کتاب ما هیچوقت مدرن نبوده ایم

معرفی کتاب ما هیچوقت مدرن نبوده ایم

"ما هیچ وقت مدرن نبوده ایم" کتابی پرمحتوا و خواندنی است که با ارائه ی اطلاعاتی ارزشمند و تامل برانگیز، دیدگاه تازه ای را به مخاطب معرفی کرده و از دریچه ای کاملا متفاوت به مسائل پیرامون مدرنیته شدن بشریت، تکنولوژی و طبیعت نگاه می کند. امروزه پیشرفت های روز افزون و افزایش دانش و تکنولوژی تغییرات عمده ای را در جهان ایجاد نموده و آن را به سوی خطراتی بزرگ سوق می دهد.

خطراتی که موجب نابودی طبیعت و شرایط زیست محیطی مناسب برای جانداران می شود؛ در این میان می توان از نابودی محیط زیست به واسطه ی قطع درختان، حفاری های پی در پی و هم چنین تخریب لایه ی اوزون در نتیجه ی آلودگی ها و تولیدات صنعتی خاص و بسیاری موارد دیگر نام برد.

در همین راستا، نویسنده با بهره گیری از وسعت فکر، علم و بینش خود، جامعه ی کنونی را به گونه ای خاص وصف می کند که موجب حیرت خواننده گشته و او را با ابعاد پنهان قابل توجه و حساسی آشنا می سازد. وی معتقد است که باید میان پیوند بین طبیعت، فرهنگ و انسان مدرن تحلیل و بررسی هایی متفاوتی از گذشته انجام گیرد تا به نتایجی قابل اتکاتر و مطمئن تر در این باب، دست یافت. "لاتور" با ارائه ی نظریات و عقاید ارزشمند خویش موفق به خلق چنین اثری گشته که لازم است هر کسی حداقل یک بار آن را در زندگی اش مطالعه کند.

برشی از متن کتاب ما هیچوقت مدرن نبوده ایم

قانون اساسی چه چیز را روشن می کند و چه چیز را می پوشاند؟ با این حال دنیای مدرن هرگز روی نداده است، به این مفهوم که هرگز بر اساس مقرارت قانون اساسی رسمی خود به تنهایی کارکرد نداشته است. هرگز سه حوزه ی وجود را که به آن اشاره کردم و به عنوان شش مایه ی نقد به طور جداگانه به آن ها متوسل شدم، از هم جدا نکرده است. آداب ترجمه همیشه از آداب پالایش متفاوت بوده است. یا بهتر است بگوییم که این تفاوت خود در قانون اساسی آورده شده است زیرا بازی دو گانه ی هر کدام از آن را شدنی می کند. هرگر قانون اساسی چنین حاشیه ای را برای مانور در عمل مجاز نکرده است.

اما بهایی که مدرن ها برای آزادی پرداختند این بود که هیچ وقت نتوانستند در پیوستگی به پیش مدرن ها به خود مفهوم بخشند. ناگزیر باید خود را مطلقا متفاوت می پنداشتند، باید تقسیم بزرگ را نوآوری می کردند زیرا کل کار میانجی گری از آن چارچوب قانون اساسی می گریزد که هم زمان هم رئوس کلی آن را مشخص و هم وجودش را انکار می کند. به بیان درآوردن تنگنای مدرن به این شیوه مانند ساخت و پاختی استکه می خواهم از آن پرده برداری کنم. آگاهی دروغین، مدرن ها را ناگزیر می کند تا قانون اساسی ای را به خیال درآورند که هرگز نمی توانند آن را به کار برند.

آن ها درست همان چیزهایی را به عمل می گذارند که اجازه ندارند بگویند. دنیای مدرن به این ترتیب با دروغ گوها و متقلب ها پر می شود. از ان بدتر با پیشنهاد بر ملا کردن توهمات شان، آشکار کردن عمل واقعی شان، سر کشیدن به باور ناخود آگاه شان، روشن کردن سخنان دو گانه شان، نقشی به راستی مدرن بازی می کنم و در صف طولانی بر ملا کنندگان و منتقدان نوبت می گیرم. اما رابطه ی میان کار پالایش و میانجی گری، همان رابطه ی میان آگاهی و ناآگاهی، رسمی و غیر رسمی، گفتار و کردار، توهم و واقعیت نیست. ادعا نمی کنم که مدرن ها نمی دانند چه کار دارند می کنند، تنها می گویم کاری که آن ها می کند - نوآوری به مقیاسی بزرگ در تولید دو رگه ها - تنها به این دلیل شدنی است که با ثابت قدمی، دوگانگی ای که خود تنها به این دلیل شدنی است که آن ها هرگز کار پالایش و میانجی گری را با هم در نظر نمی گیرند. هیچ آگاهی دروغینی در کار نیست...

• نویسنده: برونو لاتور
• مترجم: رویا منجم
• انتشارات: علم