رحمانی پری‌رخ رضا بهاره رضایی  طاهره ریحانی  فرشته ساری سپیده سامانی کبری سعیدی افسانه سلامی  آزاده سهرابی هما سیار وحیده سیستانی اعظم شاهبداغی  زری شاه‌حسینی آفاق شوهانی  الهه رهرونیا  سارا سرابی مرضیه صدر  فریبا صدیقیم  طاهره صفارزاده  پرشنگ صوفی‌زاده ری‌را عباسی  بتول عزیزپور فهیمه غنی‌نژاد  لیلا فرجامی  پوران فرخزاد  فروغ فرخزاد کیانوش فرید زهره قاسمی فرد مهرنوش قربانعلی  فرزانه قوامی آزیتا قهرمان ندا کامیاب  رقیه کاویانی  ناهید کبیری روح‌انگیز کراچی  لیلا کسری ساجده کشمیری پروشات کلامی  پریا کوشا  ثریا کهریزی آذر کیانی  عفت کیمیایی لیلی گله‌داران مرسده لسانی  مهوش مساعد ژیلا مساعد مریم مسیح گراناز موسوی میمنت میرصادقی  سهیلا میرزایی فیروزه میزانی افسانه نجومی پونه ندائی  نازنین نظام شهیدی  پرتو نوری علا  صفورا نیری لعبت والا مریم هوله  فرزین هومان‌فر نمایه‌نام‌ها کتاب‌شناسی شاعران منابع

نویسنده: پگاه احمدی ناشر: چشمه