کتاب نقشه برداری | شمس نوبخت

درباره‌ی کتاب نقشه برداری دکتر شمس نوبخت

کتاب نقشه برداری دکتر شمش نوبخت از انتشارات دانشگاه علم و صنعت در این راستا کمک زیادی به مخاطب می‌کند و همه‌ی اصول و قواعد نقشه برداری را به او می آموزد. تهیه‌ی نقشه‌ای دقیق و استفاده‌ی صحیح از آن، یکی از عوامل مهم موفقیت در طراحی و اجرای هر پروژه‌ای به شمار می‌آید.

از این رو متخصصین نقشه برداری همواره در تلاش هستند تا با دستیابی به روشها و وسایل جدید، رشته‌ی نقشه برداری را همراه با سایر علوم به پیشرفت روز افزون برسانند و مسیر را برای تحقق پروژه‌های بزرگ هموار سازند. البته روشهای جدید، متدهای قبلی تهیه‌ی نقشه را به طور کلی منسوخ ننموده، بلکه به کمک آنها شتافته و برای تکمیل شان گام های محکمی برداشته است.

مثلاً نقشه برداری زمینی که موضوع اصلی کتاب نقشه برداری دکتر شمش نوبخت می‌باشد، در روشهای جدیدی که برای طراحی نقشه ارائه شده، هم چنان اهمیت خاصی دارد و به عنوان استخوان بندی و شبکه‌ی اصلی عملیات، وظیفه‌ی خود را ایفا می‌نماید.

بخشی از کتاب نقشه برداری شمس نوبخت

فصل 1:کلیات نقشه برداری

 شبکه  ژئودزی:

همان طور که میدانیم برای ایجاد یک ساختمان بزرگ چسبندگی هرچه بیشتر قطعات مورد توجه است. در تهیه نقشه ی کشور و یا یک منطقه به وجود آوردن یک سری نقاط تکیه گاه که آنها را نقاط ژئودزی می‌گویند ضروری است. یعنی تعیین مختصات آنها توسط عملیات ژئودزی و نجوم اندازه‌گیری‌های دقیق انجام می‌گیرد. البته بایستی متذکر شد که مقصود از عملیات ژئودزی از نظر علمی تعیین شکل زمین بوده و از نظر عملی یکی از کاربردهای آن تعیین وضع نسبی یک عده نقاط که در حقیقت استخوان‌بندی نقشه برداری است نسبت به هم می باشد.

فصل2 : تئوری خطاها

چون پایه اندازه گیری ها به حواس انسان منتهی است و در ضمن چون ساختمان وسایل اندازه گیری به علت دقت محدود انسان کامل نیست لذا اندازه گیری های حاصله به مقدار مطلق خود نمی‌رسند و این نواقص غیرقابل اجتناب باعث می‌شود که مقدار اندازه گیری حقیقت محض نباشد. اگر اندازه حقیقی کمیتی برابر a و مقدار اندازه گیری شده آن کمیت برابر 'a باشد (e و یا  a - 'a = e ) را خطای اندازه گیری آن کمیت می گویند. (به عبارت دیگر خطا عبارت است از میزان تفاوت بین مقدار حقیقی و مقدار اندازه گیری شده)

فصل 3: سیستم تصاویر 

چنان که قبلا بحث شد برای قابل حل بودن اندازه گیری های روی زمین از یک بیضوی به نام بیضوی مقایسه استفاده می‌شود. با توجه به اینکه سطح کره و یا بیضوی برای نشان دادن عوارض زمین از هر سطح دیگر مناسب‌تر است ولی به علت اینکه تهیه و استفاده از آن مشکل بوده و از طرف دیگر کره و یا بیضوی بدون پارگی و تغییر شکل قابل گسترش نیست پس نقش‌های منطبق بر کره و یا بیضوی استفاده کننده نخواهد بود. برای این منظور بایستی از سطوحی استفاده کرد که بعد از تصویر عوارض بر روی آن بتوان آن را بدون پارگی باز نموده و محاسبات لازم را انجام داد.

بایستی توجه داشت به علت بزرگی شعاع و یا اقطار بیضوی مقایسه می توان برای یک منطقه کوچک سطح بیضوی مقایسه را صاف در نظر گرفت و محاسبات تبدیلات قوس به وتر و امثال اینها عوارض را بر روی بیضوی تصویر نمود که این حالات با تقریب خوب جواب استفاده کنندگان را می‌دهد. در نقشه برداری این تقریب برای فواصل تا 8 کیلومتر برابر یک سانتی متر و تا 18 کیلومتر برابر 20 سانتی متر و برای 40 کیلومتر برابر یک متر است و چنانچه می‌بینیم هرچه از مبدا دور شویم تقریب اضافه گشته و از حقیقت دور می شود. پس برای مناطق کوچک تا حدود 30 کیلومتر در معادلات اندازه گیری می توان از انحنای زمین صرف نظر کرد.

فصل 4 :اندازه گیری فاصله

اندازه گیری فاصله عملی است که در نقشه برداری دائما مورد استفاده قرار می گیرد و طبق تعریف نقشه بایستی فواصل اندازه گیری شده روی زمین به صورت افقی باشد و یا اینکه با محاسبات لازم طول های اندازه گیری شده روی زمین به صورت افقی باشد و یا اینکه با محاسبات لازم طول های اندازه گیری شده غیر افقی را تبدیل به طول افقی نمود.

کتاب نقشه برداری تألیف دکتر شمس نوبخت توسط انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران به چاپ رسیده است.

فهرست

• تألیف: دکتر شمس نوبخت
• انتشارات: دانشگاه علم و صنعت ایران