کتاب مارکسیسم دگراندیش

درباره کتاب مارکسیسم دگراندیش

مارکسیسم، اندیشه و نگاهی که گرایش‌های مختلفی از آن منشعب شده است، این‌بار با گرایش دگر اندیشی، معرفی می‌گردد که حاصل تحقیقات و مطالعات فراوان نویسنده جوان  و البته سرشار از معلوماتی  با نام «دیوید رنتن» می‌باشد. به اذعان مترجمان محترم، این گرایش، در مقابل مارکسیسم رسمی، دولتی، اردوگاهی، جزم‌اندیش و دستوری قرار داشته تا قوانین خشک و متصلبی که غالباً جنبه رمزآلود و شریعت مانند دارند را در خود حل کند.

با وجود آنکه این رویکرد از مارکسیسم، تنها یکی از جنبه‌های اندیشه مارکسیستی را شامل می‌شود اما دارای قدرت معنوی زیادی است که برای ایجاد و حفظ خود، راهی بس پرپیچ و خم را طی کرده است تا بتواند در حیات 150 ساله اندیشه مارکسیستی جایی برای خود بیابد و آن را حفظ کند. با این همه در این گرایش، سعی متفکران و اندیشه‌مندانش دگرگونی جهان است نه فقط اندیشه محض؛ تعهد اخلاقی و عمل به آن است نه صرفاً نوشتن پایان نامه بر اساس آن؛ توجه و عکس‌العمل در مقابل نابرابری‌هاست نه تنها نقد و نفی بی‌تغییر. بر مبنای همین ویژگی‌هاست که مترجمان بر آن شده‌اند تا کتاب حاضر را با ترجمه فارسی، روانه بازار نمایند و مخاطبان ایرانی و فارسی‌زبان را نیز از وجود آن آگاه کرده، دیدگاه‌ها و نقطه نظرات نویسنده‌اش را تشریح کرده و از آنها آگاهی یابند.

علاوه بر این افراد و متفکرانی در کتاب مارکسیسم دگراندیش معرفی شده‌اند که علاوه بر اندیشه‌مندان غربی مارکسیسم، از افراد و متفکران جهان سومی نیز سخن به میان آمده است؛ با وجود اینکه در ایران شناخت کمی نسبت به آنها وجود دارد، مطالعه این اثر می‌تواند زمینه ساز پیدایش اطلاعات و نگرشی عمیق نسبت به این رویکرد و گرایش و اشخاص مهمی که در این اندیشه و مکتب اثرگذار بوده‌اند، باشد. شیوه نگارشی مؤلف، استفاده از بیانی ساده توأم با اطلاعات موثق و درستی است که از منابع معتبر گردآوری شده‌اند و همین خصوصیت عامل بزرگی در پربار شدن محتوا به شمار می‌آید.

دیوید رنتن نه تنها جهان مارکسیسم بلکه پیرامون آن را در نظر داشته و تشریح نموده است تا با ارائه نگاه کلی به مخاطب، وی را در پذیرش نقطه نظرات و دیدگاه‌ها یاری کند. در مجموع یازده فصل کلی در کتاب مارکسیسم دگر اندیش جای دارد که حول این گرایش، شخصیت‌های مختلفی از دیگر فرقه‌ها و گرایشات را معرفی می‌نماید و همین نگاه او در انتخاب و معرفی چهره‌هایی که به نوعی با گرایش یاد شده در ارتباط ‌اند (هرچند خود پیرو آن نیستند) نشان از تفکر دگراندیشی وی دارد.

برشی از متن کتاب مارکسیسم دگراندیش

فصل یکم: مارکسیسم دگراندیش (1989 - 1917) برای توضیح ویژگی متمایز چپ در این دوره، بجاست که نیروهای تاریخی اصلی را معرفی کنیم. این فصل شرح مهم‌ترین فرایندهایی است که زندگی چپ دگراندیش، و نیز خط سیر سرمایه‌داری در این دوره و سنت‌های اصلی چپ دگراندیش و نادگراندیش را شکل می‌دهد. جای آن نیست که در این فصل تاریخ کامل قرن بیستم کوتاه یا حتی تاریخ کامل مارکسیسم دگراندیش را به دست دهیم. هدف از این فصل آن است که برخی مسائل اساسی را طرح کنیم که در فصل‌های بعدی به طور کامل‌تر پرورانده خواهد شد. این فصل نه با تاریخ چپ بلکه با تاریخ جهان پیرامون چپ آغاز می‌شود. می‌توان تاریخی از سوسیالیسم به دست داد که از لحاظ ویژگی کاملاً درونی باشد ولی چنین تاریخی گمراه‌کننده است.

