کتاب بادهای افسون

معرفی کتاب بادهای افسون 

روزگاری در جهان، طلسم و جادو بر زندگی مردم سیطره داشت، کودکی که بیماری لاعلاجی می گرفت را پیش دعانویس می بردند و یا از ترس آل شب تا صبح بر بالین زن زائو می ماندند (هرچند که متاسفانه این تفکرات همچنان در میان برخی از مردم ایران و جهان رواج دارد) اما از لحاظ علمی و منطقی باید گفت که عمر این تفکرات به سر رسیده است. پرویز براتی بخاطر علاقه به علوم غریبه و طلسمات رازآمیز دست به کاری زده است که تاکنون مانند آن در ایران انجام نشده و اگر هم شده به پای این اثر او نمی رسد. او با داده های محکم و مستند به بررسی علوم غریبه در ایران پرداخته است.

او از ابتدا شروع می کند یعنی کیمیاگران و ساحران و سپس به علوم غریبه وارد می شود و به بررسی آراء رازی، ابن عربی، حسن واعظ، شیخ بهایی، پرداخته، سپس به سرزمین های دیگر کوچ می کند و آرای متفکرین هند و پاکستانی و سپس غربی همچون افلاطون و یونگ را مورد بررسی و تحقیق قرار می دهد. خود براتی ادعا می کند که این اثرش نگارش تاریخی علوم غریبه در ایران نبوده و بیشتر تلاشی است برای شناخت متونی که بخش مهم ناخودآگاهی تاریخی ایرانیان را تشکیل می دهند. او قضاوت یا داوری درباره ی این علوم نمی کند و صرفا داده هایی جمع آوری کرده است که حاوی ارزش تاریخی فراوان هستند.

برشی از متن کتاب

علوم غریبه: واقعیت یا خرافات؟ تاریخ چند صد ساله ی علوم غریبه در ایران، فراز و فرودهای زیادی به خود دیده است. این علوم همواره در مرز میان خرافات و واقعیت سرگردان بوده اند. علوم غریبه تا قبل از آن که به خرافات یا به تعبیر امروز «نگرش پراگماتیک و سازش گرانه با زندگی روزمره از سوی طالع بین ها» منتهی شود، علومی جدی قلمداد می شد که صاحبانشان، برای آن ها «حرمت» قایل بودند. هر یک از این علوم، پیروان و دانشمندانی داشت و کتاب ها و رسالاتی درباره ی آن ها نوشته می شد. این کتاب ها دستورالعملی برای طالبان و مجریان این علوم بود و نسخه های معدود و محدودی از آن ها در اختیار عده ای معدود قرار داشت. کسانی که به این کتاب ها دسترسی داشتند، آن ها را چون گنجی از چشم نااهلان و نامحرمان پنهان نگه می داشتند و مایل به همگانی شدن و برملا شدن این اسرار نبودند.

مثل زمان حاضر نبود که این کتاب ها با اهداف نامشخص و سردرگم در اختیار همگان قرار گیرد و عده ای هم از قبل از این کتاب ها به ترویج خرافه پرستی روی آوردند و استراتژی مسخره ای برای کاهش سختی ها و دردها و مصیبت های زندگی تدوین کنند. اگر خود را در محدوده ی هستی شناختی مردم قدیم قرار دهیم، می بینیم که رویکرد آن مردمان به این علوم برآمده از شرایط زیستی و فکری حاکم بر جهان شان بوده است که جغرافیای آن بطلمیوسی است؛ جهانی که در آن، پدیدارها و رخدادها در مرز در هم تنیده ی میان واقعیت و ناواقعیت قرار دارند. جهان شناسی مردم قدیم و به تبع آن هستی شناسی قدیم ایرانی، مبتنی بر جغرافیای بطلمیوسی بود که برای زمین کرویتی قایل نیست.

نویسنده

پرویز براتی در سال 1356 در تهران متولد شد. او کارشناسی ادبیات خود را از دانشگاه اصفهان گرفته است. وی داستان نویس و روزنامه نگار بوده و سال ها در روزنامه ی «شرق» فعالیت می کرده است. از جمله آثار براتی عبارت اند از: کتاب عجایب ایرانی، سرگذشت نقاشی در ایران و بادهای افسون.

(مقدمه ای بر شناخت علوم غریبه در ایران) نویسنده: پرویز براتی انتشارات: چشمه