کتاب منطق الطیر عطار نیشابوری

درباره کتاب منطق الطیر عطار نیشابوری

این کتاب اثری جاودانه از "عطار نیشابوری" می باشد و سرودن آن در قرن ششم هجری قمری در حالی که تعداد ابیات آن از 4300 بیت عبور کرده بود، به اتمام رسید. قالب شعری این اثر مثنوی می باشد و آن را در شمار مثنوی های تمثیلی عرفانی به حساب می آورند، زیرا "عطار" در این کتاب زیبا مراحل مختلفی را برای یافتن عرفان و شناختن رازهای هستی طی کرده و برای این جستجو از هفت منزل عبور می کند که این هفت منزل را هفت وادی و یا هفت شهر عشق می نامند.

این هفت وادی شامل طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فقر می باشد. داستان "منطق الطیر" در مورد گروهی از مرغان است که برای یافتن سیمرغ، سفری پر فراز و نشیب را آغاز می نمایند. در هر مرحله گروهی از مرغان به خاطر سختی راه از بقیه مرغان جا می مانند و گروهی دیگر به خاطر خستگی زیاد از ادامه ی راه سر باز می زنند. در نهایت از بی شمار مرغی که سفر را آغاز کرده بودند تنها سی مرغ باقی می مانند و با نگریستن به آیینه ی حق متوجه می شوند، سیمرغ واقعی در وجود خود آن هاست. "عطار" این داستان حیرت انگیز و جذاب را به زبان شعری بیان کرده و مجموعه ای ساخته که می توان از آن درس های بسیاری برای زندگی گرفت.

برشی از متن کتاب منطق الطیر عطار نیشابوری

فی التوحید باری تعالی جل و علا   آفرین جان آفرین پاک را  

آنکه جان بخشید و ایمان خاک را   عرش را بر آب بنیاد او نهاد  

خاکیان را عمر بر باد او نهاد   آسمان را در زبردستی بداشت  

خاک را در غایت پستی بداشت   آن یکی را جنبش مادام داد  

وان دگر را دایما آرام داد   آسمان چون خیمهٔ برپای کرد

بی ستون کرد و زمینش جای کرد   کرد در شش روز هفت انجم پدید  

وز دو حرف آورد نه طارم پدید   مهرهٔ انجم ز زرین حقه ساخت  

با فلک در حقه هر شب مهره باخت   دام تن را مختلف احوال کرد  

مرغ جان را خاک در دنبال کرد   بحر را بگذاشت در تسلیم خویش  

کوه را افسرده کرد از بیم خویش   بحر را از تشنگی لب خشک کرد  

سنگ را یاقوت و خون را مشک کرد   روح را در صورت پاک اونمود  

این همه کار از کفی خاک او نمود   عقل سرکش را به شرع افکنده کرد  

تن به جان و جان به ایمان زنده کرد   کوه را هم تیغ داد و هم کمر  

تا به سرهنگی او افراخت سر   گاه گل در روی آتش دسته کرد  

گاه پل بر روی دریا بسته کرد   نیم پشه بر سر دشمن گماشت  

بر سر او چار صد سالش بداشت   عنکبوتی را به حکمت دام داد  

صدر عالم را درو آرام داد   بست موری را کمر چون موی سر  

کرد او را با سلیمان در کمر   خلعت اولاد عباسش بداد  

طاء و سین بی‌زحمت طاسش بداد   پیشوایانی که ره بین آمدند ...

فهرست

• مقدمه
• فی التوحید باری تعالی جل و علا
• در نعت رسول (ص)
• فی فضیله امیرالمومنین ابوبکر رضی الله عنه
• فی فضیله امیرالمومنین عمر رضی الله عنه
• فی فضیله امیرالمومنین عثمن رضی الله عنه
• فی فضیله امیرالمومنین علی رضی الله عنه
• در تعصب گوید
• آغاز کتاب
• حکایت سیمرغ
• حکایت بلبل
• حکایت طوطی
• حکایت طاوس
• حکایت بط
• حکایت کبک
• حکایت همای
• حکایت باز
• حکایت بوتیمار
• حکایت کوف
• حکایت صعوه
• پرسش مرغان
• جواب هدهد
• عزم راه کردن مرغان
• عذر آوردن مرغان
• بیان وادی معرفت
• بیان وادی توحید
• بیان وادی حیرت
• بیان وادی فقر
• سی مرغ در پیشگاغ سیمرغ
• فی وصف حاله

• مولف: فریدالدین محمد نیشابوری
• به تصحیح: مژگان احمدی
• انتشارات: بهزاد