چپ دگراندیش در بهترین حالت خود سنتی کنشگر و رزمنده بوده است. هر تاریخی از چپ که فقط به امور مورد علاقه خود بپردازد و می‌تواند از موقعیت متمایز این علایق دریافتی به دست دهد. این تاریخ به یکی از فیلم‌های هالیوودی جنگ جهانی دوم می‌ماند ولی فیلم متمایزی است که هر تک بازیگرش نقش یک بریتانیایی یا آمریکایی را بازی می‌کند. باید پرسید اگر دشمنی در کار نبود، پس نزاع بر سر چه بوده؟ پیش از بررسی هر یک از جنبش‌های چپ - خواه سنت‌های مسلط استالینیسم و سوسیال‌دموکراسی و خواه جریان‌های مخالفی که از این سنت‌ها برآمدند - به جاست که چیزی دراین‌باره بگوییم که چگونه نظام اقتصادی و سیاسی جهان در سالیان بالید. سرشت در حال تغییر سرمایه‌داری مهم‌ترین عاملی است که در تکوین چپ مؤثر افتاد.   سوی دیگر در آغاز این دوره، امرار معاش اکثریت مردم به زمین بستگی داشت.

تا این زمان انبوهی از مردمان از شهرهای کوچک و نواحی روستایی به شهرهای بزرگ کوچیده بودند. در این شهرها، مردم به جای کشاورزی بخورونمیر، در هیئت کارگران مزدبگیر صنعتی زندگی تازه‌ای را آغاز کردند. دژهای نفوذناپذیر پرولتری عظیمی در شهرهایی چون گلاسکو، تورین، پاریس، لندن، سن‌پترزبورگ، شیکاگو و برلین برپا شد. در این مناطق، رأی‌دهندگان از همین هنگام سوسیالیسم را برگزیده بودند. برای نمونه در آلمان «حزب سوسیال دموکرات» در 1914 تقریباً دو برابر آرای هر یک از احزاب ائتلافی محافظه‌کار را به دست آورد. در سیاست جهانی، جهان به بلوک‌های چندی تقسیم شده بود. قدرت‌های نظامی بزرگ از جمله امپراتوری‌های فرانسه، بریتانیا، عثمانی، روسیه، ژاپن، اتریش - مجارستان و آلمان زمام مناطق گسترده و مردمان بسیار گوناگون را در دست داشتند. بزرگ‌ترین قدرت اقتصادی جهان بریتانیا بود، ولی نفوذ آن رو به افول گذاشته بود.

تا 1850 زمام حدود نیمی از تولید صنعتی جهان به دست بریتانیای کبیر بود. شصت‌وپنج سال بعد، حجم کالاهای صنعتی (شامل کانی‌ها، فلزات و مواد شیمیایی) آمریکا، بریتانیا و آلمان تقریباً برابر بود. رقابت اقتصادی این دولت‌های قدرتمند عاملی بسیار مهم در به جنگ کشانیدن جهان به شمار می‌آید. در این میان فرآیندهای دیگری نیز برای دگرگون ساختن جهان در کار بود. از جمله این فرایندها می‌توان توسعه علم و فناوری، گسترش دموکراسی، رشد جنبش‌های رهایی بخش و دیگر «اقلیت‌ها»، تصرف جمعیت جهان در قید واحد دولت، افول نسبی پاره‌ای از قدرت‌ها) باز (اتریش و بریتانیا) و ظهور قدرت‌های دیگر (روسیه و ایالات متحده آمریکا) را برشمرد.

فهرست کتاب مارکسیسم دگراندیش

• اشاره مترجمان
• پیش‌گفتار نویسنده بر ترجمه فارسی
• درآمد
• فصل یکم. مارکسیسم دگراندیش (1989 - 1917)
• فصل دوم. مایاکوفسکی، کولنتایی، لوناچارسکی، سرژ: تردید درباره راه شوروی
• فصل سوم. کارل کرش، مارکسیسم و فلسفه
• فصل چهارم. جورج حنین: سوررئالیسم و سوسیالیسم
• فصل پنجم. داناتور، ای. پی. تامسن و تاریخ سوسیالیستی
• فصل ششم. پل باران، پل سوئیزی و سرمایه انحصاری
• فصل هفتم. والتر رادنی، سوسیالیست آفریقایی
• فصل هشتم. هری بریورمن: کار و مقاومت
• فصل نهم. سمیر امین: نظریه‌پردازی درباره توسعه نیافتگی
• فصل دهم. دیوید ویجری: بوطیقای تبلیغات
• فصل یازدهم. سنت دگراندیشی
• برای مطالعه بیشتر
• نمایه

خرید کتاب مارکسیسم دگراندیش

کتاب مارکسیسم دگراندیش؛ آواهای گذشته برای روزگار کنونی، اثر دیوید رنتن با ترجمه نسترن موسوی و اکبر معصوم‌بیگی در نشر چشمه به چاپ رسیده است. برای خرید این کتاب به فروشگاه اینترنتی کتابانه مراجعه نمایید.